Το διχασμένο σώμα της Κεντροαριστεράς

Το φυλλάδιο που έπαιρνε όποιος έμπαινε στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης την περασμένη Κυριακή έμοιαζε εκ πρώτης όψεως με έναν μοντέρνο, πολύχρωμο, κατάλογο εστιατορίου. Το προσεγμένο έντυπο όμως ενημέρωνε τους ενδιαφερομένους για τα μέλη και για τη δουλειά της Ομάδας Διαλόγου και της Ομάδας Διά Ταύτα, των δύο οργάνων παραγωγής πολιτικής στο Ποτάμι –ένα ενδιαφέρον «μενού», καθώς περιελάμβανε πρόσωπα αναγνωρισμένου κύρους που άλλα κόμματα δεν θα καλούσαν σε εσωτερικές εκδηλώσεις τους και ενδεχομένως ούτε εκείνα θα ανταποκρίνονταν στην πρόσκληση. Το φυλλάδιο περιείχε επίσης το πρόγραμμα της ημερίδας που έδωσε περιεχόμενο στην τοποθέτηση του Στ. Θεοδωράκη ότι Το Ποτάμι είναι ένα Κίνημα του Κέντρου «αλλά δεν είναι το αραχνιασμένο Κέντρο, που τηρεί ισορροπίες και τα έχει καλά τόσο με τη Δεξιά όσο και με την Αριστερά». «Το Ποτάμι είναι το Κέντρο των αλλαγών» υπογράμμισε ο επικεφαλής του κρατώντας αποστάσεις από την Κεντροαριστερά.

Οι νεωτερισμοί του Ποταμιού, προς το παρόν, αποτελούν περισσότερο διαχείριση συμβόλων. Τα σύμβολα όμως στέλνουν μηνύματα. Οι 21 κυβερνητικές θέσεις του Ποταμιού πλαισιώνουν το κεντρικό μήνυμα που διαπερνά και ενώνει το ετερόκλητο ακροατήριό του: «Να τελειώνουμε με το παλαιό κομματικό σύστημα». Στην κυριακάτικη εκδήλωση του Ποταμιού εύκολα παρασυρόταν κανείς από τον ενθουσιασμό των οπαδών μιας εν εξελίξει επανάστασης για το μέλλον. Καμία σύγκριση με το αναμάσημα περασμένων μεγαλείων και το «ψυχολογικό θέμα» από τη συγκυβέρνηση με τη ΝΔ στις συνεδριάσεις του και τη γεροντική νοσταλγία της ΔΗΜΑΡ. Η χαλαρή ατμόσφαιρα, όπου επώνυμοι (μεταξύ των οποίων οι Στ. Κριμιζής, Γ. Παυλάκης, Αγγ. Δεληβορριάς, Ν. Αλιβιζάτος, Γρ. Ψαριανός, Π. Τατσόπουλος, Αρ. Δοξιάδης, Απ. Δοξιάδης, Ν. Δήμου, Σ. Γκορίτσας, Θ. Αθερίδης, Χρ. Λούλης, Αννυ Ποδηματά, Κατερίνα Μάρκου) και ανώνυμοι παρακολουθούσαν δίπλα-δίπλα τους ομιλητές, δεν σημαίνει ότι και Το Ποτάμι δεν περιδινίζεται παγιδευμένο στις αντιφάσεις του. Ο κ. Θεοδωράκης, π.χ., επέβαλε χρονικό περιορισμό στους 60 προηγούμενους ομιλητές αλλά κράτησε για εκείνον ένα γεμάτο δίωρο προκειμένου να παρουσιάσει τις 21 θέσεις σε μια φιντελικών προδιαγραφών ομιλία…

Ο Μπέρναρντ Σο είχε περιγράψει με βιτριολικό τρόπο το πολιτικό σύστημα, λέγοντας ότι η αριστοκρατία έχει είδωλα και η δημοκρατία ειδωλολάτρες. Το ελληνικό κομματικό σύστημα, με την αριστοκρατία των γόνων προσκολλημένη σε ξεθωριασμένα προγονικά εικονίσματα, μοιραία θα παρήγε εικονοκλάστες –η κρίση απλώς επιτάχυνε τη διαδικασία. Στο κοινό που δεν αντιπροσωπεύεται από τα παλαιότερα κόμματα απευθύνεται ο κ. Θεοδωράκης περιγράφοντας Το Ποτάμι ως «ένα Κίνημα που δεν θα γίνει κόμμα», ως «το τελευταίο γέννημα της κοινωνίας που ήρθε να αμφισβητήσει ένα σύστημα που έμοιαζε παντοδύναμο», χωρίς «προστάτες να μας σπρώχνουν», με επιδίωξη να φέρει στην πρώτη γραμμή «τα πιο άξια στελέχη της κοινωνίας που βρίσκονται κατά κανόνα μακριά από το κομματικό σύστημα».

Παρ’ όλο που οι ευρωεκλογές δεν έδωσαν στο κόμμα τη θέση που επιθυμούσε ο επικεφαλής του, που το στίγμα του χάθηκε μέσα στο καλοκαίρι και που οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δεν του δίνουν άνεση, Το Ποτάμι επιμένει στην αυτόνομη κάθοδό του στις βουλευτικές κάλπες. Δεν θα είναι σύμμαχος, θα είναι ο αντίπαλος όλων των άλλων κομμάτων, κυρίως όμως του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠαΣοΚ, από όπου θα επιχειρήσει να προσελκύσει ψηφοφόρους. Το δυνατό χειροκρότημα στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, όταν ο Δ. Μάρδας ζήτησε να ξεκαθαρίσει Το Ποτάμι με ποιους θα συγκρουστεί, προσθέτοντας «με τον Βενιζέλο θα πάμε; Γιατί αν πάμε, ξέρετε τι σημαίνει αυτό…», αποκαλύπτει πολλά. Ομοίως και η προειδοποίηση του κ. Θεοδωράκη προς την Κουμουνδούρου: «Αυτοί οι λεβέντες του βαθέος κράτους, που σας προγυμνάζουν στις κυβερνητικές ευθύνες, σας καταστρέφουν» είπε διερωτώμενος τι εμποδίζει τον ΣΥΡΙΖΑ που δεν βαρύνεται με κυβερνητικές ευθύνες να συνταχθεί με τη λογική.