Πριν από εκατό χρόνια η δολοφονία του Αρχιδούκα της Αυστρίας στο Σαράγεβο οδήγησε μέσα από μια αλληλουχία στρατιωτικών απειλών, πολιτικών εκβιασμών και ωμής επίδειξης δύναμης στην ανείπωτη φρίκη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι ηγέτες της εποχής, τυφλωμένοι από τις αντιθέσεις τους και τις επί μέρους επιδιώξεις τους, είχαν αρνηθεί να αντιληφθούν ότι με τη στάση τους αυτή έσπρωχναν την Ευρώπη στην άβυσσο. Το αποτέλεσμα ήταν να καταρρεύσουν τρεις αυτοκρατορίες και να υπάρξουν 20 εκατομμύρια νεκροί. Το πώς φθάσαμε σ’ αυτή την τραγωδία περιγράφει σ ένα εξαιρετικό βιβλίο με τον τίτλο «Τhe sleepwalkers» («Οι υπνοβάτες») ο καθηγητής της Οξφόρδης Κρίστοφερ Κλαρκ, θέλοντας να υπογραμμίσει ότι οι πρωταγωνιστές της περιόδου εκείνης οδηγήθηκαν σαν υπνωτισμένοι από τις ιδεολογικές τους εμμονές και στρατηγικές επιλογές στον όλεθρο, πληρώνοντας τελικά και ανάλογο τίμημα. Και το ερώτημα είναι αν και σήμερα, με όλα όσα συμβαίνουν στην ευρύτερη γειτονιά μας, δεν παρακολουθούμε ένα ανάλογο μοιραίο παιχνίδι.
Διότι πώς μπορεί να ερμηνεύσει κανείς την τακτική που ακολουθούν οι δυτικές δυνάμεις και η Ρωσία, που αντί να επιδιώξουν τη συνεργασία για την αντιμετώπιση του κοινού εχθρού, δηλαδή του ισλαμικού εξτρεμισμού, επιλέγουν τις αποτυχημένες πολιτικές του παρελθόντος, οι οποίες είχαν οδηγήσει στον Ψυχρό Πόλεμο και στην ισορροπία του πυρηνικού τρόμου. Η ενίσχυση του ΝΑΤΟ με τη Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης (καθώς και οι διάφορες κυρώσεις και αντικυρώσεις) για την αντιμετώπιση της υποτιθέμενης ρωσικής απειλής και η επιδίωξη του Βλαντίμιρ Πούτιν να αποκαταστήσει με όλα τα μέσα την επιρροή της χώρας του στη ζώνη της πρώην Σοβιετικής Ενωσης θυμίζουν άλλες εποχές. Και πάντως τινάζουν στον αέρα τη δειλή έστω προσπάθεια που είχε γίνει με την Ιδρυτική Πράξη του 1997 για τη συνεργασία ΝΑΤΟ – Ρωσίας, η οποία απαγόρευε ρητώς και στις δύο πλευρές να πράξουν αυτά που πράττουν σήμερα. Πράξεις οι οποίες ρίχνουν λάδι στη φωτιά, τη στιγμή που είναι επιτακτικά αναγκαίο να σβήσει η άλλη τεράστια φωτιά που έχει ανάψει ο ανεξέλεγκτος θρησκευτικός φανατισμός, ο οποίος απειλεί εξίσου και τις δύο πλευρές που αντιμάχονται σήμερα η μία την άλλη.
Δεν θέλει άλλωστε και πολλή σκέψη για να γίνει κατανοητό ότι όποτε υπήρξε συνεργασία ΗΠΑ και Ρωσίας αυτή απέφερε θετικά αποτελέσματα αποτρέποντας έτσι μονομερείς ενέργειες, οι οποίες είναι βέβαιον ότι θα είχαν καταστροφικά αποτελέσματα. Ας μην ξεχνάμε ότι η συνεργασία αυτή υποχρέωσε τον Ασαντ της Συρίας να παραδώσει τα χημικά του όπλα και την Τεχεράνη να δεχθεί διάλογο για την απομάκρυνση του πυρηνικού εξοπλισμού της. Μια Τεχεράνη της οποίας τα στρατηγικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή φαίνεται να συμβαδίζουν τώρα με εκείνα των Αμερικανών για την ανατροπή του Ισλαμικού Χαλιφάτου, όπως και του Ασαντ άλλωστε. Η συνεργασία με τον οποίο θα αποδειχθεί απαραίτητη στην περίπτωση αμερικανικών βομβαρδισμών κατά των τζιχαντιστών στη Συρία. Ολα αυτά όμως προϋποθέτουν ένα πνεύμα συνδιαλλαγής και συμβιβασμού και όχι αντιπαράθεσης.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ