Τρία σενάρια για ένα έγκλημα με 298 αθώα θύματα

Μοιάζει με ερώτημα που ξεπήδησε από τις σελίδες κατασκοπικού βιβλίου του Τζον Λε Καρέ: Ποιος και γιατί πάτησε το μοιραίο κουμπί για την εκτόξευση του πυραύλου εδάφους-αέρος τύπου Buk που κατέρριψε το Μπόινγκ 777 της Malaysia Airlines στέλνοντας στον θάνατο 298 αθώους και ανυποψίαστους ανθρώπους; Η oυκρανική κυβέρνηση; Οι φιλορώσοι αυτονομιστές της Ανατολικής Ουκρανίας που άλλο νόμιζαν ότι θα χτυπούσαν και άλλο χτύπησαν; ‘Η μήπως οι ίδιες οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις; Είναι τρία σενάρια για ένα έγκλημα που συγκεντρώνει το καθένα τις δικές του, μικρές ή μεγάλες, πιθανότητες –αλλά και τα δικά του «τρωτά» σημεία. Κατασκοπευτικοί δορυφόροι, ιδίως αμερικανικοί, έχουν καταγράψει τη «θερμική υπογραφή» του πυραύλου και εκτιμάται ότι αργά ή γρήγορα θα εντοπιστεί το ακριβές γεωγραφικό σημείο από το οποίο εκτοξεύθηκε ο πύραυλος. Πηγές των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ άφησαν να διαρρεύσει ότι, κατά την αρχική τους εκτίμηση, οι δράστες είναι μάλλον φιλορώσοι αυτονομιστές

1. Το κατέρριψαν φιλορώσοι πιθανώς «κατά λάθος»

Κατά πολλούς είναι το επικρατέστερο σενάριο. Οι αυτονομιστές είχαν ήδη καταρρίψει τις τελευταίες ημέρες δύο ουκρανικά αεροσκάφη, ένα μεταγωγικό Αντόνοφ, το πλήρωμα του οποίου σώθηκε, και ένα μαχητικό Σουκόι-25. Αυτό μπορεί να τους έδωσε το θάρρος να επιχειρήσουν να ρίξουν ένα ακόμη. «Οι αντάρτες, θεωρώντας ότι θα μπορούσαν να αποκτήσουν ακόμη πιο στενές επαφές με τη Ρωσία επιτυγχάνοντας και άλλες νίκες, ίσως να έπληξαν το Μπόινγκ πιστεύοντας ότι ήταν ουκρανικό κατασκοπευτικό αεροπλάνο» σημειώνει σε άρθρο του το αμερικανικό δίκτυο Fox News. Οι αυτονομιστές του Ντονέτσκ είχαν στη διάθεσή τους τα πυραυλικά συστήματα Buk, αν και δεν έχει διευκρινιστεί αν τα κατέλαβαν από τους Ουκρανούς ή αν τους τα παραχώρησε το Κρεμλίνο. Σε κάθε περίπτωση οι ίδιοι δεν μπορούν να τα χειριστούν, χρειάζονται ειδικά εκπαιδευμένοι επαγγελματίες στρατιωτικοί. Οι υπηρεσίες ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) έδωσαν στη δημοσιότητα υποκλαπείσες τηλεφωνικές συνομιλίες μεταξύ ηγετών των αυτονομιστών και ενός ρώσου συνταγματάρχη. Ενας αυτονομιστής (φέρεται να) λέει: «Στην τηλεόραση λένε ότι ήταν ένα ουκρανικό, μεταγωγικό Antonov 26, αλλά η ταμπέλα λέει Malaysia Airlines. Τι γύρευε πάνω από την Ουκρανία;». Και ο τοπικός φιλορώσος πολέμαρχος Ιγκόρ Στρέλκοφ έστειλε στο twitter το «θριαμβικό» μήνυμα «Σας προειδοποιήσαμε: μείνετε μακριά από τον ουρανό μας!», για να το σβήσει άρον-άρον μόλις μαθεύτηκε ότι επρόκειτο για πολιτικό αεροπλάνο.

2. Η Ουκρανία μπορούσε αλλά δεν είχε κίνητρο

Η φιλοδυτική κυβέρνηση του Κιέβου διαθέτει το αντιπυραυλικό σύστημα Buk (ευρύτερα γνωστό με την κωδική ονομασία Sa-11 Gadfly), που θα μπορούσε να καταρρίψει το Μπόινγκ. Της το είχε προμηθεύσει πριν από χρόνια η Ρωσία. Ωστόσο η Ουκρανία, από τη στιγμή που επιθυμεί την οικονομική και στρατιωτική βοήθεια της Δύσης στον αγώνα που διεξάγει κατά της Ρωσίας και των φιλορώσων αυτονομιστών της Ανατολικής Ουκρανίας, είναι απίθανο –έως ανόητο –να επιδίωκε να καταρρίψει ένα πολιτικό αεροπλάνο, γεγονός που θα ισοδυναμούσε με «ταφόπλακα» στην όποια βοήθεια λαμβάνει από τη Δύση για την παραπαίουσα ουκρανική οικονομία.

3. Η Ρωσία μπορούσε αλλά θα ήταν «αυτοκτονία»

Η Μόσχα φυσικά και διαθέτει το συγκεκριμένο πυραυλικό σύστημα που κατέρριψε το αεροσκάφος. Αν όντως το έκανε, θα πρόκειται για κίνηση ασύλληπτα υψηλού πολιτικού ρίσκου. Ολες οι προσπάθειες του προέδρου Πούτιν να «αναστήσει» εν μέρει την παλιά Ρωσική Αυτοκρατορία θα έπεφταν στο κενό. Ολοι θα ξεσηκώνονταν εναντίον του, ειδικά δε οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση θα το εξελάμβαναν σχεδόν ως casus belli. Το ενδεχόμενο το Κρεμλίνο να εξόπλισε μυστικά τους φιλορώσους αντάρτες στην Ανατολική Ουκρανία και να μην μπορεί να ελέγξει ποιος έχει τον τελευταίο λόγο στη χρήση των ρωσικών οπλικών συστημάτων δεν μπορεί να αποκλειστεί.