Τρέβορ Πάγκλεν : O ακτιβιστής με τον τηλεφακό πήγε στο Αφγανιστάν

Μυστικές φυλακές, βάσεις, κέντρα παρακολούθησης, γραφεία όπου σχεδιαζόταν το πρόγραμμα απαγωγής ξένων πολιτών από τη CIA: ο Τρέβορ Πάγκλεν, καλλιτέχνης, γεωγράφος και ερευνητής σε θέματα αντικατασκοπίας, απαθανατίζει με τον φωτογραφικό φακό του μέρη που οι κυβερνήσεις αρνούνται ότι υπάρχουν. Η βρετανική εφημερίδα The Independent παρουσιάζει σε εκτενές ρεπορτάζ της όσα αποκαλύπτουν οι επίμαχες φωτογραφίες του ακτιβιστή με τον τηλεφακό, ο οποίος μόλις δημοσίευσε το αποτέλεσμα των πρόσφατων ταξιδιών του στο Αφγανιστάν.

«Όπως όλοι όσοι έχουν εργαστεί εκεί γνωρίζουν, η Καμπούλ είναι ένα σκληρό μέρος, εξιλεωμένο από τη γοητεία των κατοίκων του και την αφθονία σε φθηνά ταξί. Αλλά ο Τρέβορ Πάγκλεν δυσκολεύτηκε να βρει οδηγό ταξί που να θέλει και να μπορεί να πάει στο σημείο όπου εκείνος ήθελε να πάει: βορειοανατολικά της πόλης κατά μήκος ενός παλιού δρόμου που είναι τόσο επικίνδυνος – ακόμη και με τα αφγανικά πρότυπα – που δεν έχει βιώσει κανονική κυκλοφορία εδώ και 30 χρόνια» ξεκινάει το δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας.

Ο Πάγκλεν τελικά βρήκε έναν ηλικιωμένο άνδρα, που οδηγούσε ταξί από την εποχή της σοβιετικής εισβολής στο Αφγανιστάν, ο οποίος συμφώνησε να τον μεταφέρει στο σημείο που έψαχνε: το αποκαλούμενο Salt Pit, μία μυστική φυλακή της CIA που δεν είχε αναγνωριστεί ή φωτογραφηθεί ποτέ ξανά. «Ο Τρέβορ Πάγκλεν είναι ένας καλλιτέχνης μοναδικός στο είδος του. Το βασικό του εργαλείο είναι η φωτογραφική μηχανή και τα περισσότερα έργα του είναι φωτογραφίες, αλλά ο λόγος που θεωρούνται τέχνη – ο λόγος που μία θολή φωτογραφία με ένα μέτρο μήκος και μισό μέτρο ύψος, που απεικονίζει τον εξωτερικό τοίχο και το περίγραμμα της εσωτερικής σκεπής του Salt Pit, με έναν γκριζοκαφέ αφγανικό λόφο στο φόντο πωλείται έναντι 20.000 δολαρίων – είναι ο κοπιαστικός, επιμελής και ενίοτε επικίνδυνος τρόπος που ακολούθησε προκειμένου να πατήσει το κουμπί της μηχανής. Και επειδή αποκαλύπτει κάτι που το πιο ισχυρό κράτος στην Ιστορία έκανε ό,τι μπορούσε για να κρατήσει κρυφό» αναφέρεται στο ρεπορτάζ του Independent.

Ο Πάγκλεν, από τότε που ήταν μεταπτυχιακός φοιτητής γεωγραφίας στο UCLA πριν από δέκα χρόνια, είχε αφιερωθεί στο να παρακολουθεί και να καταγράφει όλα όσα οι κυβερνήσεις προσπαθούν να αποκρύψουν.

Με τη βοήθεια ερασιτεχνών αστρονόμων φωτογράφισε τους περισσότερους από 200 αμερικανικούς κατασκοπευτικούς δορυφόρους που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Φωτογράφισε μία μυστική αεροπορική βάση βαθιά στην έρημο έξω από το Λας Βέγκας – εκεί βρίσκεται το κέντρο ελέγχου του τεράστιου στόλου των ΗΠΑ με μή επανδρωμένα αεροσκάφη. Για να μπορέσει ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος να φέρει σε πέρας το πρόγραμμα απαγωγών ξένων πολιτών, η αμερικανική κυβέρνηση δημιούργησε ένα πλήθος επιχειρήσεων – βιτρίνα.

Ο Πάγκλεν, που αποκαλεί το πρόγραμμα των απαγωγών «εξαιρετικά σατανικό» και συνεργάζεται με ακτιβιστές για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εντόπισε αυτές τις εταιρείες, τις επισκέφθηκε και φωτογράφισε τα κτίρια και τους διευθυντές τους.

Οι άνδρες και οι γυναίκες που εμπλέκονταν στο πρόγραμμα απαγωγών είχαν ψεύτικες ταυτότητες. Μία φωτογραφία βγάζει στη φόρα και τα «άπλυτα» της βρετανικής κυβέρνησης: πρόκειται για τις εγκαταστάσεις παρακολούθησης που διατηρεί η βρετανική πολεμική αεροπορία σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Αγγλία.

«Πιστεύω ότι τα προγράμματα μαζικών παρακολουθήσεων είναι πολύ κακή ιδέα γιατί μία κοινωνία παρακολούθησης είναι μία κοινωνία στην οποία ο κόσμος αυτό που καταλαβαίνει είναι ότι παρακολουθείται διαρκώς. Και όταν ο κόσμος καταλαβαίνει ότι παρακολουθείται διαρκώς τότε τα άτομα γίνονται περισσότερο κομφορμιστές, αποφεύγουν να εκφράσουν αμφιλεγόμενες απόψεις και αυτό το είδος μαζικού κομφορμισμού είναι ασύμβατο με τη δημοκρατία» λέει ο Πάγκλεν στον Independent.

Και καταλήγει: «Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η μαζική παρακολούθηση δημιουργεί μία δραματική ανισορροπία ισχύος μεταξύ των πολιτών και της κυβέρνησης. Σε μία δημοκρατία οι πολίτες υποτίθεται έχουν όλη την εξουσία και η κυβέρνηση υποτίθεται ότι είναι το μέσο με το οποίο οι πολίτες ασκούν την εξουσία. Αλλά σε ένα κράτος παρακολουθήσεων, το κράτος έχει όλη την εξουσία και οι πολίτες ελάχιστη».