Τα δύο πρόσωπα του Γιάνη Βαρουφάκη

Το όνομα του Γιάνη Βαρουφάκη (με ένα «ν», όπως επιμένει ο ίδιος) αυτή τη στιγμή βρίσκεται υψηλά στο ελληνικό χρηματιστήριο αξιών. Περιζήτητος στα κανάλια, «μπεστσελερίστας» της κρίσης, προνομιακός συνομιλητής του Αλέξη Τσίπρα, αντιμνημονιακός με εσάνς κοσμοπολιτισμού, οι φήμες θέλουν την Κουμουνδούρου να επιζητεί διακαώς να τον θέσει ακόμη και υποψήφιο στο ευρωψηφοδέλτιο. «Δεν θα κατέβω ποτέ στην πολιτική, ούτε θα δεσμευτώ με κάποια εταιρεία» δήλωνε το 2012, συμπληρώνοντας: «Απαξ και πέρασες το κατώφλι της εξουσίας, πολιτικής ή οικονομικής, δεν δικαιούσαι να είσαι καθηγητής». Πράγματι, είναι πολύ πιθανόν ο γνωστός οικονομολόγος να κρατήσει τον λόγο του και να μην αναμειχθεί στην ενεργό πολιτική. Ωστόσο, το κατώφλι της εξουσίας του δημόσιου λόγου φαίνεται να το έχει διαβεί προ πολλού.

Πριν από μερικά χρόνια το όνομά του ήταν σχεδόν άγνωστο στο ευρύ κοινό. Ο συμπαθής κύριος Βαρουφάκης ήταν ένας απλός καθηγητής Οικονοµικής Θεωρίας στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος επέστρεψε στα πάτρια εδάφη έχοντας ζήσει προηγουμένως στη Βρετανία, στη Σκωτία, στο Βέλγιο και στην Αυστραλία, όπου και δίδασκε σε αντίστοιχα εκπαιδευτικά ιδρύματα –και όπου υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλής ανάμεσα στους φοιτητές. Η επιτυχία για εκείνον δεν ήρθε εύκολα. Το 1991, μάλιστα, εξέδωσε το μεγαλόπνοο βιβλίο «Rational Conflict» με αναφορές στις ανθρώπινες συγκρούσεις στην οικονομία, στην πολιτική, στην κοινωνία, το οποίο ελάχιστα προσέλκυσε το ενδιαφέρον του κοινού. Δεν συνέβη φυσικά το ίδιο με το βιβλίο του «Παγκόσμιος Μινώταυρος» (εκδ. Λιβάνη), το οποίο κυκλοφορεί μεταφρασμένο σε πέντε γλώσσες, όπως και με το «Κρίσης λεξιλόγιο: Οι οικονομικοί όροι που μας καταδυναστεύουν» (εκδ. Ποταμός), που το είδαμε ακόμη και ως ανάγνωσμα παραλίας για new age αστούς που σέβονται τον εαυτό τους.

Η κρίση ήταν όντως ευκαιρία. Ο Βαρουφάκης, με τον κατανοητό λόγο του, από τα αμφιθέατρα πέρασε στα παράθυρα του Παπαδάκη και του Αυτιά και είδε τα κείμενά του να δημοσιεύονται σε δημοφιλείς ιστοσελίδες και να μοιράζονται αργότερα σαν ζεστά ψωμάκια στα social media. Κάπως έτσι, από πρώην σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου (παραιτήθηκε το 2006) έγινε προνομιακός συνομιλητής του Αλέξη Τσίπρα. Βρέθηκαν, μάλιστα, μαζί στο ίδιο πάνελ στην περίφημη πλέον ομιλία του Τσίπρα στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο οποίο ο Βαρουφάκης είναι και επισκέπτης καθηγητής. Η δημοσιότητα ήταν ευπρόσδεκτη για τον συμπαθή οικονομολόγο. Μόνο που οι άσπονδοι φίλοι δεν άργησαν να αντικαταστήσουν το «Β» στο επίθετό του με το «Μπ».

Των οικονομικών

Ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν ανήκει σε ένα κόμμα. Ανήκει στον ελληνικό λαό. Τον κατηγορούν ότι από σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου έγινε θιασώτης της χρεοκοπίας, για να προσχωρήσει τελικώς σήμερα σε μια light εκδοχή των θέσεών του. Διαφορετικές απόψεις, με την εξουσία να είναι πάντα κάπου στο φόντο.

Η ιστορία δεν σταματά εδώ, γιατί ακόμη και στον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι λίγοι εκείνοι που δεν βλέπουν με θετικό μάτι τον δημοφιλή καθηγητή. Η αφορμή ήταν κείμενο στήριξής του στην αξιωματική αντιπολίτευση που συνυπέγραφε μαζί με τον επίσης καθηγητή Τζέιμς Κ. Γκάλμπρεϊθ και το οποίο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «The Νew York Times» με τίτλο «Μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να σώσει την Ελλάδα». Η αριστερή πλατφόρμα φαίνεται να θεώρησε ότι διαστρέβλωνε τις θέσεις του κόμματος παρουσιάζοντάς το ιδιαίτερα «φιλοαμερικανικό». Ομως ο κύριος Βαρουφάκης έχει πολύ καλύτερα πράγματα να κάνει από το να ασχολείται με τους επικριτές του. Παραδείγματος χάριν, μπορεί να βγει στην τηλεόραση.

Η προσπάθειά του να ξεχωρίσει και να αναδειχθεί είναι ηλίου φαεινότερη. Οπως λένε οι κακές γλώσσες, ακόμη και το «κούρεμα» στα δύο «ν» του ονόματός του – επιμένει να υπογράφει ως Γιάνης και όχι Γιάννης – δείχνει ότι ο κύριος Βαρουφάκης είναι ένα άτομο που βρίσκεται πολύ πιο πάνω από τον μέσο όρο, ώστε να του «αξίζει» ένα τόσο πολυφορεμένο όνομα. Συνήθως μέσω σύνδεσης Skype, κοιτάζοντας με ηδυπάθεια τον φακό, μαγνητίζει το κοινό με στομφώδη διαγγέλματά του. Ο αθλητικός οικονομολόγος, με το ξυρισμένο κεφάλι και τη μηχανή μεγάλου κυβισμού, επένδυσε σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία στον εαυτό του μιλώντας στην πλατεία Συντάγματος στους «Αγανακτισμένους», για να αναδειχθεί στον κατεξοχήν σταρ της κρίσης. Βεβαίως και τα κατάφερε. Παγιδεύτηκε, όμως, και σε μια light εικόνα που πολλές φορές μπορεί να καταλήξει σε σελίδα θαυμαστών στο Facebook με τίτλο «Γιάνης Βαρουφάκης για πρωθυπουργός».

Το καλωσόρισμα στην ελληνική εκδοχή της προσωπικής του ιστοσελίδας είναι άκρως υπαινικτικό. «Με γνώρισες λόγω της κρίσης που έριξε την Ελλάδα σε μια ασταμάτητη δίνη. Μακάρι να παρέμενα γνωστός μόνο στους φοιτητές, στους συναδέλφους, στους φίλους…» γράφει. Οι κακεντρεχείς σπεύδουν να δηλώσουν ότι προφανώς δεν το εννοεί. Και ότι εκείνο που θα ήθελε να πετύχει είναι να γίνει η αρσενική Αννα Βίσση των οικονομικών επιστημών.

Αδέκαστη

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 2014