Σε κάθε νέο εργαζόμενο αντιστοιχεί περίπου ένας συνταξιούχος.
Η εξέλιξη συνεπάγεται αναστροφή της ηλικιακής πυραμίδας
Κατά τους ειδικούς, νέου είδους «πολέμους» πρόκειται να ζήσουμε τα επόμενα χρόνια. Για παράδειγμα η λεγόμενη περιβαλλοντική μετανάστευση στην περιοχή μας, όπου εκατομμύρια μετανάστες θα πιέσουν έντονα τις μεσογειακές χώρες λόγω της κλιματικής αλλαγής. Η επέκταση της ερημοποίησης, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και η λειψυδρία είναι προ των πυλών, ή και υπαρκτά ζητήματα. Ηδη ένα πρώτο είδος μεταναστών υπό μορφήν ψαριών έκαναν την εμφάνισή τους στη Μεσόγειο προερχόμενα από την Ερυθρά Θάλασσα λόγω υπερθέρμανσης των υδάτων. Αλλά και η παγκοσμιοποίηση θα είναι στο μέλλον μια αιτία «πολέμου». Βλέπετε με την παγκοσμιοποίηση μεταφέρεται πλούτος σε κάποιες φτωχές χώρες, αλλά σε βάρος μεγάλων τμημάτων πληθυσμού των πλουσίων χωρών, ακόμη και της μεσαίας τάξης.
Πριν από λίγο καιρό διαβάσαμε πως στη Γερμανία δύο νέοι, γόνοι μεταναστών, ο ένας μάλιστα Ελληνας και ο άλλος Τούρκος, βιαιοπράγησαν σε βάρος συνταξιούχου που απλώς ζήτησε να σβήσουν τα τσιγάρα τους. Με αφορμή αυτή την είδηση θυμήθηκα πως κάποιοι άλλοι προβλέπουν «πόλεμο γενεών» τα επόμενα χρόνια. Και ακούγεται λογικό. Ολοένα λιγότεροι νέοι δουλεύουν για να συντηρήσουν ολοένα αυξανόμενους αριθμούς ηλικιωμένων. Η γενιά των baby boomers συνταξιοδοτείται αυξάνοντας παράλληλα το μέσο προσδόκιμο επιβίωσής της, ενώ οι νέοι λιγοστεύουν. Αν πιστέψουμε τη θεωρία του Μ. Τοdd, ο εκσυγχρονισμός μιας κοινωνίας μετριέται από δύο παράγοντες, τη μείωση του αναλφαβητισμού και τη μείωση των γεννήσεων. Και σε αυτή τη φάση κινούμεθα τώρα. Σε κάθε νέο εργαζόμενο αντιστοιχεί περίπου ένας συνταξιούχος. Η εξέλιξη συνεπάγεται αναστροφή της ηλικιακής πυραμίδας. Ετσι οι νέοι σήμερα δέχονται δύο μηνύματα. Οι εισφορές για τα Ταμεία διαρκώς αυξάνονται για να καλύψουν υπαρκτούς συνταξιούχους, ενώ παράλληλα όλο και περισσότερο ψιθυρίζεται ότι ίσως δεν φτάσουν ποτέ στους νέους για τις συντάξεις τους, όταν με το καλό έρθει η ώρα τους.
Η βία κατά των ηλικιωμένων στις ΗΠΑ, που πάντα προηγούνται, έχει αυξηθεί. Ολο και περισσότεροι εύποροι Αμερικανοί απομονώνονται σε ασφαλή καταφύγια, φυλασσόμενα και απομονωμένα από την υπόλοιπη κοινωνία. Βέβαια η βία έχει πολλαπλές αιτίες. Αλλά ποιος μας λέει ότι αύριο δεν θα αποτελέσει και ένα είδος διαμαρτυρίας των νέων; Ιδίως όταν μακάβρια και προκλητικά προϊόντα εμφανίζονται στην αγορά. Αναφέρομαι στα death funds. Τα κεφάλαια θανάτου, όπως τα ονομάζουν χαϊδευτικά, που προτείνονται από πονηρές εταιρείες σε ηλικιωμένους για να εξαγοράσουν τις ασφάλειες ζωής τους σε χαμηλότερο τίμημα από αυτό που θα ελάμβαναν οι κληρονόμοι τους. Κάποιος καλοντυμένος κύριος εμφανίζεται στους κατόχους και τους προτείνει απλώς να πάρουν μετρητά και εν ζωή μέρος της ασφάλειας, ώστε να απολαύσουν οι ίδιοι μια κρουαζιέρα στις Μπαχάμες. Ο μόνος κίνδυνος για τους εξαγοράζοντες είναι η πιθανότητα να επιβιώσουν περισσότερο τού… κανονικού οι ηλικιωμένοι. Ε, τι να σου κάνει και ο νεότερος τέως κληρονόμος – τον πιάνει ένας θυμός!
Στη χώρα μας ευτυχώς λειτουργεί ακόμη η οικογενειακή αλληλλεγγύη και ελπίζω να συνεχίσει γιατί δυσκολεύουν τα πράγματα. Ετσι κι αλλιώς μας φτάνει η μορφή βίας που εκδηλώνεται σε βάρος των συνταξιούχων από τα ασφαλιστικά ταμεία, με τις ουρές, την ορθοστασία και τις καθυστερήσεις έκδοσης συντάξεων, αλλά και τη συμπεριφορά κάποιων υπαλλήλων. Δεν χρειάζεται να επεκταθεί, και ας προσέξουν τα κόμματα. Γιατί η αντίδραση της τρίτης ηλικίας μπορεί να είναι η δημιουργία πολιτικού φορέα που θα δυσκολέψει την αυτοδυναμία, η οποία τελευταίως περνάει ούτως ή άλλως δύσκολες στιγμές, και τη συνοχή της κοινωνίας, που και αυτή παραπαίει από τη διαρκώς αυξανόμενη ψαλίδα μεταξύ πλουσίων και φτωχών.
atrif@otenet.gr
