«Η αποτυχία του Φρίντριχ Μερτς να εκλεγεί καγκελάριος στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας στη Βουλή συνιστά απλώς ένα ακόμη σύμπτωμα μιας βαθύτερης πολιτικής αλλαγής που συντελείται στη Γερμανία, τουλάχιστον από την εποχή της Ανγκελα Μέρκελ. Ητοι, οι πολιτικές επιλογές της παλαιάς Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας έχουν πλέον, οριστικά, εξαντληθεί. Και αυτό εμποδίζει οποιαδήποτε προοδευτική εναλλακτική» υπογραμμίζει στο «Βήμα» ο Φρίντερ Οτο Βολφ, γερμανός φιλόσοφος, επιμελητής των έργων του Λουί Αλτουσέρ, πρώην ευρωβουλευτής των Πρασίνων (προηγουμένως διετέλεσε μέλος του SPD) και νυν καθηγητής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου.

Ο Μερτς ξεκινάει αποδυναμωμένος τη θητεία του στην καγκελαρία;

«Γίναμε μάρτυρες της εμφάνισης ενός είδους “λαϊκού μετώπου”, που εκτείνεται από το εξαιρετικά αποδυναμωμένο πολιτικό Κέντρο (CDU/CSU και SPD) μέχρι τα δύο αριστερά κόμματα (Πράσινοι και Αριστερά), αποκλείοντας την AfD, η οποία είναι πλέον ανοιχτά αντιδημοκρατική και ακροδεξιά. Το κεντρικό πολιτικό ερώτημα για το μέλλον της Γερμανίας είναι λοιπόν ένα: θα κρατήσει αυτό το είδος «αντιφασιστικού μετώπου» ή το CDU θα υποκύψει στην ψευδαίσθηση ότι μπορεί να «εξημερώσει» την AfD; Τείνω να πιστεύω ότι υπάρχουν καλές πιθανότητες να αποφευχθεί το δεύτερο.

Ωστόσο, αναφορικά με το αποτύπωμα της νέας κυβέρνησης Μερτς στη Γερμανία και στην Ευρώπη, δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος. Δεν έχει κατανοήσει ακόμη πόσο επείγουσα είναι η ενότητα όλων των δημοκρατικών δυνάμεων για να ανακόψουν την άνοδο της Ακροδεξιάς, ούτε έχει κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Γενικότερα, η Γαλλία και η Γερμανία θα μπορούσαν να συμμαχήσουν με την Πολωνία και την Ισπανία για να οδηγήσουν την ΕΕ σε μια πιο βιώσιμη και κοινωνικά δίκαιη πορεία, απομονώνοντας και «αποστραγγίζοντας» την Ακροδεξιά στην Ευρώπη».

Πώς σχολιάζετε την απόφαση γερμανικού δικαστηρίου να επιστραφούν 100.000 πρόσφυγες στην Ελλάδα και, ευρύτερα, τη σκληρότερη γραμμή των Βρυξελλών στο Μεταναστευτικό;

«Τίποτα δεν «αναγκάζει» την ΕΕ και τα κράτη-μέλη να υιοθετήσουν μια τόσο αντιπαραγωγική πολιτική, ούτε νομιμοποιούνται οι προσπάθειες να στοχοποιηθεί η Ελλάδα! Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτή η στροφή δεν είναι μόνο παράνομη και αποκρουστική, απλούστατα δεν θα λειτουργήσει. Η μετανάστευση πάντα θα βρίσκει τρόπους διέλευσης».

Η συγκρατημένη στάση της ΕΕ στις δασμολογικές επιθέσεις των ΗΠΑ, σε αντίθεση με την Κίνα, είναι ορθή;

«Κατ’ αρχάς, δεν συμμερίζομαι το διαδεδομένο αφήγημα ότι η ΕΕ πρέπει να γίνει ακόμη μια ανταγωνιστική παγκόσμια δύναμη με ισχυρή στρατιωτική διάσταση. Πιστεύω ότι υπάρχει ακόμη ένας «άλλος» δρόμος και πολιτικές δυνάμεις που μπορούν να τον επιβάλουν ή τουλάχιστον να αποτρέψουν μια «πολεμοχαρή» εξέλιξη της ΕΕ, παρότι η αμυντική ανεξαρτησία της από τις ΗΠΑ είναι εφικτή και θετική. Δεν θεωρώ επίσης ότι η ΕΕ είναι σε θέση να συγκριθεί με την Κίνα ως αναδυόμενη παγκόσμια δύναμη. Θα πρότεινα μάλλον μια αλλαγή πορείας».

Στο ανοικτό μέτωπο της Ουκρανίας τι πρέπει να γίνει;

«Η περίπτωση της Ουκρανίας είναι ειδική. Αποτελεί θύμα ανοικτής επιθετικότητας από τη Ρωσία, η οποία πρέπει να ηττηθεί πριν καταστεί δυνατή μια ουσιαστική εκεχειρία ή ειρήνη. Η ΕΕ πρέπει να συντονίσει τη βοήθεια που παρέχουν τα κράτη-μέλη, ενώ παράλληλα να είναι υποστηρικτική σε κάθε πρωτοβουλία για τον τερματισμό του πολέμου. Είμαι πεπεισμένος ότι αυτό είναι εφικτό, υπολογίζοντας μια ευρεία συμμαχία εντός της ΕΕ, η οποία πρέπει να περιλαμβάνει την Πολωνία και τα άλλα ανατολικά κράτη-μέλη, καθώς και τις προοδευτικές και δημοκρατικές δυνάμεις στα νότια κράτη-μέλη».

Υπάρχει ιστορικό προηγούμενο ηγεσίας που να θυμίζει τη μετα-πολιτική ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ;

«Τείνω να πιστεύω ότι το προηγούμενό του υπήρξε η περίπτωση του Μουσολίνι στην Ιταλία. Αντίστοιχα, θα επέμενα στην ανάγκη ύπαρξης ευρέων, δημοκρατικών αντιβάρων, τα οποία πρέπει να δημιουργηθούν από όλα τα μέρη του σημερινού τόξου των δημοκρατικών δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένων των συντηρητικών».