Η τέχνη της Ρητορικής είναι προφανώς μια τέχνη που βοηθάει κάθε σύγχρονο πολίτη στη ζωή του, όποιο επαγγελματικό μονοπάτι και αν διαλέξει. Για την αξία της μιλήσαμε με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Φιλολόγων Ρεθύμνου Φώτη Παπαδόπουλο.

Τι είναι η ρητορική;

«Η ρητορική είναι η ικανότητα να σκέφτομαι, να συζητώ, να ενημερώνομαι, να ακούω, να σέβομαι την άλλη άποψη, να αποδέχομαι το διαφορετικό και αν χρειαστεί να αλλάζω γνώμη.

Η ιδέα να «μπει» στα σχολεία πώς προέκυψε;

«Είναι μια προσπάθεια που την ξεκίνησε σχεδόν πριν 20 χρόνια η Ελληνική Ενωση Ρητορικής, για την προώθηση της ρητορικής στην εκπαίδευση, η οποία κατά τόπους υποστηρίζει διάφορες δράσεις. Τα τελευταία 10 χρόνια συμμετέχει και η Κρήτη».

Πότε ξεκίνησαν οι Παγκρήτιοι Ρητορικοί Αγώνες και πώς λειτούργησαν ως θεσμός;

«Οι συζητήσεις ξεκίνησαν το 2013. Το 2016 διοργανώθηκαν οι πρώτοι διασχολικοί αγώνες. Προηγήθηκαν επιμορφώσεις, υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον, και το 2017 διοργανώθηκαν οι πρώτοι Παγκρήτιοι. Γίνονται με έδρα το Ρέθυμνο και συμμετέχουν σχολεία από όλο το νησί».

Τι οφέλη μπορεί να έχει κάποιος που θα ασχοληθεί με τα ρητορικά αγωνίσματα;

«Είναι σημαντικό όποιος συμμετέχει σε ομίλους ή προγράμματα ρητορικής να γνωρίσει τα τέσσερα βασικά αγωνίσματα, δηλαδή εκφραστική ανάγνωση, αυθόρμητο λόγο, προτρεπτικό λόγο και διττούς λόγους. Ξεκινάμε πάντοτε με την εκφραστική ανάγνωση: αποδίδουμε νοηματικά, ένα κείμενο. Τα παιδιά μαθαίνουν να ελέγχουν τις αναπνοές τους, τη στάση του σώματος, να αποδίδουν συναισθήματα και καταστάσεις, όχι απλά να διαβάζουν.

Το επόμενο αγώνισμα είναι ο αυθόρμητος λόγος. Εχουν να επιλέξουν ένα από τρία θέματα που τους δίνονται, 1,5 λεπτό προετοιμασία και δημιουργούν έναν δικό τους λόγο, αυθόρμητο, μπροστά σε ένα ακροατήριο με στόχο να προκαλέσουν συναίσθημα, προβληματισμό, χαρά, λύπη. Ετσι, τα παιδιά, καλλιεργούν τη φαντασία τους. Στον προτρεπτικό λόγο, παίρνουν ένα θέμα, το επεξεργάζονται για 20-25 λεπτά και δημιουργούν μια προσχεδιασμένη ομιλία με επιχειρήματα, με οργάνωση, με δομή, προτρέπουν το κοινό να κάνει ή να μην κάνει κάτι.

Και τέλος, οι διττοί λόγοι που ουσιαστικά συνδυάζουν όλα τα προηγούμενα. Είναι ομαδικό αγώνισμα: δύο τριμελείς ομάδες αντιπαρατίθενται για ένα θέμα, η ομάδα δεν υποστηρίζει αυτό που θέλει, αλλά αυτό που καλείται να υπερασπιστεί».

Θα προτείνατε στο υπουργείο Παιδείας να μπει ως μάθημα στα σχολεία;

«Το ευχάριστο που ακούμε από τους εκπονητές των νέων βιβλίων είναι ότι πράγματι είναι πολύ κοντά στο να γίνει. Πιστεύουμε ότι πρέπει να μπει η Ρητορική ως μάθημα στην εκπαίδευση. Μπορεί δε να εφαρμοστεί σε πάρα πολλά μαθησιακά αντικείμενα».