Το χάος στον πυρήνα της κυβέρνησης του Μπόρις Τζόνσον και η αποτυχία του να πάρει σοβαρά τον Covid οδήγησαν σε 23.000 θανάτους, σύμφωνα με μια καταδικαστική έκθεση για τη λήψη αποφάσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Η έκθεση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πάνω από 20.000 ζωές θα μπορούσαν να είχαν σωθεί στην Αγγλία αν το lockdown είχε εφαρμοστεί μόλις μια εβδομάδα νωρίτερα, τον Μάρτιο του 2020. Το Γουέστμινστερ και τα τρία αποκεντρωμένα έθνη κρίθηκαν ότι έκαναν «πολύ λίγα, πολύ αργά» καθώς ο ιός εξαπλωνόταν αναφέρει ο Indepedent.

Από τις 16 Μαρτίου 2020 τέθηκε σε ισχύ η καραντίνα και η κοινωνική αποστασιοποίηση, με τα σχολεία και τις παμπ να κλείνουν αργότερα εκείνη την εβδομάδα, πριν οι υπουργοί προβούν στο πρωτοφανές βήμα της πρώτης πλήρους καραντίνας στις 23 Μαρτίου.

«Αν είχαν επιβληθεί αυστηρότεροι περιορισμοί, χωρίς πλήρες lockdown, νωρίτερα από τις 16 Μαρτίου […] η υποχρεωτική καραντίνα που επιβλήθηκε θα μπορούσε να ήταν σύντομη ή πιθανόν να μην ήταν απαραίτητη καθόλου», ανέφερε η έκθεση. Ωστόσο, αν το υποχρεωτικό lockdown είχε τεθεί σε ισχύ από τις 16 Μαρτίου, «τα μοντέλα δείχνουν ότι ο αριθμός των θανάτων στην Αγγλία κατά το πρώτο κύμα μέχρι την 1η Ιουλίου 2020 θα είχε μειωθεί κατά 48%, ισοδυναμώντας με περίπου 23.000 λιγότερους θανάτους».

φωτ. AP/Alberto Pezzali

Τι άλλο έδειξε η έκθεση

  1. Το Partygate και άλλες περιπτώσεις παραβίασης των κανόνων για τον Covid προκάλεσαν «τεράστια δυσφορία» στο κοινό, ιδιαίτερα σε «άτομα που είχαν χάσει αγαπημένα πρόσωπα και συμμορφώθηκαν με τους κανόνες και τις οδηγίες παρά τα τεράστια προσωπικά και οικονομικά τους έξοδα». Η υπόθεση του πάρτι στην Downing Street, ειδικά, οδήγησε σε μια «αυτοαναφερόμενη» μείωση της τήρησης των κανόνων από τον κόσμο κατά τα Χριστούγεννα του 2021.
  2. Ο Μπόρις Τζόνσον «άλλαζε επανειλημμένα γνώμη» τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2020 «για το αν θα εισαγάγει αυστηρότερους περιορισμούς» και «απέτυχε να λάβει έγκαιρες αποφάσεις». Η έκθεση αναφέρει ότι η «αμφιταλάντευσή του επέτρεψε στον ιό να συνεχίσει να εξαπλώνεται με ταχύτητα» και οδήγησε στο δεύτερο lockdown τον Νοέμβριο.
  3. Το πρόγραμμα «Eat Out to Help Out» το καλοκαίρι του 2020, που προσέφερε έκπτωση σε γεύματα εστιατορίων για να στηριχθεί ο κλάδος της εστίασης, «σχεδιάστηκε χωρίς επιστημονική συμβουλή» και «υπονόμευσε τα μηνύματα δημόσιας υγείας». Ο Τζόνσον και ο καγκελάριος του, Ρίσι Σούνακ, «απέτυχαν να ζητήσουν επιστημονική συμβουλή» για τους πιθανούς κινδύνους του προγράμματος, παρά τις συστάσεις του καθηγητή (νυν Sir) Chris Whitty, επικεφαλής ιατρού της χώρας, σχετικά με τους κινδύνους των κλειστών χώρων.
  4. Οι προσπάθειες χαλάρωσης των κανόνων τα Χριστούγεννα του 2020 για να βρεθούν οι οικογένειες, που στη συνέχεια έπρεπε να περιοριστούν ή να ανακληθούν, «δημιούργησαν ψεύτικες ελπίδες» στους πολίτες.
  5. Ο υπουργός Υγείας εκείνη την περίοδο, Ματ Χάνκοκ, «απέκτησε φήμη μεταξύ των ανώτερων αξιωματούχων και συμβούλων στο Νο 10 για υπερβολικές υποσχέσεις και ανεπαρκή υλοποίηση». Ο Sir Chris Wormald, νυν ανώτερος δημόσιος υπάλληλος της χώρας, που διηύθυνε το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας εκείνη την εποχή, δεν «διόρθωσε την υπερβολικά ενθουσιώδη εντύπωση» που είχε δώσει ο Χάνκοκ. Οι ενέργειές τους μαζί «απόκρυψαν την πραγματικότητα και την ανάγκη για περισσότερη δράση» κατά την άνοιξη του 2020.
  6. Δεν υπήρχε «σαφές σχέδιο που να καθορίζει τις διαδικασίες» και ο Dominic Raab, πρώτος γραμματέας του κράτους, «δεν ήταν σαφές πώς θα εκτελούσε το έργο του» όταν ο Τζόνσον ήταν ανίκανος λόγω Covid. Δεν υπήρχε «σαφές σχέδιο που να καθορίζει τις διαδικασίες για τη διασφάλιση της συνέχειας της ηγεσίας και της λήψης αποφάσεων». Η έκθεση αναφέρει ότι «δεν είναι σαφές πώς θα λαμβάνονταν κρίσιμες αποφάσεις» αν ο τότε πρωθυπουργός είχε αρρωστήσει νωρίτερα τον Μάρτιο, πριν ληφθούν «οι βασικές αποφάσεις», ή αν δεν είχε αναρρώσει.

φωτ. AP/Frank Augstein