Αφιερωμένο στο ελληνικό ντοκιμαντέρ είναι το 10ο Beyond Borders – Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου, που γιορτάζει στις 24-31 Αυγούστου 2025 με μια επετειακή έκδοση γεμάτη από τις σύγχρονες δημιουργικές δυνάμεις της Ελλάδας. Ήταν το 1905 όταν οι αδελφοί Μανάκια γύρισαν την πρώτη ταινία καταγραφής στα Βαλκάνια, τις «Υφάντρες», στην Αβδέλλα Γρεβενών και το Φεστιβάλ ανασύρει αυτή την ιστορική και πολιτισμική μνήμη, φέρνοντάς τη στο σήμερα υπό τον τίτλο της βασικής του θεματικής «Η μνήμη υφαίνει το μέλλον». «Όπως οι υφάντρες ύφαιναν το παρόν τους μέσα από την τέχνη, έτσι και οι σύγχρονοι ντοκιμαντερίστες υφαίνουν με εικόνες και ήχο ένα πολύπτυχο της δικής μας πραγματικότητας», σημειώνει το φεστιβάλ.
Σε μια δύσκολη γεωπολιτική συγκυρία όπως αυτή που διανύουμε, το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου ρίχνει στη μάχη τα όπλα του πολιτισμού μας. Όπως σημειώνει η καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ, Ειρήνη Σαρίογλου: «Το Beyond Borders γιορτάζει φέτος δέκα χρόνια γεφυρώνοντας το παρελθόν με το παρόν, την παράδοση με την καινοτομία, την τοπικότητα με την οικουμενικότητα. Τιμά την Ελλάδα, έναν τόπο όπου η Ιστορία και ο Πολιτισμός συνυφαίνονται αδιάκοπα, όπως οι κλωστές σε έναν αρχέγονο αργαλειό. Τιμά επίσης την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την ελευθερία λόγου και έκφρασης, δίνοντας χώρο, σε δεκάδες ταινίες και τους δημιουργούς τους, να ακουστούν και να ταρακουνήσουν τις βεβαιότητές μας».
Το Φεστιβάλ έλαβε φέτος αριθμό-ρεκόρ 907 ταινιών από 92 χώρες (600 ταινίες μεσαίου και μεγάλου μήκους και 307 μικρού μήκους). Από τις 42 ταινίες που προκρίθηκαν να διαγωνιστούν στο φεστιβάλ, οι 35 προβάλλονται σε ελληνική, διεθνή και παγκόσμια πρεμιέρα, ενώ πολλές από αυτές έχουν ταξιδέψει στα μεγαλύτερα κινηματογραφικά φεστιβάλ του κόσμου όπως οι Κάννες, το Βερολίνο, η Βενετία, το Λοκάρνο, το Κάρλοβι Βάρι, το Άμστερνταμ (IDFA), η Κοπεγχάγη (CPX DOX), κ.ά.
Δείτε το τρέιλερ του 10ου Beyond Borders – Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου:
Στο κυρίως Διαγωνιστικό τμήμα θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε μεταξύ άλλων σε παγκόσμια πρεμιέρα τις ταινίες: «Exam on the Edge of the time» του İlkay Nişancı (Tουρκία, 2024), για τους μαθητές στο Χατάι της Τουρκίας, μια πόλη θαμμένη κάτω από τα ερείπια που, πριν καν θάψουν τους νεκρούς τους, πρέπει να προετοιμαστούν για το πανεπιστήμιο, «The Gateway» του Νικίτα Ποπκόφ (Ρωσία, 2025), για τρεις διαφορετικούς ανθρώπους που έρχονται αντιμέτωποι με τους εαυτούς τους μέσα σε σκοτεινούς καιρούς, «The lost season» του Μεχντί Γκαναβάτι (Ιράν, 2024), για την Κοσάρ, μια έφηβη σε ένα άνυδρο χωριό στα σύνορα του Ιράν, που παλεύει να ξεφύγει από τη μοίρα που της επιβάλλει η παράδοση των γύρω της και «Wild Women of Anatolia», των Σεντέφ και Ασλί Οζουγκούζ (Τουρκία, 2024), παρουσιάζει ιστορίες άγριας ελευθερίας, επιθυμίας και αντίστασης πέντε γυναικών, όπου, η φύση γίνεται καταφύγιο και καθρέφτης.
Από την ελληνική παραγωγή σημειώνουμε στο διαγωνιστικό τις ταινίες «Σχέδιο θανάτου» για έναν σκύλο και έναν άνδρα» του Χρήστου Καρακέπελη (Ελλάδα, 2024), για έναν άστεγο απόκληρο και τον σκύλο του, σε μια σιωπηλή πορεία από τις τρώγλες των βουνών ως τις λεωφόρους της Νέας Υόρκης, «Η νύχτα υποχωρεί» του Τίμωνα Κουλμάση (Ελλάδα, 2024), για τον Μέμο και τη Ζιζή Μακρή, δύο καλλιτέχνες που έζησαν τον 20ό αιώνα ανάμεσα στην Κατοχή, την εξορία και τον Ψυχρό Πόλεμο με την τέχνη ως μαρτυρία και πυξίδα και «Σμιλεμένες ψυχές» του Σταύρου Ψυλλάκη (Ελλάδα, 2025), για τον αγαπητό Ελβετό οδοντίατρο που επί 26 χρόνια φρόντιζε τους χανσενικούς του ασθενείς.
«Σμιλεμένες ψυχές» του Σταύρου Ψυλλάκη.
Στην τελετή έναρξης του φεστιβάλ θα προβληθεί το βραβευμένο ντοκιμαντέρ «Johatsu – Αυτοί που έγιναν καπνός» των Αντρέας Χάρτμαν και Αράτα Μόρι (Γερμανία, Ιαπωνία 2024) για τους ανθρώπους στην Ιαπωνία που εξαφανίζονται από προσώπου γης χωρίς να αφήνουν ίχνος με τη βοήθεια των επονομαζόμενων εταιρειών «νυχτερινής μεταφοράς», οι οποίες διευκολύνουν τους ανθρώπους να χαθούν από την παρούσα ζωή τους. Η αυλαία της διοργάνωσης θα πέσει με την ελληνική πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ «Astéroïde Hunters» των Γκιγιόμ Λενέλ & Τομά Μαρλιέ (Γαλλία, 2024). Πλανητολόγοι, αστροφυσικοί, γεωχημικοί και πλήθος άλλων επιστημόνων απ’ όλον τον κόσμο συνθέτουν σήμερα ένα παγκόσμιο δίκτυο χιλιάδων «φρουρών» που εντοπίζουν, παρακολουθούν και μελετούν αδιάκοπα τους αστεροειδείς—σώματα που διασχίζουν το ηλιακό μας σύστημα και ενδέχεται να απειλήσουν τη Γη στο μέλλον.
Επίσης στο πλαίσιο της ενότητας Πανόραμα, το φεστιβάλ παρουσιάζει το Σάββατο 30 Αυγούστου μια ειδική συνάντηση με τίτλο Το Μέλλον του Ντοκιμαντέρ, αφιερωμένη στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο της δημιουργίας ντοκιμαντέρ. Θα προβληθεί η πολυβραβευμένη ταινία του Jobst Knigge, «Ending wars and making peace». Μετά την προβολή ο σκηνοθέτης θα αναλύσει τη δημιουργική διαδικασία της ταινίας και τις επιρροές του, τις καλλιτεχνικές επιλογές που έκανε και τις καινοτόμες τεχνικές που υιοθέτησε, ώστε να διευρύνει τα όρια του είδους.
Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Κυρίως Διαγωνιστικού Τμήματος του φετινού Φεστιβάλ είναι ο σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός, Τάσος Μπουλμέτης.
Για πρώτη φορά φέτος, το Φεστιβάλ παρουσιάζει τη νέα του πρωτοβουλία, Beyond Borders Podcast Series, στο πλαίσιο της οποίας διακεκριμένες προσωπικότητες και κορυφαίοι επαγγελματίες της παγκόσμιας οπτικοακουστικής βιομηχανίας, προσκεκλημένοι του Φεστιβάλ, παραχωρούν αποκλειστικές συνεντεύξεις.
