«Κοινωνική εργασία» -μια μορφή δηλαδή ποινής του σωφρονιστικού μας συστήματος- ως μέθοδος αντιμετώπισης των παραβατικών νέων στα σχολεία. Αποβολή… εντός του σχολείου. Και μαζί, 10 πιλοτικά τεχνικά γυμνάσια. Για τους παραβατικούς μαθητές, που επί της ουσίας εγκαταλείπουν το σχολείο, με μεγάλο αριθμό απουσιών…
Πραγματικά, είναι δύσκολο να διαλέξεις πιο από τα παραπάνω είναι το χειρότερο.
Μήπως τελικά ο συνδυασμός τους;
Ή το γεγονός ότι ένας εθνικός σχεδιασμός για τη βία των νέων βάζει στην ίδια δέσμη παρεμβάσεων τις αποβολές με τις έννοιες του σωφρονιστικού μας συστήματος και συνδέει την τεχνική εκπαίδευση με την παραβατικότητα;
Πάντως, ο συμβολισμός είναι τόσο εμφανής, που και να θέλεις, δεν μπορείς να τον αγνοήσεις.
Στο μυαλό όποιου χάραξε την εθνική στρατηγική της κυβέρνησης για τα θέματα που απασχολούν το μυαλό και τις σκέψεις μας τα τελευταία χρόνια, οι παραβατικοί νέοι είναι ήδη εκκολαπτόμενοι εγκληματίες, που τους δίνουμε μια δεύτερη ευκαιρία (να κάνουν και καμία καταναγκαστική δουλειά στο σχολείο τους ή όπου αλλού τους χρειάζονται) και επίσης, η παραβατικότητα και η τεχνική εκπαίδευση είναι το ίδιο πράγμα.
Στα τεχνικά σχολεία πηγαίνουν τα «κακά» παιδιά.
Και όσοι το αρνούνταν χθες, καταλαβαίνοντας τη γιγαντιαία γκάφα τού να ανακοινωθεί η δημιουργία 10 πιλοτικών τεχνικών γυμνασίων (για παιδιά 12 ετών δηλαδή), μαζί με τα μέτρα για την παραβατικότητα των ανηλίκων, ταυτόχρονα έκαναν μια μικρή παύση στα λόγια τους. Δεν ήξεραν πραγματικά τι να απαντήσουν.
Ο διάλογος με τα κυβερνητικά στελέχη που κλήθηκαν να σχολιάσουν τα παραπάνω, ήταν παραπάνω από αποκαλυπτικός.
– «Μα, τι σχέση έχουν τα τεχνικά γυμνάσια με τους παραβατικούς νέους;»
– «Δεν έχουν. Απλά ανακοινώθηκαν την ίδια ημέρα»
– «Γιατί;»
– «Καλά, όλα αυτά είναι απλές προτάσεις, δεν έχουν ακόμη θεσμοθετηθεί»…
Δεν είναι παράλογο βέβαια, όταν το υπουργείο Παιδείας την περασμένη χρονιά, ανακοίνωνε αριθμούς… αποβολών για τη χρήση των κινητών τηλεφώνων στα σχολεία, ως μέρος της επιτυχίας των μέτρων που εισηγήθηκε για το θέμα της εξάρτησης των νεών από τις οθόνες και τα κοινωνικά δίκτυα.
Το πιο εντυπωσιακό από τα παραπάνω είναι ότι πιθανά οι άνθρωποι που καλούνται να χαράξουν ή να εισηγηθούν στρατηγικές για τη νεανική παραβατικότητα, πιθανότατα δεν έχουν περάσει ούτε έξω από σχολείο, δεν ξέρουν τις ισορροπίες της τάξης, δε βιώνουν την κοινωνική πίεση μιας κοινωνίας χωρίς δεσμούς, παραδομένης στο όπιο των διαδικτυακών διαδρομών, δε νοιώθουν την άγρια ανάσα μιας γενιάς θυμωμένης.
Και εάν το συναίσθημα πολλών νεών είναι η οργή και ο θυμός (το άλλο πρόσωπο άλλωστε της θλίψης), δε θα τους γεμίσει μεγαλύτερη οργή και πόνο το να γίνουν οι στιγματισμένοι του σχολείου, εκείνοι που επί μία ή δύο ημέρες, όσο θα διαρκούσε η αποβολή τους, θα περιφέρονται στο σχολείο τους, κάνοντας μαθήματα πολιτειακής αγωγής (υπάρχουν καθηγητές να τα διδάσκουν αυτά;) ή κάνοντας «κοινωνική εργασία» εκτός του σχολείου;
Και τι θα είναι η κοινωνική εργασία ακριβώς; Θα τακτοποιούν τα παρτέρια; Θα βάφουν τις τάξεις;
Δεν ξέρεις τι να πρωτοσχολιάσεις. Ποιος δε θα ήθελε αλήθεια να είναι μια μύγα στο δωμάτιο όπου συσκέπτονται αυτές οι επιτροπές, για να ακούει τους διαλόγους που γίνονται, τις προτάσεις που ακούγονται, τα χαμόγελα αποδοχής ή τον αντίλογο. Και τελικά την… απόφαση. Θα μπορούσε να γραφτεί ολόκληρο ψυχοκοινωνιολογικό σύγγραμμα από τα παραπάνω, για να καταλάβουμε γιατί έχουμε φτάσει εδώ που έχουμε φτάσει ως κοινωνία.
Τα παιδιά (όπως όσοι έχουν παιδιά ή έστω ασχολούνται λίγο με αυτά ξέρουν), δεν τα αντιμετωπίζεις εύκολα και επιφανειακά με μια τιμωρία, έναν στομφώδη λόγο ή κυνηγώντας τους γονείς τους για αμέλεια. Γιατί εάν το κάνεις. η αποτυχία είναι δεδομένη.
Και η σταγόνα θα γίνει ποτάμι και το ποτάμι θα γίνει παλίρροια.
Τα προβλήματα δεν είναι καταρχήν δικά τους, αλλά δικά μας. Οι κοινωνίες που φτιάξαμε εμείς, τα γεμίζουν κατάθλιψη και οργή. Οι γονείς τους που δουλεύουν όλη μέρα και δεν τους βλέπουν ποτέ, η οικονομική πίεση, ένα κράτος που δεν τους δίνει ούτε παιδεία, ούτε υγεία, ούτε ασφάλεια, αν δεν πληρώσουν υπέρογκα ποσά. Οι δουλειές που δεν υπάρχουν, η έρευνα που δε γίνεται, οι άνθρωποι που περιμένουν σε ουρές στις στάσεις των λεωφορείων, για αστικές συγκοινωνίες που φτάνουν κάθε 15 ή 20 λεπτά.
Μαζί με όλα αυτά όμως, η χώρα σε έναν βαθμό ανθίζει στη θέση της στον παγκόσμιο χάρτη και αναζητά τη δική της νέα εποχή. Και αυτή την εποχή θα την στηρίξουν οι νέοι της.
Δράσεις που να τραβήξουν την προσοχή τους για να ενταχθούν οικειοθελώς, μεγάλα προγράμματα κοινωνικών φροντιστηρίων ή υποτροφιών, καλλιέργεια της πεποίθησης ότι η παιδεία και η μόρφωση είναι η μόνη οδός για να λύσουμε τα πολλά προβλήματα μας, η αλληλεγγύη και η στήριξη των μη προνομιούχων είναι η μόνη προτεραιότητα μας.
Αυτές είναι οι αρχές που πρέπει να τους δώσουμε ως την «τιμωρία» τους για την παραβατικότητα τους.
Δεν είναι εύκολο, ούτε μπορεί να λυθεί άμεσα, το θέμα της νεανικής παραβατικότητας, που οξύνεται διαρκώς γύρω μας.
Το μόνο σίγουρο όμως είναι ότι τα σχολεία για τα «κακά» παιδιά, ο στιγματισμός και η τιμωρία πάνω στην οργή και την θλίψη, πάνω στην εξάρτηση από τους ηλεκτρονικούς νέους κόσμους, μπορεί να φέρει μόνο αρνητικά αποτελέσματα.
