Την εκτίμηση ότι πρέπει άμεσα να ενισχυθούν οι εξαγωγές και οι επενδύσεις της χώρας υπογράμμισε στη διάρκεια του Συνεδρίου για τις επιπτώσεις της περιόδου 2009-2019 στη μεσαία τάξη ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης.
Ο Γκίκας Χαρδούβελης χώρισε την περίοδο της κρίσης σε δύο φάσεις – στην «αναγκαστική φάση, που διορθώσαμε τα ελλείμματα» και στη «αχρείαστη δεύτερη φάση» που ακολούθησε, «την πολιτική ενηλικίωση κάποιων, που ήλθε με κόστος για όλους εμάς το 2015».
Ο πρώην υπουργός συνέκρινε την ελληνική κρίση με την αντίστοιχη αμερικανική του 1930. Στις ΗΠΑ το ΑΕΠ αυξήθηκε κατακόρυφα μετά από 10 χρόνια, ενώ στη χώρα μας δεν συνέβη το ίδιο. «Αν δεν είχαμε την αχρείαστη φάση του 2015, θα μπορούσαμε το 2017 να έχουμε επιστρέψει στο 82% του επιπέδου στο οποίο βρισκόμασταν το 2007. Μπορεί τώρα να τρέχουμε με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά μείναμε πίσω».
Σε ειδικό διάγραμμα, ο κ. Χαρδούβελης έδειξε την εξάρτηση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος από το ευρωσύστημα: «Η ΕΚΤ ήταν πάντα ο πολιορκητικός κριός της Τρόικας, όχι το IMF» είπε χαρακτηριστικά. «Ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών είχε φτάσει τα 160 δισ. την εποχή του PSI. Το 2014 ο δανεισμός μειώθηκε στα 42 δισ. και το 2015 εκτινάσσεται ξανά η εξάρτηση των τραπεζών.
Τώρα μπορούμε να λέμε ότι έχει σταθεροποιηθεί το τραπεζικό σύστημα, καθώς δεν υπάρχει ‘κόκκινος’ δανεισμός και εξακολουθεί να πέφτει».
«Πώς προχωράμε από εδώ και στο εξής; Αν ήμασταν εμείς εδώ, τι θα κάναμε;» αναρωτήθηκε ρητορικά ο κ. Χαρδούβελης και συνέχισε: «Πρέπει να σπρώξουμε τις εξαγωγές και τις επενδύσεις. Κάτι έχει πάει καλά τα τελευταία χρόνια στις εξαγωγές. Αυτό που δεν έχει γίνει και χειροτερεύει χρόνο με το χρόνο, είναι οι επενδύσεις. Το 2007 είχαν φτάσει στο 26% του ΑΕΠ και τώρα είναι στο 11%. Μια χώρα η οποία δεν επενδύει, δεν μπορεί να πάει μπροστά…» επεσήμανε.
Η άλλη αντιπρόταση του κ. Χαρδούβελη ήταν «αντί να έχεις τις δημόσιες επενδύσεις στο 3% του ΑΕΠ, να τις έχεις στο 5% όπως τις είχαμε εμείς παραδοσιακά. Τα τελευταία χρόνια με τα τεράστια πλεονάσματα, κόψαμε τις δημόσιες επενδύσεις».
Στην υπερφορολόγηση, ο κ. Χαρδούβελης προέβλεψε πως η επόμενη κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει ένα σοβαρό δίλημμα: «Όταν αναλαμβάνεις την κυβέρνηση, δύσκολα ρίχνεις τους φορολογικούς συντελεστές. Γι’ αυτό θα θέλαμε να ρίχναμε τα πρωτογενή πλεονάσματα, να έχουμε δημοσιονομικό αέρα για να το κάνουμε αυτό. Είναι ένα πολιτικό ζήτημα, μάλλον θα παίξει, αλλά δεν ξέρω αν η επόμενη κυβέρνηση θα το πετύχει.
Οφείλουμε να επιμείνουμε στην ανταγωνιστικότητα. Έχουν γίνει βήματα, αλλά ήταν κυρίως ανταγωνιστικότητα κόστους. Μειώθηκαν τα κόστη εργασίας μέχρι το 2015. Δεν πρέπει να δίνουμε αυξήσεις σε μισθούς, παρά μόνο αν αντιστοιχούν στην παραγωγικότητα της εργασίας. Πρέπει να επιμείνουμε στην ποιοτική ανταγωνιστικότητα. Εκεί είχαμε βελτίωση στην πρώτη φάση της κρίσης, αλλά μετά το 2015 υπάρχει σταθεροποίηση ή και επιδείνωση. Δεν είναι εύκολο ή απλό να βελτιωθεί η ποιοτική ανταγωνιστικότητα».
Τέλος, αναφερόμενος στις τράπεζες, υπογράμμισε ότι το τραπεζικά το σύστημα έχει σταθεροποιηθεί, και τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις έχουν θετικό ρυθμό μετά από οκτώ χρόνια. «Αυτό είναι καλό σημάδι. Τα επιτόκια που χρεώνουν οι τράπεζες έχουν μειούμενη τάση από το 2013 και μετά. Όμως παραμένουν τα πολύ μεγάλα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων, έχουν ανταγωνισμό από τις νέες τεχνολογίες και γενικά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να βρουν προσοδοφόρες δραστηριότητες» ανέφερε.
