Το Game of Thrones, η σειρά-φαινόμενο του αμερικανικού καλωδιακού δικτύου HBO, έχει σαρώσει τα βραβεία ΕΜΜΥ και έχει καθηλώσει εκατομμύρια θεατές από το 2011 ως και σήμερα. Πρόκειται για μια σειρά φαντασίας, βασισμένη στη σειρά βιβλίων με τίτλο Το Τραγούδι της Φωτιάς και του Πάγου του George R.R. Martin, η οποία απεικονίζει το Westeros, μια φανταστική ήπειρο με σημαντικές ομοιότητες με τα βασίλεια της μεσαιωνικής περιόδου. Εχει λάβει καθολική αναγνώριση από τους κριτικούς, ιδιαίτερα για τις ερμηνείες των ηθοποιών, τους πολύπλοκους χαρακτήρες και την έκταση της παραγωγής, με κάποιους ωστόσο να επικρίνουν τη συχνή χρήση του γυμνού και της σωματικής και σεξουαλικής βίας.
Το ερωτηματολόγιο που διανεμήθηκε για να μελετηθεί η πρόσληψη των ελλήνων θεατών της σειράς σε σχέση με θέματα φύλου, σεξουαλικότητας και εξουσίας έλαβε 1.734 απαντήσεις, γεγονός που αποδεικνύει τη δημοτικότητα της σειράς και στη χώρα μας. Ενδεικτικά, το ελληνικό fan group στο Facebook αριθμεί 21 χιλιάδες μέλη, αριθμός πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι οι χρήστες αυτοί είναι ιδιαίτερα ενεργοί (κοινοποιήσεις ξενόγλωσσων σελίδων για τη σειρά, αναρτήσεις με πρωτογενές περιεχόμενο κ.ά.). Οι συζητήσεις στα social media θίγουν διάφορα κοινωνικά θέματα, όπως η ομοφυλοφιλία, η χειραφέτηση των γυναικών, η ανδροκρατία, η αιμομιξία, η περιθωριοποίηση, ο θρησκευτικός φανατισμός, τα σεξουαλικά εγκλήματα και η δουλεία.
Στο ερωτηματολόγιο απάντησε ένα απροσδόκητα υψηλό για το είδος της σειράς ποσοστό γυναικών (61%) και –όπως αναμενόταν –φοιτητές ηλικίας 19-24 (50%). Το 80% των ερωτηθέντων έχει δει όλα τα επεισόδια που έχουν προβληθεί μέχρι τώρα, το 68% συζητεί συχνά με φίλους και γνωστούς για εξελίξεις και γεγονότα της σειράς, ενώ το 66% βλέπει τα νέα επεισόδια αμέσως μόλις κυκλοφορήσουν. Ενα 35% έχει αναρτήσει στα social media σχετικό περιεχόμενο (κυρίως άνδρες ηλικίας 19-24), ενώ το 30% ξαναβλέπει παλιά επεισόδια μέχρι να κυκλοφορήσει η νέα σεζόν. Τέλος, το 20% των ερωτηθέντων (κατά κύριο λόγο φοιτητές και μαθητές) έχει αγοράσει θεματικά αντικείμενα σχετικά με τη σειρά.
Οσον αφορά την άποψη του κοινού για την απεικόνιση των δύο φύλων στη σειρά, το 42% εκλαμβάνει την προσέγγισή της περισσότερο ως φεμινιστική και πιστεύει ότι εστιάζει στην εξέλιξη των γυναικείων χαρακτήρων. Από την άλλη, το 19% υποστηρίζει ότι το Game of Thrones απεικονίζει κυρίως πατριαρχικά πρότυπα και, σε ορισμένες περιπτώσεις, στοιχεία μισογυνισμού. Οσον αφορά τη φεμινιστική προσέγγιση της σειράς, οι απαντήσεις ήταν μοιρασμένες ανάμεσα στα δύο φύλα (47% για τους άνδρες και 53% για τις γυναίκες). Αντίθετα, το 64% όσων υποστηρίζουν ότι η σειρά προβάλλει έναν πατριαρχικό κόσμο ήταν γυναίκες.
Οσον αφορά τη σημασία του σεξ για την απόκτηση εξουσίας στο Game of Thrones, το 71% πιστεύει ότι κατέχει από μέτρια έως μεγάλη σημασία. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ότι το 90% των ανηλίκων θεωρεί ότι το σεξ έχει από μέτρια έως μικρή σημασία. Αυτό ενδεχομένως να οφείλεται στο ότι οι μικρότερες ηλικίες δεν δίνουν ιδιαίτερα πολιτική σημασία στα θέματα φύλου και σεξουαλικότητας που θίγει η σειρά. Οπως αποφάνθηκε η πλειονότητα των συμμετεχόντων, οι ανδρικοί χαρακτήρες του Game of Thrones χρησιμοποιούν το σεξ με κύριο σκοπό την ευχαρίστηση, ενώ οι γυναικείοι για την απόκτηση εξουσίας και την κοινωνική ανέλιξη.
Η συμπεριφορά που επιδεικνύει ο κάθε χαρακτήρας της σειράς από ηθική άποψη μπορεί να καθορίσει τη συμπάθεια ή την αντιπάθειά του από το κοινό. Από την άλλη, η ηθική σημασία των γεγονότων που συμβαίνουν στη σειρά καθορίζεται τις περισσότερες φορές από τις προσωπικές συμπάθειες των φανατικών θεατών του. Στον κόσμο του Game of Thrones, που η δημοκρατική διάσταση των πραγμάτων είναι από ανύπαρκτη έως αχνά διαφαινόμενη, η ρήση «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» τείνει να επιβεβαιωθεί από το ελληνικό κοινό του σε πολλές περιπτώσεις.
Οι κυρίες Αμαλία Δρίβα και Κατερίνα Παπαδέλλη είναι απόφοιτες του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
