Η διαπλάτυνση της Διώρυγας του Παναμά που θα εγκαινιαστεί τον προσεχή Απρίλιο και θα επιτρέπει να τη διαπλέουν σκάφη με 2,6 φορές μεγαλύτερο εκτόπισμα από τα μεγαλύτερα που χωρούν σήμερα.
Oι προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες που θα σημάνουν τη λήξη της θητείας του πρώτου μαύρου προέδρου (αλλά ενδέχεται να σημάνουν και την έναρξη της θητείας της πρώτης γυναίκας προέδρου των ΗΠΑ).
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στη Βραζιλία που απειλούν να χαντακώσουν ακόμη περισσότερο την οικονομία της τόσο πλούσιας σε πρώτες ύλες χώρας, ένα νέο πενταετές αναπτυξιακό πρόγραμμα στην Κίνα, αλλά και το περίφημο δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί πιθανότατα τον Οκτώβριο στη Βρετανία και το οποίο απειλεί να συρρικνώσει για πρώτη φορά ιστορικά την Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι μερικά από τα γεγονότα μείζονος οικονομικού ενδιαφέροντος που περιμένουμε την καινούργια χρονιά.
«Καλά», θα διερωτηθεί κανείς ευλόγως, «είναι προφανής η οικονομική σημασία της διαπλάτυνσης της Διώρυγας του Παναμά, του αναπτυξιακού προγράμματος της Κίνας, της ανάληψης της μεγαλύτερης αθλητικής διοργάνωσης του πλανήτη από μια χώρα ήδη σε ύφεση. Επίσης, είναι εύκολα προβλέψιμες οι επιπτώσεις ενός ενδεχόμενου Brexit στην ευρωπαϊκή οικονομία –έχουν ήδη θορυβήσει τη γερμανική κυβέρνηση που αναμένεται να αναλάβει αρκετές… ευρωσκεπτικιστικές πρωτοβουλίες τους επόμενους μήνες προκειμένου να καθησυχάσει τους Βρετανούς ψηφοφόρους. Οι αμερικανικές εκλογές μπορούν να έχουν τόσο μεγάλο οικονομικό αντίκτυπο;».
Οι προβλέψεις
Ασφαλώς και μπορούν, είναι η απάντηση. Οχι μόνο επειδή με αυτές θα προκύψει η νέα διακυβέρνηση της μεγαλύτερης και με τη μεγαλύτερη επιρροή οικονομίας στον πλανήτη, αλλά και επειδή υπάρχει (έστω και μικρή) η πιθανότητα να εκλεγεί κάποιος «απίθανος» τύπος που προεκλογικώς υπόσχεται το κλείσιμο των αμερικανικών συνόρων και τον εξαναγκασμό του Μπιλ Γκέιτς να… καταργήσει κάποιες υπηρεσίες του Internet ώστε να μην τις χρησιμοποιούν οι τζιχαντιστές και όποιοι επιβουλεύονται, τέλος πάντων, το δυτικό πολιτισμό!
Αν εν τέλει γλιτώσει ο πλανήτης από την ανάδειξη στην εξουσία και άλλων «απίθανων» τύπων και μάλιστα σε ρόλο πλανητάρχη (αρκετούς υπομένει σε περιφερειακό επίπεδο), η χρονιά που έρχεται θα είναι καλύτερη από αυτή που φεύγει. Αυτό, τουλάχιστον, προβλέπουν οι ειδικοί –αυτοί που προέβλεπαν ότι και το 2008 θα είναι καλύτερο από το 2007, παρότι από τον Αύγουστο της χρονιάς εκείνης είχαν «σκάσει» δύο hedge funds που δραστηριοποιούνταν στην αμερικανική subprime market. Αλλά ας μη μεμψιμοιρούμε μέρες που είναι.
Νομισματικοί πόλεμοι
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά για το 2016 ότι «μια επιστροφή σε μια ισχυρή και συγχρονισμένη περίοδο ανάπτυξης παγκοσμίως δεν μοιάζει πιθανή». Προβλέπει, ωστόσο, επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ στο 3,6% από 3,1% που ήταν το 2015. Σημειωτέον ότι ο μέσος όρος ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας την 35ετία 1980-2014 ήταν 3,5%.
Ο ρεπόρτερ του Bloomberg Πίτερ Κόι έπειτα από ενδελεχή έρευνα που διενήργησε μεταξύ των «ειδικών» συνόψισε το επικρατέστερο σενάριο για το 2016: η αμερικανική οικονομία θα συνεχίσει να ξεπερνά σε επιδόσεις τις οικονομίες των άλλων ανεπτυγμένων κρατών, η Κίνα θα συνεχίσει να επιβραδύνει τους ρυθμούς ανάπτυξής της, η καταναλωτική ζήτηση θα παραμείνει χαμηλή παγκοσμίως, όπως χαμηλά θα μείνουν οι τιμές του πετρελαίου και των άλλων εμπορευμάτων και επίσης ο πληθωρισμός.
Ανήσυχος εμφανίζεται ο πρώην επικεφαλής της Αρχής Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών της Βρετανίας Αντάερ Τέρνερ, ο οποίος προειδοποιεί για το ενδεχόμενο να ξεσπάσουν «ακήρυχτοι νομισματικοί πόλεμοι», καθώς η Ευρώπη και η Ιαπωνία προσπαθούν να φθηνύνουν τα νομίσματά τους για να ενισχύσουν τις εξαγωγές και την απασχόληση, «κλέβοντας έτσι ανάπτυξη από τους εμπορικούς εταίρους τους», όπως γράφει χαρακτηριστικά στο βιβλίο του «Between Debt and the Devil» (Μεταξύ του Χρέους και του Σατανά), που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις του Πανεπιστημίου Πρίνστον.
Η ισχύς στους τραπεζίτες
Η μεγάλη αλλαγή πολιτικής της Fed τις παραμονές των Χριστουγέννων (και αφού ασφαλώς είχε κυκλοφορήσει το βιβλίο του Τέρνερ), με την αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, μάλλον διευκολύνει τους Ευρωπαίους και τους Ιάπωνες στον σκοπό τους, αφού προοιωνίζεται μεταφορά κεφαλαίων από το ευρώ και το γεν προς το δολάριο. Σε γενικές γραμμές θα πρέπει να δεχθεί κανείς ότι η Τζάνετ Γέλεν, ο Μάριο Ντράγκι, ο Χαρουχίκο Κουρόντα και οι άλλοι κεντρικοί τραπεζίτες θα συνεχίσουν να θεωρούνται ως οι «Μεσσίες» της ανάπτυξης. Διότι η κρατούσα (και το 2016 δίχως αμφιβολία…) εκδοχή του καπιταλισμού παρέχει περιορισμένα περιθώρια στους δημοκρατικά εκλεγμένους ηγέτες να ασκήσουν πολιτική που θα τιμούσε τη λαϊκή εντολή που διαθέτουν.
Ισως, όμως, να έχει δίκιο ο πολυγραφότατος επικεφαλής οικονομικός αναλυτής της HSBC Στίβεν Κινγκ (απλή συνωνυμία με τον μυθιστοριογράφο) που υποστηρίζει ότι η περίοδος ισχυρής ανάπτυξης που γνώρισαν οι οικονομίες την 50ετία 1950-2000 συνιστά «ανωμαλία» και ότι η παγκόσμια οικονομία επιστρέφει στους χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης των 150 χρόνων που είχαν προηγηθεί.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
