Δύο νέες μελέτες ρίχνουν φως στο πώς ήταν η Γη πριν από μερικά εκ. έτη και αποκαλύπτουν εξαιρετικά ενδιαφέροντα στοιχεία για την περιοχή όπου ζούμε εμείς καθώς και για άλλες περιοχές του πλανήτη. Η πρώτη μελέτη αναφέρει ότι πριν από 5,4 εκ. έτη η Μεσόγειος δεν υπήρχε και η δεύτερη ότι πριν από 55 εκ. έτη η Αρκτική είχε τροπικό κλίμα.
H Μεσόγειος
Ερευνητές του Ινστιτούτου Γήινων Επιστημών Jaume Almera στη Βαρκελώνη, με άρθρο τους που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature», συνθέτουν το παζλ της δημιουργίας της Μεσογείου.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, πριν από 5,4 εκ .έτη ο Ατλαντικός Ωκεανός δέσποζε αλλά η Μεσόγειος θάλασσα δεν υφίστατο. Υπήρχε μια τεράστια λεκάνη που αποτελείτο από λαμπερούς κρυστάλλους άλατος και διάσπαρτες λίμνες με πολύ υψηλής αλμυρότητας ύδατα. Υπήρχαν περιοχές ξηράς σε αυτή τη λεκάνη οι οποίες ήταν 2,7 εκ. χλμ κάτω από το επίπεδο της επιφάνειας της θάλασσας! Σήμερα η περιοχή ξηράς που βρίσκεται στο πιο χαμηλό επίπεδο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας στον πλανήτη είναι η λεκάνη της Νεκράς Θάλασσας. Βρίσκεται 430 μέτρα κάτω από το επίπεδο της επιφάνειας της θάλασσας.
Πριν από 5,4 εκ. έτη επικρατούσαν υψηλές θερμοκρασίες στον πλανήτη και το κλίμα ήταν επίσης ξηρό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα και οι ποσότητες του πολύ αλμυρού νερού που υπήρχαν στη λεκάνη να εξατμιστούν σε ένα γεγονός που ονομάστηκε «Κρίση Αλμυρότητας του Μεσσηνίου». Σύμφωνα με τους ερευνητές, εκείνη ακριβώς τη στιγμή οι κλιματικές συνθήκες μεταβλήθηκαν με τη θερμοκρασία να πέφτει και την υγρασία να κάνει πιο έντονη την παρουσία της.
Ταυτόχρονα ξεκίνησαν πολύ έντονες τεκτονικές διεργασίες στην περιοχή, ίχνη των οποίων είναι ορατά ακόμη και σήμερα τόσο στον πυθμένα της Μεσογείου θάλασσας όσο και σε ιζήματα άλατος και γύψου σε διάφορες ακτές της. Ένα από τα πρώτα αποτελέσματα αυτών των αλλαγών ήταν ότι στις ανατολικές περιοχές της λεκάνης άρχισαν να εκβάλλουν μεγάλοι ποταμοί δημιουργώντας μια λιμνοθάλασσα. Όμως για να σχηματιστεί η Μεσόγειος, όπως εμείς την γνωρίζουμε, έπρεπε να συμβεί ένα μεγαλύτερο πολύ πιο δυναμικό γεωλογικό συμβάν.
Υδάτινη εισβολή
Ονομάστηκε πλημμύρα Zanclean και, όπως αναφέρουν οι ερευνητές,από τα στενά του Γιβραλτάρ άρχισε να ρέει νερό από τον Ατλαντικό με ταχύτητα τουλάχιστον χίλιες φορές μεγαλύτερη από εκείνη που έχει ο Αμαζόνιος. Αυτό, σύμφωνα με τους ειδικούς, προκάλεσε άνοδο της στάθμης της θάλασσας της Μεσογείου άνω των 10 μέτρων ημερησίως. Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι κάθε δευτερόλεπτο περνούσαν στη λεκάνη ένα δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα νερού. Ετσι η Μεσόγειος έγινε η μεγάλη θάλασσα που γνωρίζουμε μέσα σε διάστημα λίγων μηνών.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν μάλιστα ένα υποθαλάσσιο στενό κανάλι μήκους 200 χλμ. κοντά στα στενά του Γιβραλτάρ το οποίο θεωρούν ότι δημιουργήθηκε από τα ορμητικά νερά που εισέβαλαν στη λεκάνη και αποτελεί απόδειξη της θεωρίας τους. Η νέα μελέτη θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική επειδή τα ευρήματα παλαιότερων μελετών έδειχναν ότι η Μεσόγειος χρειάστηκε μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες έτη για να σχηματιστεί.
Από τα στενά του Γιβραλτάρ, πριν από 5.4 εκ. έτη, υπήρξε πραγματική εισβολή υδάτων τα οποία σχημάτισαν τη Μεσόγειο Θάλασσα
Η Αρκτική
Την ίδια στιγμή το περιοδικό New Scientist δημοσιεύει ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο στο οποίο περιγράφεται η εικόνα του πλανήτη και ειδικότερα των αρκτικών περιοχών του πριν από 55 εκ. έτη. Σύμφωνα με το άρθρο, εκείνη την περίοδο η Γη βίωνε, όπως και σήμερα, ένα φαινόμενο υπερθέρμανσης αλλά σε πολύ πιο έντονη μορφή. Οι θερμοκρασίες ήταν πολύ υψηλές με αποτέλεσμα στην Ανταρκτική να υπάρχουν τροπικά δάση και στις αρκτικές περιοχές τα νερά να είναι τόσο ζεστά ώστε να ζουν εκεί διαφόρων ειδών ερπετά – πρόγονοι των κροκοδείλων και των ιπποπόταμων, θαλάσσιες χελώνες και άλλα ζώα που ζουν σε θερμά κλίματα.
