Στα ύψη η αιθαλομίχλη και τον φετινό χειμώνα στα μεγάλα αστικά κέντρα

Ειδικότερα στην πρωτεύουσα τον φετινό χειμώνα καταγράφηκαν 22 ημέρες με υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των ΑΣ10 (σωματίδια με διάμετρο 10 εκατομμυριοστά του μέτρου), ενώ τον περυσινό χειμώνα μόνο οκτώ ημέρες.

Τη νύχτα (όταν πέφτει περισσότερο κρύο και περισσότεροι πολίτες ανάβουν τζάκι ή σόμπα) οι οριακές τιμές των σωματιδίων ξεπέρασαν τα 80 μg/m³ (μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο) για 40 ημέρες στη διάρκεια του φετινού χειμώνα, ενώ πέρυσι αντίστοιχες υπερβάσεις είχαν καταγραφεί για 23 νύχτες. Ωστόσο, οι μέγιστες τιμές που παρατηρήθηκαν φέτος ήταν αισθητά χαμηλότερες από πέρυσι.

Τα στοιχεία αυτά, τα οποία προέρχονται από επιστημονικό πρόγραμμα του Εθνικού Αστεροσκοπείο Αθηνών, του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και του Πανεπιστημίου Κρήτης, ανακοίνωσε σήμερα το μεσημέρι ο διευθυντής Ερευνών του Αστεροσκοπείου κ. Βαγγέλης Γερασόπουλος, σε εκδήλωση που οργάνωσε ο μη κυβερνητικός οργανισμός για το αστικό περιβάλλον «Ecocity».

Όπως εξήγησε ο ίδιος, η μείωση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης, σε συνδυασμό με το επίδομα θέρμανσης, βοηθούμενη και από την αύξηση των βροχοπτώσεων, αντισταθμίστηκαν από τον ψυχρότερο χειμώνα, με αποτέλεσμα η κατάσταση φέτος να παραμείνει σχεδόν αμετάβλητη, αναφορικά με τα επίπεδα των ρύπων που οφείλονται στην αιθαλομίχλη.

Η φετινή ψυχρή περίοδος (Δεκέμβριος – Μάρτιος) ήταν κατά 10% ψυχρότερη της περσινής (κατά 2 με 2,5 βαθμούς Κελσίου), με 35% περισσότερες βροχοπτώσεις στο κέντρο της Αθήνας. Η χαμηλότερες θερμοκρασίες συνετέλεσαν σε μεγαλύτερη ανάγκη για θέρμανση, ενώ οι περισσότερες βροχοπτώσεις σε φυσικό καθαρισμό της ατμόσφαιρας.

Όσον αφορά τα ΑΣ2,5 (σωματίδια με διάμετρο 10 εκατομμυριοστά του μέτρου), τα παγκοσμίως αποδεκτά ημερήσια όρια ξεπεράστηκαν κατά μέσο όρο στο 37% των ημερών (περίπου 45 ημερήσιες υπερβάσεις) στο διάστημα Νοεμβρίου – Φεβρουαρίου.

Όσον αφορά ρύπους για τους οποίους υπάρχουν διαθέσιμα μακροχρόνια στοιχεία, όπως είναι το μονοξείδιο του άνθρακα, παρατηρήθηκε ότι τους τελευταίους τρεις χειμώνες η αιθαλομίχλη έχει επιστρέψει σε επίπεδα χειμερινής ρύπανσης προ του έτους 2000.

Αντίστοιχα, στη Θεσσαλονίκη η καύση βιομάζας και ξύλου συνεχίζει να οδηγεί σε αυξημένες συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων κατά τη χειμερινή περίοδο, ειδικότερα τις απογευματινές και βραδινές ώρες.

Σύμφωνα με έρευνα του Εργαστηρίου Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, η οποία υλοποιείται σε συνεργασία με το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, τα Σαββατοκύριακα οι τιμές της χειμερινής περιόδου 2014-15 παρουσιάζονται αυξημένες σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο 2013-14. Παρά την πτώση της τιμής του πετρελαίου, η καύση ξύλου και βιομάζας ως πρώτης ύλης για θέρμανση συνεχίστηκε και στη Θεσσαλονίκη.

Η ποιότητα του αστικού αέρα στην πόλη δεν βελτιώθηκε στον αναμενόμενο βαθμό αναλογικά με την αντίστοιχη μείωση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης. Αναμφίβολα, όπως ανέφερε και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Ecocity κ. Δημοσθένης Ασημακόπουλος, το πρόβλημα ανάγεται στην παγίωση του ξύλου και των καυστήρων βιομάζας στο ενεργειακό μείγμα της περιοχής λόγω και της οικονομικής κρίσης. «Ο κόσμος εκπαιδεύτηκε σε μια άλλη λογική και δύσκολα θα επιστρέψει, ακόμη κι αν η τιμή του πετρελαίου πέσει σημαντικά» τόνισε ο ίδιος.

Από την πλευρά της, η καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής του Ecocity κυρία Κλέα Κατσουγιάννη επεσήμανε ότι η επιστροφή στο πετρέλαιο δεν αποτελεί λύση, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, πριν από τα χρόνια της οικονομικής ύφεσης, το ένα τρίτο των ρύπων προέρχονταν από την καύση πετρελαίου. Δεν είναι τυχαίο, όπως τόνισε η καθηγήτρια, ότι στο Παρίσι η δημοτική αρχή αποφάσισε να απαγορεύσει την πετρελαιοκίνηση για δύο χρόνια, ενώ στη Βρετανία το Ανώτατο Δικαστήριο απέστειλε ερώτημα στο αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και ζητά ενημέρωση για τα οξείδια του αζώτου, τα οποία προέρχονται από την καύση πετρελαίου.

Για την ανάγκη εφαρμογής αποτελεσματικών στρατηγικών για τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και λήψης ουσιαστικών μέτρων από την κυβέρνηση και τις τοπικές Αρχές μίλησε ο κ. ΘάνοςΖαφειρόπουλοςαπό το Ecocity. Όπως είπε, θα επανακαταθέσουν τις προτάσεις τους για την αντιμετώπιση των προβλημάτων με σκοπό την επίτευξη λύσεων. Παρατήρησε ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στο υπάρχον πρόβλημα της αιθαλομίχλης και στη ζημιά που προκαλεί η ανεξέλεγκτη καύση βιομάζας σε συνδυασμό με την έλλειψη εθνικής στρατηγικής στο θέμα.