Καμιά βιασύνη για το χρέος

Από τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, τόσο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας όσο και ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης έχουν εγκαταλείψει τα περί διαγραφής χρέους, που είχαν κάνει σημαία τα προηγούμενα χρόνια. Κατάλαβαν ότι «κούρεμα» στο χρέος ενός λαού δημιουργεί προβλήματα σε κάποιον άλλον. Διότι η ελάφρυνση που μπορεί να έχει η Ελλάδα, επιβαρύνει τον προϋπολογισμό π.χ. της Ιταλίας και στερεί από την κυβέρνηση της χώρας αυτής τη δυνατότητα να εφαρμόσει την επεκτατική δημοσιονομική πολιτική που διεκδικούμε εμείς μέσω του κουρέματος.

Από τη στιγμή μάλιστα που η κυβέρνηση πιστεύει ότι το ζήτημα της υπερχρέωσης δεν είναι ελληνικό πρόβλημα αλλά ευρωπαϊκό, δεν έχει κανέναν λόγο να βιάζεται. Μπορεί να περιμένει μέχρι να υπάρξει συνολική λύση για την ευρωζώνη. Στο μεταξύ, μπορεί να κερδίσει χρόνο ζητώντας π.χ. μείωση των επιτοκίων στα διμερή δάνεια ύψους 53 δισ. ευρώ από τα οποία το 2014 οι ευρωπαϊκές χώρες κέρδισαν συνολικά περί τα 3 δισ. ευρώ. Διότι το επιτόκιο των δανείων αυτών είναι ίσο με το Euribor 3 μηνών συν περιθώριο 0,5% και σύμφωνα με μελέτη του ινστιτούτου Brugel, το μέσο επιτόκιο χρηματοδότησης για τις χώρες αυτές είναι κάτω από το τρίμηνο Euribor. Πράγμα που σημαίνει ότι κερδίζουν όλο το περιθώριο συν κάτι παραπάνω.

Στην Ευρώπη ήδη έχει ξεκινήσει η συζήτηση για την αμοιβαιοποίηση των χρεών με την αναχρηματοδότησή τους από τον μηχανισμό ESM. Η λύση που προτείνεται είναι ο ESM να αναλάβει τη χρηματοδότηση του χρέους πάνω από ένα όριο π.χ. 60% του ΑΕΠ που προβλέπει η συνθήκη του Μάαστριχτ ή 110% του ΑΕΠ αν έτσι ορίζεται το βιώσιμο χρέος. Δηλαδή, οι χώρες να δανείζονται από τις αγορές μέχρι αυτού του ποσού και για το υπόλοιπο να δανείζεται για λογαριασμό τους ο ESM.

Ετσι, τα υπερχρεωμένα κράτη θα εξυπηρετούν τα χρέη τους με χαμηλό κόστος. Διότι αυτό που τελικά έχει σημασία δεν είναι το ύψος του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά η δυνατότητα χρηματοδότησής του. Για παράδειγμα, το χρέος της Ιαπωνίας είναι της τάξεως του 250% του ΑΕΠ και της Ιταλίας κοντά στο 130%, δηλαδή έχει ξεπεράσει το επίπεδο που έστειλε την Ελλάδα στο ΔΝΤ. Από τη στιγμή λοιπόν που η κυβέρνηση θεωρεί ότι το πρόβλημα του χρέους είναι ευρωπαϊκό, το να περιμένει είναι ίσως καλύτερη τακτική.