Δύο μεγάλες πολιτικές οικογένειες. Δύο ονόματα βαριά σαν Ιστορία. Δύο σχεδόν συνομήλικοι. Δύο παράλληλες ζωές. Δύο αντίθετες πορείες.

Κώστας Καραμανλής. Γιώργος Παπανδρέου.
Το 2004 ο ένας έγινε πρωθυπουργός. Ο άλλος, πρόεδρος του ΠαΣοΚ και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Το 2009 ήταν η σειρά του Παπανδρέου να κερδίσει τις εκλογές. Ο ηττημένος Καραμανλής αποχώρησε από την ηγεσία της ΝΔ.
Λίγους μήνες αργότερα, τον Μάιο του 2010, και έπειτα από μια παρατεταμένη αφασία και ασυναρτησία της νέας κυβέρνησης, οι διεθνείς αγορές έκλεισαν για την Ελλάδα. Για να αποφύγει τη στάση πληρωμών η χώρα κατέφυγε στον σκληρό μηχανισμό διάσωσης της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, στο Μνημόνιο. Ουσιαστικά, δηλαδή, χρεοκόπησε.
Από τότε που έφυγε ο Καραμανλής δεν έχει μιλήσει. «Ο,τι κι αν πω τώρα δεν πρόκειται να ακουστεί!» έλεγε την άνοιξη του 2010 σε έναν συνομιλητή του.
Αντιθέτως και σύμφωνα με τον Παπανδρέου, πρωτεργάτης της χρεοκοπίας ήταν ο Καραμανλής. «Εγώ απλώς υπέγραψα το Μνημόνιο!» δήλωσε πρόσφατα. Αυτός τελικά μίλησε πολύ και είπε πολλά.
Φαίνεται όμως ότι το Μνημόνιο το κουβαλάει στην πλάτη του εκείνος που το υπέγραψε. Οποιο κι αν είναι το μερίδιο ευθύνης του ενός ή του άλλου στον εκτροχιασμό της χώρας –διότι προφανώς η ευθύνη αυτή επιμερίζεται…
Σχεδόν πέντε χρόνια αργότερα ο Καραμανλής είναι γενικής επιθυμίας υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας (άλλο που αρνήθηκε την πρόταση…) ενώ ο Παπανδρέου δεν κατάφερε να βγει ούτε βουλευτής.
Ο ένας αναδεικνύεται στο προσκήνιο ως μια προσωπικότητα ευρύτερης αποδοχής, τη στιγμή που ο άλλος φεύγει από την πίσω πόρτα.
Προσέξτε. Δεν νομίζω ότι οι αντίθετες αυτές πορείες προκύπτουν αυτονόητα από τις ευθύνες του ενός ή του άλλου στον εκτροχιασμό του 2009-2010. Ούτως ή άλλως οι ευθύνες αυτές σηκώνουν πολλά επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα.
Προκύπτουν κυρίως από τη στάση και τη συμπεριφορά τους όταν και οι δύο απώλεσαν την πρωθυπουργία.
Ο Καραμανλής δεν αναζήτησε ούτε δικαιολογίες ούτε υπεκφυγές ούτε εξιλαστήρια θύματα. Εμπιστεύτηκε τους κανόνες της πολιτικής. Εχασε, έφυγε.
Παρέδωσε τη ΝΔ σε έναν νέο αρχηγό, τον οποίο ουδέποτε αμφισβήτησε, ακόμη και όταν διαφωνούσε μαζί του –όπως, για παράδειγμα, στις διαγραφές του 2012.
Διατήρησε μια διακριτική πολιτική παρουσία και σε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις χειροκροτούσε όρθιος τον Σαμαρά δίνοντας «τη μάχη της παράταξης».
Ο Καραμανλής δεν αναζήτησε αγχωτικά τη δικαίωση θεωρώντας πως θα τον κρίνει η Ιστορία όταν αποφασίσει να ασχοληθεί μαζί του.
Εντελώς αντίθετη ήταν η στάση και η συμπεριφορά του Παπανδρέου. Σε μια πρώτη φάση υποδύθηκε τον «ταξιδιώτη σοσιαλιστή», προτού επιστρέψει νοητικά στην Ελλάδα προσπαθώντας να επιβάλει τη δικαίωσή του.
Με τον διάδοχό του καλλιέργησε σχέσεις αντιπαλότητας και αμφισβήτησης. Ανακάλυψε εκ των υστέρων διάφορες θεωρίες συνωμοσίας και ανατροπής. Και κατέληξε παραμονές εκλογών να διασπάσει το κόμμα που τον έκανε πρωθυπουργό για να ηγηθεί ενός σχηματισμού του οποίου μοναδικό επιχείρημα ήταν ο ίδιος.

–Ελεήστε τον ανατραπέντα!..
Καταποντίστηκε. Το μόνο που κατάφερε ήταν να βλάψει το ΠαΣοΚ.
Νομίζω ότι η κατάληξη και των δύο ήταν το αποτέλεσμα αυτής της αντίθετης πορείας.
Ο ηττημένος του 2009 μπόρεσε με τη στάση του να γίνει όλο και ευρύτερα αποδεκτός.
Ο ηττημένος του 2011 έκανε ό,τι μπορούσε με τη συμπεριφορά του για να φαίνεται όλο και μικρότερος.
Και αυτό τελικά είναι ένα αισιόδοξο μήνυμα για πολλούς. Στην πολιτική, όπως και στη ζωή, ο καθένας παίρνει τελικά όχι απαραιτήτως αυτό που του αξίζει αλλά σίγουρα αυτό που δικαιούται.
«Το 36% του… 1,9%!»
Ενας από τους Ευρωπαίους που συναντήθηκαν πρόσφατα με τον Πρωθυπουργό έκανε αμέσως μετά σε συνομιλητή του την ακόλουθη διήγηση:
– Προσπάθησα να τους εξηγήσω ότι δεν μπορεί το 36% του 1,9% της ευρωζώνης να υπαγορεύσει την οικονομική πολιτική της ευρωζώνης!..
– Το κατάλαβαν; ρώτησε ο συνομιλητής του.
– Ελπίζω, αλλά δεν είμαι βέβαιος, ήταν η απάντηση.
Η ελπίδα δεν με ανησυχεί διότι, ούτως ή άλλως, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.
Υποθέτω απλώς ότι πολύ σύντομα και αυτός και (κυρίως) εμείς θα έχουμε μια απάντηση. Ή έστω, έναν λογαριασμό…

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ