Οταν ξυρίσουν τον γαμπρό

Μου αρέσει πάντα να θυμίζω τη γνωστή συμβουλή του Λίντον Τζόνσον ότι «πρώτος κανόνας της πολιτικής είναι να ξέρεις να μετράς».

Υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι ξέρεις τι να μετρήσεις.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πολιτική έχει αποκτήσει πρόσθετα, διαφωτιστικά και έγκυρα αριθμητικά δεδομένα από την εποχή που εφευρέθηκαν οι δημοσκοπήσεις.

Υπό την προϋπόθεση, ασφαλώς, ότι ξέρεις να τις διαβάσεις.

Διότι υπάρχουν δύο ειδών δημοσκοπήσεις.

Οι δημοσκοπήσεις επί υποθετικών ερωτήσεων. «Τι θα ψηφίζατε αν είχαμε εκλογές την άλλη Κυριακή;» ή «θα ψηφίζατε το κόμμα που θα έφτιαχνε ο Γ. Παπανδρέου;». Και οι δύο είναι υποθετικές ερωτήσεις διότι ούτε έχουμε εκλογές την Κυριακή 4 Ιανουαρίου ούτε ο Παπανδρέου έχει φτιάξει (ακόμη) κόμμα.

Οι δημοσκοπήσεις επί πραγματικών ερωτήσεων. «Τι θα ψηφίσετε την Κυριακή 25 Ιανουαρίου;» (εφόσον έχουν προκηρυχθεί οι εκλογές) ή «θέλετε να φτιάξει κόμμα ο Γ. Παπανδρέου;» (εφόσον ο Παπανδρέου έχει προηγουμένως εκδηλώσει την πρόθεσή του να φτιάξει κόμμα).

Οι υποθετικές ερωτήσεις έχουν υποθετικές απαντήσεις. Ο Δ. Αβραμόπουλος, ας πούμε, έπαιρνε κάποτε το 15% στις δημοσκοπήσεις με ένα κόμμα που δεν κατέβηκε ποτέ σε εκλογές και έμεινε στις δημοσκοπήσεις.

Οι ερωτήσεις επί πραγματικών δεδομένων έχουν μεγάλη πιθανότητα να οδηγήσουν σε μια πραγματική απάντηση.

Τα λέω όλα αυτά για δύο λόγους.

Πρώτον, επειδή το ερώτημα της ψήφου καθίσταται πραγματικό μόνο όταν προκηρυχθούν οι εκλογές. Προηγουμένως είναι κουβέντα να γίνεται.

Δεύτερον, επειδή (για να παραφράσω τον Φρανσουά Μιτεράν) μεταξύ της προκήρυξης των εκλογών και της ψήφου μεσολαβεί ένα καθοριστικό γεγονός που είναι η προεκλογική περίοδος.

Γι’ αυτό θεωρώ ότι οι υπολογισμοί που έχουν κάνει όλα τα κομματικά επιτελεία στη βάση δημοσκοπήσεων μιας προηγούμενης περιόδου είναι εξαιρετικά παρακινδυνευμένοι. Τα πράγματα θα διαμορφωθούν επί της ουσίας από τώρα και στο εξής, ακόμη κι αν τελικά δεν αλλάξουν.

Γι’ αυτό επίσης έχω την εντύπωση πως θεωρητικά όλα τα εκλογικά ενδεχόμενα είναι απολύτως ανοιχτά –έστω και με διαφορετικές πιθανότητες. Από την αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ, ας πούμε, ως την επικράτηση της ΝΔ.

Φυσικά, στο τέλος ξυρίζουν τον γαμπρό. Η κάλπη θα σφραγίσει την ορθότητα της μιας ή της άλλης στρατηγικής, αυτών ή εκείνων των επιλογών.

Και μόνο τότε θα μάθουμε τελικά ποιος ήξερε να μετράει.