Βρισκόμαστε στα 20ά γενέθλια του έγχρωμου εκτυπωτή, που από το 1994 και μετά κατέκτησε σταδιακά τα γραφεία και τα σπίτια μας. Πανάκριβος αρχικά και δύστροπος, έγινε κατοπινά άμεσα αναγνωρίσιμο περιφερειακό του υπολογιστή μας και απαραίτητο μέσο έκφρασης σχεδιασμών, παρουσιάσεων και εικόνων. Τώρα, ένα αντίστοιχο άλμα γίνεται, ένα πέρασμα σε νέα εποχή έκφρασης, με την ένταξη των τρισδιάστατων εκτυπωτών στο πληροφοριακό οικοσύστημα κάθε υπολογιστή. Η διαφορά; Τυπώνουν όχι απεικονίσεις αντικειμένων αλλά τα ίδια τα αντικείμενα! Κι αν οι πρώτοι προσιτοί από αυτούς τους εκτυπωτές χειρίζονται λιωμένο πλαστικό, οι αμέσως επόμενοι θα «τυπώνουν» με μια πανσπερμία υλικών, επιτρέποντας τη μεικτή σύνθεση συσκευών με τα ηλεκτρονικά τους κυκλώματα ή ακόμη και… βιονικών κυκλωμάτων. Αλλά το πιο πρωτόγνωρο είναι ότι αυτό το απίστευτο δυναμικό έρχεται στα χέρια όχι μόνο παντοδύναμων επιχειρήσεων αλλά και μεμονωμένων ατόμων. Ολόκληρη η μετα-βιομηχανική εποχή δείχνει να μετατρέπεται σε μια Αναγέννηση της εξατομικευμένης βιοτεχνίας και το πολυθρύλητο ερώτημα της Ανάπτυξης να βρίσκει απαντήσεις μέσω αυτής. Ομως, εκείνοι που πρώτιστα πρέπει να μάθουν αυτό το νέο «αλφάβητο δημιουργικότητας» είναι τα παιδιά μας. Και μπορούμε πλέον να τους το προσφέρουμε, καθώς οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές είναι εδώ και πωλούνται πλέον και στη χώρα μας.

Ομολογώ ότι δεν έχω πια το προφίλ του μέσου τηλεθεατή, καθώς όλο και πιο πολύ ενημερώνομαι και ψυχαγωγούμαι κυρίως μέσω του Διαδικτύου. Ωστόσο την Κυριακή που μας πέρασε κάθησα να δω μια ταινία στην TV. Και, όπως φαντάζεστε, δέχθηκα το μερτικό μου από διαφημίσεις δώρων για τις γιορτινές μέρες. Εμεινα κατάπληκτος από την ανηλεή προπαγάνδα περιττού καταναλωτισμού που στοχεύει τα παιδιά μας. Λες και δεν έχει αλλάξει τίποτε στον κόσμο τούτο, τερατόμορφα παιχνίδια που τα βαριέσαι τη δεύτερη μέρα ή ατελείωτα συνολάκια κοκεταρίας για ξιπασμένες κούκλες ήταν τα μόνα «αιτήματα προς τον Αϊ-Βασίλη» που τους προσφέρονταν. Ωστόσο κάτι έχει αλλάξει πια –και όχι μόνο στην οικονομική δυνατότητα γονιών και νονών να ανταποκρίνονται στην καταναλωτική προσταγή του εθίμου. «Κάτι» που θα αλλάξει την ίδια τη μορφή της κατανάλωσης, μεταφέροντας τη δυνατότητα «εκπλήρωσης του ονείρου» στα χέρια των ίδιων των παιδιών. Είναι η εποχή που το «εργαστήρι του Αϊ-Βασίλη» θα μετακομίσει στο σπίτι μας.

Η μετατροπή ονείρων σε ύλη
Οπως έχουμε όλοι πια αντιληφθεί, τα παιδιά μας ονειρεύονται πλέον μέσα σε ιδεατούς κόσμους που χτίζονται στις οθόνες των υπολογιστών. Τους εξερευνούν και αλληλεπιδρούν με αυτούς, επηρεάζοντας με τις επιλογές τους τη ροή της πλοκής των βιντεοπαιχνιδιών ή τη διαμόρφωση σχημάτων και εικόνων στα προγράμματα που χρησιμοποιούν. Ωστόσο τίποτε από αυτά δεν είναι «υλικό», απτό από την αφή και χρηστικό στον πραγματικό κόσμο. Εκτός και αν… εκτυπώσει κάποιος το τρισδιάστατο σχήμα, μέσω ενός τρισδιάστατου εκτυπωτή (3D printer).
Το τι είναι, πώς λειτουργούν και τι μπορούν να παράγουν αυτοί οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές σάς το έχουμε περιγράψει επανειλημμένα στο «Βήμα» (βλ. εδώ και εδώ). Επίσης, συχνά-πυκνά σας έχουμε ενημερώσει για τις όλο και πιο εξεζητημένες εφαρμογές τους, όπως το ότι τυπώνουν από γλυκά και φαγητά ως… ανθρώπινα όργανα και μέλη ή ότι χρησιμοποιούνται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για να τυπώνουν ανταλλακτικά. Πώς όμως αυτές οι «εξωτικές» δυνατότητες μπορούν να γίνουν τεχνολογία προσιτή και ενταγμένη στο περιβάλλον όλων μας;
Η απάντηση είναι διττή και έχει να κάνει τόσο με τη διάθεση τρισδιάστατων εκτυπωτών από ελληνικές επιχειρήσεις όσο και με τη «ρηξικέλευθη ένταξή τους» στο λειτουργικό σύστημα των προσωπικών υπολογιστών. Ας ξεκινήσουμε από το δεύτερο.


Η ριζική αλλαγή εκτυπωτή στο σπίτι
Εχουν περάσει πια 40 χρόνια αφότου πρωτοδημοσιεύθηκε ο αλγόριθμος που επέτρεπε τον σχεδιασμό τρισδιάστατων επιφανειών στην οθόνη υπολογιστή ( Δεκέμβριος 1974) και 20 χρόνια αφότου παρουσιάστηκε ο πρώτος έγχρωμος εκτυπωτής έκχυσης μελάνης, Epson Stylus Color (1994). Εκτοτε τα λειτουργικά συστήματα των υπολογιστών ενσωμάτωσαν προγράμματα αναγνώρισης και καθοδήγησης εκτυπωτών, που πάντα τύπωναν σε επιφάνειες δύο διαστάσεων (χαρτί, διαφάνεια, ύφασμα). Ωστόσο εφέτος η Microsoft έκανε το πρωτοφανές άλμα να εντάξει στα Windows 8.1 έναν οδηγό τρισδιάστατου εκτυπωτή.
Η δεύτερη προαναγγελία των «πραγμάτων που θα ‘ρθουν» έγινε από τη Hewlett Packard: Στις 29 Οκτωβρίου 2014 παρουσίασε τον HP Sprout, έναν υπολογιστή που ενσωματώνει τρισδιάστατο σαρωτή και επιτρέπει τον μεικτό σχεδιασμό εικόνων και αντικειμένων όπως και μια νέα τεχνολογία τρισδιάστατης εκτύπωσης που επιτρέπει όχι μόνο πολύχρωμη εκτύπωση αντικειμένων με μεγάλη ταχύτητα αλλά και μείξη υλικών εκτύπωσης –σε βαθμό τέτοιον που θα καθιστά εφικτό το τύπωμα συσκευών μαζί με τα κυκλώματά τους!
Μολονότι η τιμή αγοράς αυτών των καινοτόμων προϊόντων είναι προς το παρόν αλμυρή (ο Sprout κοστίζει 1.900 δολάρια και ο εκτυπωτής ακόμη άγνωστο), το μήνυμα είναι σαφές: Τα αμέσως επόμενα χρόνια οι υπολογιστές μας θα μετατραπούν σε «εργαστήρια χειροτεχνίας» και οι εκτυπωτές μας σε «μικρομονάδες παραγωγής». Ενα απίστευτο μονοπάτι σύνδεσης της ιδέας με την υλοποίησή της έχει διανοιχθεί και ένα πρωτόγνωρο δυναμικό δημιουργικότητας θα φθάσει στα χέρια κάθε ατόμου. Οι προεκτάσεις των επιπτώσεων είναι κοσμογονικές για το παγκόσμιο σύστημα ζήτησης-παραγωγής προϊόντων και οι οικονομολόγοι θα βρεθούν μπροστά στο αίνιγμα της αξιολόγησης μιας τέτοιας μεταβιομηχανικής ανάπτυξης. Ωστόσο, για χώρες όπως η δική μας, με σχεδόν μηδενικό αποτύπωμα στη βιομηχανική εποχή, μηδενική εκπαίδευση στον βιομηχανικό σχεδιασμό και ελλιπέστατη αισθητική αγωγή, πώς μπορεί η ένταξη σε ένα τέτοιο «τρισδιάστατο οικοσύστημα» να γίνει δρόμος ανάπτυξης και όχι χαμένη ευκαιρία;
Η απάντηση ίσως βρίσκεται στο να σπάσουμε τις τελευταίες φούσκες που μας καταδυναστεύουν: Οι εκπαιδευτικοί μας παριστάνουν ότι διδάσκουν πληροφορική στα σχολεία, με τρόπους που τα παιδιά μισούν, και τα παιδιά μας μαθαίνουν στην πράξη ότι πληροφορική είναι μόνον οι εφαρμογές (τα apps) που τρέχουν στις ταμπλέτες και στα κινητά τους τηλέφωνα. Επόμενο είναι όλες οι νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups) που στήνονται στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια να στοχεύουν ακριβώς στα προϊόντα οθόνης τέτοιων μικροσυσκευών. Αυτή όμως είναι μια εστιακά μυωπική και υπερσυνωστισμένη καταναλωτική αγορά, που ελάχιστα αγγίζει τους ανεξάντλητους τομείς εφαρμογών γύρω μας, του υλικού κόσμου. Αντίθετα, αν σε κάθε εργαστήρι πληροφορικής των γυμνασίων στήνονταν κάποιοι τρισδιάστατοι εκτυπωτές και το μάθημα της Πληροφορικής γινόταν μάθημα Σχεδιασμού και Αρχών Αισθητικής, μια ολόκληρη γενιά Ελλήνων θα άνοιγε τα μάτια της στη δημιουργικότητα.
Μέχρις ότου όμως το εκπαιδευτικό μας σύστημα αναλογιστεί το χρέος του να προετοιμάσει τα παιδιά μας για το μέλλον που έρχεται, μπορούμε εμείς οι ίδιοι να κάνουμε τα πρώτα βήματα. Μπορούμε να συζητήσουμε με τα παιδιά μας για το αν θέλουν κάτι χρήσιμο «από τον Αϊ-Βασίλη» και να τα παροτρύνουμε να σκεφθούν ένα «δώρο της παρέας», που θα επιτρέψει σε δύο-τρεις ως και πέντε συμμαθητές να μοιραστούν την κατοχή ενός τρισδιάστατου εκτυπωτή. Τα προγράμματα σχεδιασμού των αντικειμένων που «θα ονειρεύονται» υπάρχουν και είναι δωρεάν. Τα σεμινάρια κατάρτισής τους στον τρισδιάστατο σχεδιασμό και εκτύπωση είναι επίσης δωρεάν. Ενας καλός τρισδιάστατος εκτυπωτής για ερασιτεχνική ως και ημιεπαγγελματική χρήση μπορεί πλέον να αγοραστεί με κόστος που κυμαίνεται από 500 ως 3.500 ευρώ. Το ποιος είναι ο προτιμότερος είναι μια απόφαση που θέλει κάποιο ζύγισμα –και στην κατεύθυνση αυτή θα βοηθήσουμε στη συνέχεια -, αλλά το πρωταρχικό ερώτημα που περιμένει απάντηση και από τους γονείς και από τα παιδιά είναι το εξής απλό: Θέλουμε να μάθουμε να συνεργαζόμαστε και να σχεδιάζουμε το δικό μας αύριο; Αν ναι, πάμε παρακάτω.

Διαβάστε επίσης
3D fppd: η από μηχανής τροφή

Εκτυπωτές 3D εν Ελλάδι
Για όποιον είναι ένθερμος θιασώτης του πειραματισμού και χειρίζεται με άνεση τα αγγλικά, τα πράγματα φαντάζουν ιδιαίτερα απλά: μπαίνεις στο Διαδίκτυο, ψάχνεις, συγκρίνεις, αποφασίζεις και αγοράζεις. Εχοντας ήδη περπατήσει αυτό το μονοπάτι, μπορώ να πω ότι μάλλον σου διασφαλίζει τα περισσότερα προβλήματα και ίσως όχι την καλύτερη τελική τιμή. Οι λόγοι είναι πολλοί και έχουν να κάνουν αφενός με την ποικιλία τεχνολογιών τρισδιάστατης εκτύπωσης που υπάρχουν και αφετέρου με την αμφίβολη επαγγελματική αξιοπιστία των πολλών νεαρών κατασκευαστών που διαλαλούν στο Διαδίκτυο ότι έχουν τις καλύτερες τιμές εκτυπωτών.
Τα προβλήματα και τις γκρίνιες των πρώιμων πελατών τα αντιλήφθηκαν κάποιες μεγάλες επιχειρήσεις του χώρου και έσπευσαν τα δύο τελευταία χρόνια να εξαγοράσουν τους καλύτερους από «αυτούς τους παρείσακτους νεαρούς». Το αποτέλεσμα ήταν από τη μία να εμφανιστούν σχετικά φθηνοί τρισδιάστατοι εκτυπωτές σε αλυσίδες καταστημάτων ηλεκτρονικών ειδών και, από την άλλη, να τηρούν πλέον αυτά τα μηχανήματα προδιαγραφές ασφαλείας που να τα κάνουν κατάλληλα και για τα χέρια παιδιών (8 ετών και άνω).
Εφόσον λοιπόν μιλάμε για «δώρο» –στον εαυτό μας ή στα παιδιά μας -, επιλέξαμε να σας προτείνουμε εκτυπωτές που δεν θα σας παιδέψουν και έχουν και αντιπροσώπους στην Ελλάδα, ώστε να αποφύγετε κατά το δυνατόν την εκ των υστέρων έλλειψη υποστήριξης. Επίσης, μολονότι στη χώρα μας αντιπροσωπεύονται και εκτυπωτές που ανήκουν ξεκάθαρα στην επαγγελματική κατηγορία (από 9.000 ευρώ και άνω), δεν πρόκειται να σας μιλήσουμε για αυτούς. Επιλέξαμε και σας παρουσιάζουμε τους πιο προσιτούς, τους πιο χρηστικούς και ασφαλείς από τους τρισδιάστατους ερασιτεχνικούς εκτυπωτές που κυκλοφορούν διεθνώς και εν Ελλάδι, για ένα καλό ξεκίνημα.
Ο φθηνότερος καλός: Da Vinci

Η ταϊβανέζικη βιομηχανία ΧΥΖprinting πρωτοεμφάνισε τα μοντέλα της μόλις πριν από έναν χρόνο και αμέσως «σάρωσε» την αγορά των φθηνών συναρμολογούμενων κιτ, καθώς προσέφερε τους δικούς της συναρμολογημένους στην ίδια τιμή. Από τον Σεπτέμβριο διαθέτει και ένα μεικτό μοντέλο «όλα σε ένα», που είναι σαρωτής και εκτυπωτής 3D μαζί.



Da Vinci 1.0 Desktop

Υλικό εκτύπωσης: ABS, PLA
Ανάλυση εκτύπωσης: 100 microns
Ογκος εκτύπωσης: 20 Χ 20 Χ 20 cm
Κεφαλές εκτύπωσης: 1
Τιμή: €614

Da Vinci 2.0 Duo
Υλικό εκτύπωσης: ABS, PLA
Ανάλυση εκτύπωσης: 100 microns
Ογκος εκτύπωσης: 15 Χ 20 Χ 20 cm
Κεφαλές εκτύπωσης: 2
Τιμή: €798

Da Vinci 1.0 AiO (3D scanner+printer)
Υλικό εκτύπωσης: ABS, PLA
Ανάλυση εκτύπωσης: 100 microns
Ογκος εκτύπωσης: 19 Χ 20 Χ 20 cm
Κεφαλές εκτύπωσης: 1
Τιμή: €983

Πωλούνται στην Ελλάδα από:
Studica, τηλ. 210 7515.977
Visionstudio, τηλ. 2310 202.026
Τα έχει όλα και συμφέρει: Qubify

Οι «κύβοι» της Qubify (θυγατρική του αμερικανικού κολοσσού 3DSystems) είναι όχι μόνον οι πιο απροβλημάτιστοι τρισδιάστατοι εκτυπωτές για το σπίτι, με το καλύτερο λογισμικό, αλλά και εξελίσσονται ραγδαία στα δύο χρόνια παρουσίας τους. Η τελευταία σειρά προϊόντων της Qubify προσφέρει από την καλύτερη ανάλυση ως τον μεγαλύτερο όγκο εκτύπωσης.

Cube
Υλικό εκτύπωσης: ABS, PLA
Ανάλυση εκτύπωσης: 70 microns
Ογκος εκτύπωσης: 15,2 Χ 15,2 Χ 15,2 cm
Κεφαλές εκτύπωσης: 2
Τιμή: €990

CubePro
Υλικό εκτύπωσης: ABS, PLA, Nylon
Ανάλυση εκτύπωσης: 70 microns
Κεφαλές εκτύπωσης: 1
Ογκος εκτύπωσης: 28,5 Χ 23 Χ 27 cm
Τιμή: €2.400
Κεφαλές εκτύπωσης: 2 (CubePro Duo)
Ογκος εκτύπωσης: 24,3 Χ 23 Χ 27 cm
Τιμή: €2.800
Κεφαλές εκτύπωσης: 3 (CubePro Trio)
Ογκος εκτύπωσης: 20 Χ 23 Χ 27 cm
Τιμή: €3.500
Πωλούνται στην Ελλάδα από:
Anima, τηλ. 210 7776.822
AllPrinting, τηλ. 801 3003.017
Ηλεκτρονική, τηλ. 210 5778.834, 801 1111.212
Κωτσόβολος, τηλ.210 2899.999
MediaMarkt, τηλ. 801 5002020
PV Engineering,τηλ. 210 4904.300

You, τηλ. 801 8019.000

To πολυεργαλείο της εκτύπωσης: Zmorph

Εκεί που νόμιζε κανείς ότι οι «ανοιχτού σχεδιασμού» εκτυπωτές τύπου Reprap χάνουν τη μάχη της λιανικής, μια πολωνέζικη εταιρεία έκανε το απίστευτο: όχι μόνο παράγει ιδιαίτερα προσεγμένες κατασκευές, αλλά και τις εξοπλίζει με κεφαλές που κάνουν τα πάντα –από το να τυπώνουν με κάθε σκληρό ή μαλακό πλαστικό ως… πηλό και σοκολάτα, ως και το να σκαλίζουν σαν φρέζες, ακόμη και με λέιζερ!

ZMORPH 2.0.S
Υλικό εκτύπωσης: ABS, PLA, PVA, nylon, Stick filament,policarbonate, BandLay, LayBrick, LayWoo-d3, rubber, ceramics, cake andchocolate, metal engraving, wood engraving and milling, paper cutting.
Ανάλυση εκτύπωσης: 100 microns
Ογκος εκτύπωσης: 25 Χ 23,5 Χ 16,5 cm ή 30 Χ 23,5 Χ 16,5 cm (ανοιχτό)
Κεφαλές εκτύπωσης: 1
Τιμή: €1.790
Κεφαλές εκτύπωσης: 2
Τιμή: €1.910


ZMORPH 2.0.S Full Set
Ο ανωτέρω εκτυπωτής με όλες τις εναλλακτικές κεφαλές για τα διάφορα υλικά.
Τιμή: €3.320

Πωλούνται στην Ελλάδα από:

CreateNpaste, τηλ. 2315 512.300

Σημειώσεις για το μέλλον

Αν κάνετε το βήμα της απόκτησης τρισδιάστατου εκτυπωτή, θυμηθείτε ότι δεν αγοράσατε «άλλο ένα γκάτζετ». Πρόκειται για ένα σοβαρότατο χόμπι και μόνο αν ασχοληθεί κανείς με μεράκι με αυτό θα μετατραπεί σε κλειδί για το επαγγελματικό του μέλλον. Αυτό περιλαμβάνει την κατανόηση του πώς οι ιδέες «μπαίνουν στην οθόνη» του υπολογιστή, πώς «μεταφράζονται» στη γλώσσα του εκτυπωτή και πώς τα αντικείμενα που εκτυπώνονται τελειοποιούνται με φινίρισμα ή και συναρμολογούνται για να καταλήξουν κάτι μεγαλύτερο.

Για όλα αυτά υπάρχουν εγχειρίδια χρήσης και οδηγοί εκμάθησης, υπάρχουν σχετικοί ιστότοποι στο Διαδίκτυο, αλλά και πολλοί φορείς εδώ, στην Ελλάδα, που μπορούν να συνδράμουν. Κάποιοι είναι δωρεάν, κάποιοι μπορούν να μας προσφέρουν υπηρεσίες επ’ αμοιβή. Σε κάθε περίπτωση, είναι προτιμότερο να μάθουμε χωρίς πρώτα να πάθουμε.

Επίσης, μπορούμε να πειραματιστούμε πρώτα –με το να μάθουμε να σχεδιάζουμε, να στείλουμε κάποια σχέδιά μας σε τρίτους για εκτύπωση, να δοκιμάσουμε υλικά και αναλύσεις εκτύπωσης –προτού αποφασίσουμε για τον εκτυπωτή που θα πάρουμε.

Για όλους αυτούς τους λόγους, κρίνουμε χρήσιμο να σας παραθέσουμε και μια λίστα φορέων και επιχειρήσεων που παρέχουν τεχνογνωσία, αναλώσιμα και υπηρεσίες τρισδιάστατης σχεδίασης / σάρωσης / εκτύπωσης στη χώρα μας:

Δωρεάν τεχνογνωσία τρισδιάστατης εκτύπωσης:

Δωρεάν προγράµµατα και µοντέλα:

Υπηρεσίες σχεδιασµού, σάρωσης και εκτύπωσης 3D:
3dprintsondemand.gr(τηλ.211 8000.531)
3dprinting.gr(τηλ.210 3222.579)
b3d.gr(τηλ. 2106196.960)
www.drawlab.com (τηλ.215 5306.862)
www.hellasprototyping.com (τηλ.211 8006.205)
proto-type.gr (τηλ. 210 5596.682-3)
solid3dprint.com(τηλ. 210 3251.750)

Αναλώσιµα και ανταλλακτικά 3D printers:

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ