Διασχίζοντας τη Γηραιά Αλβιώνα coast to coast

«Ζητήστε απο κάποιον Aγγλο να απαγγείλει έναν στίχο. Το πρώτο ποίημα που θα του έρθει στο μυαλό πιθανότατα είναι το «I Wandered Lonely as a Cloud»», του μεγάλου βρετανού ποιητή Γουίλιαμ Γουόρντσγουορθ, το πιο λαμπρό αστέρι στον αστερισμό των μεγάλων ποιητών της M. Βρετανίας. Αυτό το ποίημα έρχεται στο μυαλό μου καθώς βρίσκομαι στα βουνά της Lake District. Καθισμένος τώρα στην κορυφή Kidsty Pike αντικρίζω κάθε άλλο παρά ένα μοναχικό σύννεφο. Βλέπω τριγύρω μου έναν γκρίζο απειλητικό ουρανό, με τον δυνατό άνεμο και τη βροχή να μαστιγώνει το πρόσωπό μου. Και σίγουρα δεν αισθάνομαι σαν σύννεφο με το βαρύ σακίδιό μου να με πιέζει πάνω στο υγρό θαμνώδες έδαφος».

Ηταν το έτος 1973, στο βροχερό Kirkbie Kendal, βορειοδυτικά της Μ. Βρετανίας, όταν στην τοπική εφημερίδα «The Westmorland Gazette», ο Αλφρεντ Γουέινραϊτ, βρετανός ορειβάτης και συγγραφέας, δημοσιοποίησε τη δική του πεζοπορική διαδρομή ενώνοντας τις δύο ακτές της Γηραιάς Αλβιώνας. Ξεκινώντας από τη δυτική ακτή, στη Θάλασσα της Ιρλανδίας, στη μαγευτική επαρχία της Cumbria και το χωριό St Bees μέχρι το Robin Hood’s Bay, στην ανατολική ακτή της Βόρειας Θάλασσας, στην επαρχία του Yorkshire. Μια εντυπωσιακή διαδρομή συνολικής απόστασης 307 χλμ. μέσα από τα ομορφότερα τοπία της βρετανικής υπαίθρου, με συνεχείς εναλλαγές μέσα από τα βουνά των Εθνικών Πάρκων της Lake District, Yorkshire Dales και Yorkshire Moors. Με την πάροδο των ετών χαρακτηρίστηκε σαν το πιο φημισμένο μονοπάτι μεγάλης απόστασης στη Μ. Βρετανία, το επονομαζόμενο «Coast to Coast» (C2C). Ετσι, με το σακίδιό μου γεμάτο και με τη βοήθεια ενός χάρτη, μιας πυξίδας και πολλών σημειώσεων ξεκίνησα το δικό μου ταξίδι, τη δική μου περιπέτεια στη Βόρεια Αγγλία.

Αφετηρία το μικρό παραθαλάσσιο χωριό St Bees, προστατευμένο από το ομώνυμο ακρωτήριο (St Bees Head) και στριμωγμένο στη μικρή πεδιάδα Pow Beck. Το όνομά του άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία της Saint Bega, μιας ιρλανδής πριγκίπισσας που «απέδρασε» από έναν αναγκαστικό γάμο με κάποιον νορβηγό πρίγκιπα και με τη βοήθεια ενός ιερού βραχιολιού, αναζητώντας τη γαλήνη και την απομόνωση, έφτασε και εγκαταστάθηκε σε αυτό το μέρος το 850 μ.Χ. μαζί με μερικές καλόγριες. Χαρακτηριστικό παραμένει το μοναστήρι St Bega που χρονολογείται από τον 12ο αιώνα.

Ημέρα 1η:

St Bees – Ennerdale Bridge (22,5 χλμ.)

Μια πινακίδα στην προκυμαία σηματοδοτεί την έναρξη της διαδρομής του Αλφρεντ Γουέινραϊτ. Η παράδοση αναφέρει ότι ο πεζοπόρος πρέπει να βυθίσει το πόδι στη θάλασσα και έπειτα να πάρει ένα μικρό βότσαλο που θα το κουβαλήσει μαζί του μέχρι την ανατολική ακτή. Ο καιρός βροχερός, βαρύς, με δυνατό αέρα… ό,τι πρέπει για ένα καλό βρετανικό ξεκίνημα! Αρχικά η διαδρομή κινείται βόρεια ακολουθώντας το παράκτιο μονοπάτι επάνω στο βραχώδες ακρωτήριο μέχρι τον χαρακτηριστικό φάρο με συντροφιά την όμορφη θέα προς τις ακτές της Σκωτίας και του Isle of Man. Στη συνέχεια το μονοπάτι κατευθύνεται ανατολικά προς την ενδοχώρα μέσα από τους μικρούς οικισμούς Sandwith, Moor Raw και Cleator μέχρι την απότομη ανάβαση στην κορυφή Dent. Ακολουθώ μια δασική διαδρομή μέσα από βαριά κωνοφόρα μέχρι το μικρό χωριό Ennerdale Bridge στα όρια του εθνικού πάρκου της Lake District με τη βικτωριανή εκκλησία St Mary του 18ου αιώνα.

Ennerdale Bridge – Rosthwaite (22,5 χλμ.)

Μέσα από γραφικούς δρομίσκους φτάνω στα κρυστάλλινα νερά της λίμνης Ennerdale Water, κατάλοιπου της εποχής των παγετώνων που σηματοδοτεί ουσιαστικά και την είσοδο στο εθνικό πάρκο της Lake District που ιδρύθηκε το 1951. Το δεύτερο μεγαλύτερο εθνικό πάρκο σε έκταση στη χώρα ήταν το αποτέλεσμα της προσπάθειας των Βρετανών να διατηρήσουν ανέπαφη αυτή την περιοχή φυσικής ομορφιάς από τη ραγδαία εξάπλωση της βιομηχανίας τον 20ό αιώνα. Εκτός από τις πολυάριθμες λίμνες και τα βουνά που την περιτριγυρίζουν, υπάρχουν πολλά αρχαιολογικά ευρήματα από τη ρωμαϊκή περίοδο ακόμη και από τους νεολιθικούς χρόνους. Ακολουθώ το βραχώδες μονοπάτι στις νότιες όχθες μέχρι το τέλος της λίμνης όπου ένας δασικός χωματόδρομος ανηφορίζει σταδιακά την ομώνυμη κοιλάδα μέχρι το απομακρυσμένο πετρόχτιστο καταφύγιο Black Sail που στέκει στη μέση του πουθενά στη βάση των αλπικών κορυφογραμμών. Η θέση του καταφυγίου είναι πραγματικά μοναδική και μαζί με τον συννεφιασμένο ουρανό δίνουν έναν δραματικό τόνο στο τοπίο.

Rosthwaite – Grasmere (16 χλμ.)

Με τον καιρό και πάλι βαρύ και συννεφιασμένο συνεχίζω ανηφορικά κατά μήκος της ρεματιάς Stonethwaite Beck μέχρι τα πολύ απότομα βράχια δίπλα από την κορυφή Lining Crag με θέα προς τα ανατολικά και βόρεια. Περνάω το ψηλότερο σημείο Greenup Edge και κατηφορίζω απότομα μέχρι την αρχή της κοιλάδας Far Easedale. Σε εκείνο το σημείο ακολουθώ την εντυπωσιακή αλπική κορυφογραμμή περνώντας διαδοχικά από τις κορυφές Calf Crag, Gibson Knott και Helm Crag μέχρι το χωριό Grasmere. Η θέα προς την κοιλάδα πανέμορφη, σαν πίνακας ζωγραφικής σε παστέλ χρωματισμούς. Το Grasmere, πλούσιο σε τέχνη και ποίηση, ήταν κάποτε το μέρος που έζησε ο ποιητής Γουίλιαμ Γουόρντσγουορθ και αποτύπωσε την ομορφιά της περιοχής σε μία μόνο φράση: «Η φύση ποτέ δεν πλήγωσε την καρδιά που την αγάπησε».

Grasmere – Glenridding (13 χλμ.)

Η διαδρομή ξεκινά από τον μικρό οικισμό Mill Bridge λίγο έξω από το Grasmere. Με πολλή βροχή και δυνατό αέρα ακολουθώ το απότομο, βραχώδες αλλά σαφές μονοπάτι κατά μήκος της ρεματιάς Tongue Gill μέχρι την αλπική λίμνη Grisedale Tarn. Ο αέρας στο διάσελο φυσούσε λυσσασμένος αλλά ήταν περισσότερο διασκεδαστικός παρά ανησυχητικός. Στην άκρη της λίμνης υπάρχει ένας ογκόλιθος με μια επιγραφή (Brothers Parting Stone) που σηματοδοτεί το μέρος που ο Γουόρντσγουορθ συνάντησε για τελευταία φορά τον αδελφό του, Τζον, προτού εκείνος χαθεί με το πλοίο του, το Earl of Abergavenny, στις νότιες ακτές της Μ. Βρετανίας. Συνεχίζω κατηφορικά πια μέσα στην κοιλάδα Grisedale Beck καταλήγοντας στα χωριά Patterdale και Glenridding στις όχθες της ειδυλλιακής λίμνης Ullswater. Λέγεται ότι αυτή η λίμνη είναι η πιο όμορφη στην Αγγλία και τη συγκρίνουν με τη λίμνη της Λουκέρνης στην Ελβετία.

Ημέρα 5η:


Glenridding – Shap (27,5 χλμ.)

Ξεκινάω στο μονοπάτι ανηφορίζοντας απότομα μέχρι την αλπική λίμνη Angle Tarn και διασχίζω τον ορεινό όγκο περνώντας διαδοχικά κάτω από τις κορυφές Satura Grag, Rest Dodd και Knott. Στη συνέχεια η διαδρομή ακολουθεί τον αρχαίο ρωμαϊκό δρόμο High Street μέχρι την κορυφή Kidsty Pike, που είναι και το υψηλότερο σημείο του C2C.

Οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν αυτό το πετρόχτιστο αλπικό καλντερίμι ανάμεσα στις κορυφογραμμές για να ενώσουν το ρωμαϊκό οχυρό του Ambleside με εκείνο του Pernith. Παρά τη χαμηλή νέφωση και την ομίχλη, κάποιες στιγμές ανοίγει ένα μικρό «παράθυρο» για να θαυμάσω για τελευταία φορά τα ανεμοδαρμένα και χέρσα βουνά. Στο βάθος διακρίνεται η τεχνητή λίμνη Haweswater και το βραχώδες μονοπάτι στις βόρειες όχθες της που ακολουθώ μέχρι το ομώνυμο φράγμα. Αφήνοντας πίσω μου το φράγμα, η διαδρομή περνάει από μικρές αγροικίες και φάρμες μέχρι το χωριό Shap.

Από το Shap αφήνω πίσω μου τα πανέμορφα αλπικά τοπία μαζί με τη βροχή και την ομίχλη και διασχίζω αρχικά την πεδιάδα Eden Valley και έπειτα το ασβεστολιθικό πλάτωμα του Westmorland περνώντας από την αγροικία Oddendale και τους μεγάλους γρανιτένιους βράχους με τα διάσπαρτα ερείπια νεολιθικών οικισμών τριγύρω. Μια σύντομη στάση στο χωριό Orton γνωστό για τις παραδοσιακές εξοχικές κατοικίες του 18ου αιώνα καθώς και για την αγγλικανική εκκλησία του 13ου αιώνα All Saints Church. Ο ήλιος είχε αρχίσει να κάνει την εμφάνισή του δειλά μέσα από τον συννεφιασμένο ουρανό δίνοντας λάμψη στα κυρίαρχα χρώματα σε αποχρώσεις του πράσινου. Συνεχίζω μέσα από αριστουργηματικά βρετανικά τοπία, παραδοσιακούς αγροτικούς οικισμούς, μικρές φάρμες και το τοξωτό γεφύρι Smardale Bridge μέχρι τη μικρή πόλη του Kirkby Stephen.

Ημέρα 7η:

Kirkby Stephen – Keld (21 χλμ.)

Με δυνατή βροχή και αέρα από το πρωί ξεκινάω λίγο έξω από την πόλη με κατεύθυνση προς τα ανατολικά. Το μονοπάτι ανηφορίζει απότομα, μέσα από στρώματα τύρφης, μέχρι την κορυφή Nine Standards που σηματοδοτεί το όριο της επαρχίας της Cumbria με αυτή του Yorkshire. Η πολλή λάσπη σε συνδυασμό με τη βροχή δυσκολεύει πάρα πολύ τα βήματά μου. Δεν είναι τυχαίο που το σημείο αυτό αναφέρεται ως το πιο υγρό σημείο της Βόρειας Αγγλίας γιατί εκεί βρίσκεται το διαβόητο όριο μεταξύ της ανατολικής και της δυτικής γεωλογικής λεκάνης απορροής.

Ακολουθώ την κορυφογραμμή από ασαφή μονοπάτια μέσα σε βαλτότοπους με χαμηλή βλάστηση μέχρι την πεδιάδα Swaledale στο εθνικό πάρκο των Yorkshire Dales. Η διαδρομή διασχίζει τους χερσότοπους των Pennine Moors μέχρι το μικρό χωριό Keld που βρίσκεται περίπου στη μέση της απόστασης. Το όνομά του προέρχεται από τη λέξη Βίκινγκ «kelda», που σημαίνει μικρή πηγή.

Λίγο έξω από το χωριό και τους καταρράκτες East Gill Force το μονοπάτι ανηφορίζει ομαλά, στην αρχή μέσα από το δάσος μέχρι τα ερείπια του ορυχείου Swinner Gill. Κινούμαι ψηλά στους υγρούς χερσότοπους σε ένα τοπίο βαθιά λαβωμένο από τα κατάλοιπα της εποχής εξόρυξης μολύβδου και κάρβουνου κατά τη διάρκεια της έντονης βιομηχανικής δραστηριότητας του 19ου αιώνα.

Η εικόνα της φύσης με τα ίχνη της ανθρώπινης παρουσίας είναι όμορφη. Περνώντας δίπλα από τα παρατημένα ορυχεία Old Gang Smelt Mill, και Surrender Smelt Mill με τις πέτρινες καμινάδες να σημαδεύουν τον ορίζοντα, κατηφορίζω ξανά στην κοιλάδα Swaledale μέχρι το χωριό Reeth.

Η διαδρομή συνεχίζει αρχικά κατά μήκος του ποταμού River Swale μέχρι το ιστορικό μοναστήρι Marrick Priory, που ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα από μοναχές του τάγματος του Αγίου Βενέδικτου. Υστερα, μέσα από δασωμένους λόφους με φόντο ειδυλλιακά καταπράσινα βρετανικά τοπία καταλήγει στο χωριό Marske. Ακολουθώ το φαρδύ μονοπάτι μέσα από το δάσος Whitecliffe Wood μέχρι την πανέμορφη πόλη του Richmond με το μεσαιωνικό κάστρο να δεσπόζει στον λόφο επάνω από την κοιλάδα. Υστερα από μια σύντομη στάση και μια καταρρακτώδη βροχή προχωρώ μέσα από εξοχικές κατοικίες και αγροτικούς δρόμους, διανύοντας τα τελευταία χιλιόμετρα μέχρι τον οικισμό Bolton-on-Swale με την αγγλικανική εκκλησία St Mary του 14ου αιώνα. Στο νεκροταφείο της εκκλησίας βρίσκεται ο ξακουστός τάφος του Χένρι Τζένκινς που λέγεται ότι πέθανε 169 ετών. Οι ημερομηνίες που αναγράφονται στον τάφο είναι 1500-1670.

Ημέρα 10η:

Bolton-on-Swale – Ingleby Cross (28 χλμ.)

Τo χαμηλό βαρομετρικό των προηγούμενων ημερών άρχισε να απομακρύνεται δίνοντας τη θέση του στον λαμπερό ανοιξιάτικο ήλιο με λιγοστά διάσπαρτα σύννεφα. Η διαδρομή διασχίζει τη χαμηλή πεδιάδα Vale of Mowbray, μια μεγάλη αγροτική έκταση μέχρι τον οικισμό Danby Wiske, που είναι και το χαμηλότερο σημείο του C2C. Μια πινακίδα στην τοπική παμπ δείχνει ότι απομένουν ακόμη 100 χλμ. μέχρι την ανατολική ακτή. Κινούμαι ανάμεσα σε αγροτικές καλλιέργειες, μικρές φάρμες και λιβάδια με κοπάδια από άλογα απολαμβάνοντας τη βρετανική εξοχή μέχρι το χωριό Ingleby Cross στα όρια του εθνικού πάρκου των Yorkshire Moors.

Η διαδρομή ανηφορίζει απότομα μέσα στο δάσος μέχρι που συναντάει και ακολουθεί για αρκετά χιλιόμετρα το εθνικό μονοπάτι Cleveland Way. Στη συνέχεια το μονοπάτι ανεβοκατεβαίνει απότομα ένα πλήθος από λόφους και κορυφές με πανέμορφη θέα προς την πεδιάδα Vale of York. Καταλήγει στο ψηλότερο σημείο Round Hill και διασχίζει το οροπέδιο Urra Moor μέσα από ερημικούς και ακατοίκητους χερσότοπους. Το τοπίο μοναδικό, με την απόλυτη απομόνωση να κυριαρχεί θυμίζοντας έντονα τα τοπία των παταγονικών εκτάσεων. Με γρήγορο βήμα κατηφορίζω στο σημείο Bloworth Crossing που αφήνω το Cleveland Way και ακολουθώ ανατολικά μια εγκαταλελειμμένη σιδηροδρομική γραμμή μέχρι την κορυφογραμμή Blakey Ridge με το απομονωμένο πανδοχείο Lion Inn.

Ημέρα 12η:

Blakey Ridge – Grosmont (24 χλμ.)

Συνεχίζω για πολλές ώρες επάνω στο οροπέδιο προτού καταλήξω στην κατάφυτη από ρείκια ράχη Glaisdale Rigg που κατηφορίζει ομαλά στο χωριό Glaisdale στις όχθες του ποταμού Esk. Από εκεί, μια πορεία μέσα από δασικά μονοπάτια με οδηγεί στο χωριό Egton Bridge και στη συνέχεια ακολουθώ έναν στενό χωματόδρομο. Στην άκρη υπάρχει ακόμη το παλιό κτίριο των διοδίων και μια ξεχασμένη πινακίδα αναγράφει το ύψος του κόμιστρου για τροχήλατες άμαξες με άλογα, κάρα, παλιές μηχανές, φορτηγά και νεκροφόρες. Ο παλιός αυτός δρόμος καταλήγει στο χωριό Grosmont με τον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό, τις γραφικές ατμάμαξες και τους παραδοσιακούς συρμούς.

Ηδη από το πρωί αισθάνεσαι τη θαλάσσια αύρα και τα σημάδια ότι πλησιάζεις την ακτή πληθαίνουν από το πέταγμα των γλάρων μέχρι την αρμύρα της όχι και τόσο μακρινής πια Βόρειας Θάλασσας. Μια απότομη ανηφόρα με οδηγεί έξω από το χωριό στο ψηλότερο σημείο Sleights Moor με εντυπωσιακή θέα στην παραθαλάσσια πόλη του Whitby και την ανατολική ακτή. Η διαδρομή κινείται μέσα από δάση και τους τελευταίους χερσότοπους προτού μερικοί εξοχικοί δρομίσκοι καταλήξουν ψηλά στην ακτή. Ακολουθώ βιαστικά το παράκτιο μονοπάτι. Στην τελευταία στροφή αντικρίζω τον κόλπο Robin Hood’s Bay και όσο πλησιάζω αρχίζει να διακρίνεται όλο και πιο έντονα το μικρό ομώνυμο ψαροχώρι. Ψηλά σπίτια με κεραμοσκεπές, ξύλινα παράθυρα, πόρτες και μπαλκόνια απλώνονται αμφιθεατρικά, το ένα σχεδόν πάνω στο άλλο. Κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα αποτέλεσε το μεγαλύτερο κέντρο λαθρεμπόρων στις ακτές του Yorkshire. Η φυσική του θέση –χωμένο βαθιά μέσα στον κόλπο και προστατευμένο από ερημικές χέρσες εκτάσεις –συνέβαλε στη μεγάλη ανάπτυξη αυτής της πολύ καλά οργανωμένης «επιχείρησης» που παρ’ όλους τους κινδύνους απέφερε μεγαλύτερα κέρδη από το ψάρεμα στους κατοίκους του. Περιπλανιέμαι πολύ αργά μέσα σε έναν λαβύρινθο από πλακόστρωτα δρομάκια και στενά σοκάκια προσπαθώντας να φτάσω στην ακροθαλασσιά. Φέρνω στο μυαλό μου εικόνες εκείνης της εποχής με τις απόμερες κρυψώνες, τα μυστικά περάσματα, τις σκληρές μάχες με τους φοροεισπράκτορες της εποχής, τους καβγάδες μεταξύ ναυτικών και τις διαμάχες από την εξαναγκαστική στρατολόγηση πληρωμάτων για λογαριασμό του βασιλικού πολεμικού ναυτικού. Λέγεται ότι ένα δέμα από μετάξι μπορούσε να μεταφερθεί από την ακτή μέχρι την άκρη του χωριού χωρίς καν να βγει από τα σπίτια. Φτάνω επιτέλους στην αμμώδη ακτή και, πιστός και εγώ στην παράδοση, βουτάω τα πόδια μου στην κρύα θάλασσα και αφήνω το δικό μου βότσαλο. Μια στρογγυλή πινακίδα σε έναν πέτρινο άσπρο τοίχο σηματοδοτεί και το τέλος των 307 χιλιομέτρων.

Περιμένοντας το τρένο της επιστροφής στον σταθμό του Scarborough σκέφτομαι πόσο γρήγορα πέρασε ο καιρός. Υπήρξαν ημέρες μεγάλες, δύσκολες, είδα το σκληρό πρόσωπο του άστατου βρετανικού καιρού και περπάτησα στον μέγιστο βαθμό. Θυμάμαι την επιγραφή σε μια τοπική παμπ στο Robin Hood’s Bay που έγραφε: «Αν κάποιος δεν βρήκε τίποτα το όμορφο και μαγευτικό σε αυτή τη διαδρομή, είτε είναι πεθαμένος είτε κουρασμένος».