Η στρόφιγγα του φυσικού αερίου όπλο στα χέρια του Πούτιν

Την περασμένη εβδομάδα ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom ανακοίνωσε ότι στο εξής η Ουκρανία θα λαμβάνει φυσικό αέριο μόνο αν το έχει προπληρώσει. Το Κρεμλίνο έκλεισε τις στρόφιγγες προς το Κίεβο για τρίτη φορά μέσα σε λιγότερο από μία δεκαετία και ένας εκ νέου «πόλεμος» φυσικού αερίου, με πιθανές οικονομικές συνέπειες για την Ευρώπη, ξεκίνησε. Και με την κατάσταση στην Ανατολική Ουκρανία να παραμένει έκρυθμη παρά τις προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός, η ενέργεια έγινε για ακόμη μία φορά το ισχυρό όπλο στα χέρια του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.

Η Gazprom είπε ότι το Κίεβο της χρωστάει περίπου 4,5 δισ. δολάρια –«μεγάλο ποσό ακόμη και για εμάς» σχολίασε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Αλεξέι Μίλερ. Η προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) να μεσολαβήσει απέτυχε. Και παρότι η παροχή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω των ουκρανικών αγωγών θα συνεχιστεί κανονικά, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανησυχούν: το 2006 και το 2009, όταν η Ρωσία είχε προχωρήσει ξανά σε διακοπή του φυσικού αερίου προς την Ουκρανία, οι ευρωπαίοι καταναλωτές είχαν νιώσει τον αντίκτυπο αυτής της εύθραυστης σχέσης.

«Το πρόβλημα είναι σοβαρό για τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Δεν εξαρτώνται όλα το ίδιο από το ρωσικό φυσικό αέριο και δεν προέρχεται στο σύνολό του από τη Ρωσία» είπε στο «Βήμα» η Λουσία Σέιμπερτ, ειδική σε θέματα ενεργειακής ασφάλειας και Ανατολικής Ευρώπης και συνεργάτιδα της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης Wilson Center.

«Ωστόσο, όπως μάθαμε από την αντίδραση των ευρωπαϊκών κρατών στην κρίση του 2009, συλλογικά και ατομικά, πρόκειται για μια μεγάλη πρόκληση για την ενεργειακή τους ασφάλεια. Αμέσως μετά την κρίση του 2009 έγιναν προσπάθειες να ληφθούν κάποια μέτρα αλληλεγγύης που θα βοηθούσαν τα κράτη να αντεπεξέλθουν σε τέτοια ξαφνικά σοκ. Το 2009 η διασφάλιση της αντίστροφης ροής φυσικού αερίου και η επάρκειά του αποδείχθηκαν δύσκολη υπόθεση. Εκτοτε, όπως φάνηκε από την ετοιμότητα της Σλοβακίας να λειτουργήσει ως χώρα μεταφοράς φυσικού αερίου, τα πράγματα βελτιώθηκαν» συμπλήρωσε.

«Η Ουκρανία λέει ότι έχει απόθεμα φυσικού αερίου 13,5 δισ. κυβικών μέτρων και δεν θα πάρει αυτό που προορίζεται για την Ευρώπη. Το φυσικό αέριο που χρειάζεται η Ουκρανία είναι 55 δισ. κυβικά μέτρα και το 60% προέρχεται από τη Ρωσία» εξήγησε στο «Βήμα» ο Μάικλ Μπράντσοου, καθηγητής Παγκόσμιας Ενέργειας στο Πανεπιστήμιο του Γουόρικ στη Βρετανία. Και συμπλήρωσε: «Επειτα από έναν ήπιο χειμώνα, τα ευρωπαϊκά αποθέματα είναι υψηλά, αν και υπάρχουν περιφερειακές διαφορές. Τώρα μόλις το 50% των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία περνάει μέσω της Ουκρανίας, ενώ το 2009 ήταν 80%. Η κατασκευή του αγωγού Nord Stream προσφέρει στη Gazprom ακόμη έναν δρόμο προς τη Βορειοδυτική Ευρώπη. Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα μεταφοράς φυσικού αερίου μέσα στην Ευρώπη και παροχής στην Ουκρανία. Αν όμως συνεχιστεί η διαμάχη και τελειώσουν τα αποθέματα της Ουκρανίας, αυτό θα έχει επιπτώσεις στη Νοτιοανατολική Ευρώπη».