Κάτι αλλάζει στον «χάρτη» των επαγγελματικών δικαιωμάτων στη χώρα μας. Βέβαια στο σύνολο των επαγγελμάτων η εικόνα παραμένει θολή. Στο κρίσιμο επιστημονικό πεδίο των νομικών σπουδών όμως τα δεδομένα αλλάζουν ριζικά και αυτό ίσως αποτελεί το «δεδικασμένο» και για άλλους επιστημονικούς χώρους.
Με διατάξεις που ψηφίστηκαν πρόσφατα στη Βουλή ανοίγουν «διάπλατα» οι πύλες της αγοράς για τους δικηγόρους που έρχονται στη χώρα μας με πτυχία από πανεπιστήμια άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είτε αυτοί αποτελούν πτυχιούχους ελληνικών κολεγίων-παραρτημάτων τους είτε έχουν κάνει σπουδές μόνο τριών ετών (στη χώρα μας οι νομικές σχολές έχουν τέσσερα χρόνια σπουδών). Οι νέοι πτυχιούχοι δικηγόροι πλέον δεν χρειάζονται ούτε αναγνώριση από τον ΔΟΑΤΑΠ (πρώην ΔΙΚΑΤΣΑ) για να εργαστούν στη χώρα μας ούτε καν από το ΣΑΕΠ (Συμβούλιο Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων), το οποίο εμπλέκεται στην επαγγελματική τους πορεία μόνο αν θελήσουν να εργαστούν σε υπουργεία.
Ετσι οι πτυχιούχοι πανεπιστημίων άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης έρχονται στη χώρα μας και ξεκινούν κατευθείαν την άσκησή τους, ενώ τα «αντανακλαστικά» του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (ΔΣΑ) φαίνεται ότι θα φανούν στις εξετάσεις «εξόδου» από το επάγγελμα. Και αυτό γιατί οι πτυχιούχοι πανεπιστημίων του εξωτερικού θα δίνουν, όπως και εκείνοι των ελληνικών πανεπιστημίων, εξετάσεις προτού γραφτούν στα μητρώα του. Οι εξετάσεις αυτές ακούγεται ότι θα είναι πιο απαιτητικές για αυτή την κατηγορία πτυχιούχων. Οι αλλαγές αυτές προωθήθηκαν στη Βουλή από την πλευρά του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Με δεδομένες και τις αλλαγές που γίνονται στις ειδικότητες του Πολυτεχνείου, όπου και αναμένεται η σύνταξη των προεδρικών διαταγμάτων με τα οποία θα διαβαθμίζονται τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων τους, η εικόνα στην αγορά εργασίας της Ελλάδας φαίνεται ότι βάσει των κοινοτικών οδηγιών αλλάζει.
Ο ΔΟΑΤΑΠ, που ως σήμερα αποτελούσε την «ασπίδα» για τον έλεγχο των προσόντων των πτυχιούχων, εμφανώς συρρικνώνεται, καθώς πλέον έχει ενδιαφέρον μόνο για όσους απαιτούν ακαδημαϊκή αναγνώριση των πτυχίων τους, δηλαδή για όσους θέλουν να κάνουν καριέρα στα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια. Αντίθετα, γιγαντώνεται το περίφημο ΣΑΕΠ, στο οποίο θα προσφεύγουν όλοι για να ζητήσουν επαγγελματικά δικαιώματα, αλλά και οι επιστημονικές ενώσεις και τα επιμελητήρια του κάθε κλάδου που θα έχουν την ευθύνη του ελέγχου εκείνων που ζητούν να γραφτούν στα μητρώα τους.
Παράλληλα και άλλες… αθέατες αλλαγές έχουν συντελεστεί σε άλλα κρίσιμα επιστημονικά πεδία όπως εκείνα των επιστημών υγείας. Οπως αναφέρουν πληροφορίες απο το εσωτερικό του ΔΟΑΤΑΠ, από τον Οργανισμό θα περνούν πλέον μόνο εκείνοι που ζητούν αναγνώριση τίτλων σπουδών Ιατρικής και έχουν σπουδάσει σε χώρες εκτός της ΕΕ.
Πτυχιούχοι ιατρικών σχολών από χώρες-μέλη της ΕΕ δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν προς αναγνώριση τα πτυχία τους στον ΔΟΑΤΑΠ, αλλά μπορούν να τους αναγνωριστούν πλήρη επαγγελματικά δικαιώματα ιατρών και οδοντιάτρων από τις κατά τόπους νομαρχίες! Οπως λένε πανεπιστημιακοί που μίλησαν στο «Βήμα της Κυριακής», «είναι προφανές ότι η διαδικασία αυτή δημιουργεί ερωτήματα και αμφιβολίες για την ποιότητα των τελικά παρεχομένων υπηρεσιών υγείας, εφόσον ουσιαστικοί έλεγχοι αξιοπιστίας, σπουδών, τίτλων κτλ. δεν γίνονται και εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να γίνονται από τις κατά τόπους νομαρχίες».
Βεβαίως, όπως λένε πηγές από το υπουργείο Παιδείας, στα θέματα αυτά ισχύουν πλέον οι κοινοτικές οδηγίες που έχουν δοθεί κατά καιρούς και δεν υπάρχουν περιθώρια παρέμβασης.
Ο πρόεδρος του ΔΟΑΤΑΠ καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κ. Στέλιος Κατρανίδης δηλώνει σχετικά: «Τον τελευταίο χρόνο ο Οργανισμός έχει χορηγήσει περί τις 10.000 βεβαιώσεις γνησιότητας πράξεων αναγνώρισης και τίτλων σπουδών κατόπιν αιτημάτων διαφόρων υπηρεσιών του Ελληνικού Δημοσίου. Το γεγονός αυτό και μόνο καταδεικνύει ότι αποτελεί τον μοναδικό ως σήμερα οργανισμό ο οποίος έχει τη δυνατότητα να διασφαλίζει τον έλεγχο της αξιοπιστίας, της εγκυρότητας αλλά και της γνησιότητας τίτλων σπουδών που έχουν χορηγηθεί από ΑΕΙ της αλλοδαπής».
Οσον αφορά επί μέρους κλάδους σπουδών, τα τελευταία τρία χρόνια ο ΔΟΑΤΑΠ έχει εκδώσει 331 πράξεις αναγνώρισης για πτυχία Νομικής, 534 πράξεις για πτυχία Ιατρικής και 888 πράξεις για βασικούς τίτλους Μηχανικών. Ολα αυτά βέβαια σε μια περίοδο που ήδη πολλοί πτυχιούχοι δεν θεωρούν απαραίτητο να περάσουν τις «πύλες» του.
Πάντως για τους δικηγόρους ο κ. Κατρανίδης αναφέρει: «Ως σήμερα, με την εξαίρεση βασικά των σπουδών στην Ιατρική σε χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η αναγνώριση ακαδημαϊκής ισοτιμίας και αντιστοιχίας αποτελούσε τη βασική προϋπόθεση για την αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων. Στον βαθμό που αυτό αλλάζει, κάτι που απ’ ό,τι φαίνεται συμβαίνει και αυτό για λόγους εναρμόνισης με την κοινοτική νομοθεσία και πλήρους εφαρμογής της αρχής της ελευθερίας της εγκατάστασης, η αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων αποδεσμεύεται από την ακαδημαϊκή αναγνώριση. Αυτό που χρειάζεται είναι η στήριξη των μηχανισμών ελέγχου όσον αφορά την αξιοπιστία των σπουδών και των τίτλων που έχουν αποκτηθεί και η αξιοποίηση των υπαρχουσών δομών και διαδικασιών».


Οι περιορισμοί του νόμου
Τι γίνεται με τα κολέγια
Για τα ιδιωτικά κολέγια στη χώρα μας φαίνεται ότι ξεκινά περίοδος… ευημερίας. Ηδη έχουν γίνει περίπου 100 αναγνωρίσεις μεταπτυχιακών τίτλων πτυχιούχων τους από το ΣΑΕΠ (εφόσον φυσικά αποτελούν παραρτήματα ευρωπαϊκών πανεπιστημίων). Οι αναγνωρίσεις αυτές ξεκίνησαν από μεταπτυχιακά προγράμματα αλλά πλέον έχουν αναγνωριστεί ως ισοδύναμα σε επίπεδο επαγγελματικών δικαιωμάτων με εκείνα που δίνουν τα ελληνικά πανεπιστήμια και πτυχία πρώτου κύκλου σπουδών (τίτλων Bachelor) στον τομέα της διοίκησης επιχειρήσεων. «Καιρός είναι να δει η Ελληνική Βουλή και το θέμα του Συντάγματος και της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων» λέει σχετικά ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Κολεγίων κ. Κώστας Καρκανιάς.
Τι αναφέρει σήμερα ο νόμος για τη λειτουργία των κολεγίων; Κατ’ αρχάς ξεκαθαρίζει ότι δεν είναι πανεπιστήμια. Και αναφέρει επί λέξει: «α) Τα κολέγια είναι πάροχοι υπηρεσιών μη τυπικής μεταλυκειακής εκπαίδευσης και κατάρτισης που παρέχουν κατ’ αποκλειστικότητα σπουδές βάσει συμφωνιών πιστοποίησης (validation) και δικαιόχρησης (franchising) με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής, αναγνωρισμένα από τις αρμόδιες αρχές στη χώρα όπου εδρεύουν, οι οποίες οδηγούν σε πρώτο πτυχίο (bachelor) τουλάχιστον τριετούς διάρκειας σπουδών και φοίτησης ή μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών. β) Επίσης περιλαμβάνονται στη συγκεκριμένη κατηγορία (κολέγια) πάροχοι υπηρεσιών μη τυπικής μεταλυκειακής εκπαίδευσης και κατάρτισης τα προγράμματα σπουδών των οποίων οδηγούν σε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, εφόσον αυτά τα συγκεκριμένα προγράμματα σπουδών έχουν πιστοποίηση (accreditation) από διεθνείς οργανισμούς πιστοποίησης. Με απόφαση του υπουργού Παιδείας ορίζονται οι διεθνείς οργανισμοί πιστοποίησης. γ) Τα πτυχία, οι τίτλοι, οι βεβαιώσεις, τα πιστοποιητικά σπουδών και οποιασδήποτε ονομασίας βεβαίωση που χορηγούν τα κολέγια των στοιχείου α’ και β’ της παρούσας παραγράφου δύνανται της αναγνώρισης επαγγελματικής ισοδυναμίας τίτλων ανώτατης εκπαίδευσης του ελληνικού συστήματος τυπικής εκπαίδευσης σύμφωνα με τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις της Θ.16 της παρούσης».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ