Ραέντ Σάλεχ: Ενας μετανάστης θέλει να γίνει δήμαρχος του Βερολίνου

Επειτα από 13 ολόκληρα χρόνια υπό τη δημαρχία του Σοσιαλδημοκράτη Κλάους Βόβεραϊτ, το Βερολίνο δείχνει έτοιμο να περάσει σε «ξένα» χέρια: ο αραβικής καταγωγής Ραέντ Σάλεχ προλειαίνει το έδαφος για να γίνει ο πρώτος δήμαρχος με ξένη καταγωγή μεγάλης γερμανικής πόλης. Και μπορεί οι εκλογές να είναι ακόμη μακριά, καθώς θα διεξαχθούν το 2016, όμως τα μεταβαλλόμενα δημογραφικά της γερμανικής πρωτεύουσας «δουλεύουν» υπέρ του: εκτιμάται ότι το 45% των κατοίκων του Βερολίνου από 18 ετών και κάτω είναι ξένης καταγωγής. Το σχολικό έτος 2018-2019 θα ξεκινήσουν το σχολείο περισσότερα παιδιά από οικογένειες μεταναστών παρά παιδιά από οικογένειες Γερμανών.

Ο Σάλεχ, μόλις 36 ετών και εκπρόσωπος των Σοσιαλδημοκρατών στο τοπικό κοινοβούλιο του Βερολίνου, είναι ένα από τα δύο ή τρία στελέχη των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) που ευελπιστούν να διαδεχθούν τον ολοένα λιγότερο δημοφιλή Βόβεραϊτ στη δημαρχία της γερμανικής μητρόπολης. Ο Σάλεχ γεννήθηκε στη Δυτική Οχθη και σε σχετικά μικρή ηλικία μετανάστευσε με την οικογένειά του στο Βερολίνο. Εχει οκτώ αδέλφια –οι γονείς του ήταν πολύ φτωχοί και οι προοπτικές εξέλιξης του ίδιου έμοιαζαν ελάχιστες. «Πρώτα το SPD βοήθησε τους εργάτες και μετά τις γυναίκες. Τώρα είναι η σειρά των μεταναστών» λέει χαρακτηριστικά ο Σάλεχ. Η πρώτη δουλειά που έκανε στη Γερμανία ήταν να φτιάχνει τηγανητές πατάτες στα Burger King. Tώρα, με μια καλή εκστρατεία και λίγη τύχη, μπορεί να γίνει ο πρώτος επικεφαλής γερμανικού κρατιδίου με αραβικές ρίζες.

Με την κατασκευή του πολυδιαφημισμένου νέου αεροδρομίου του Βερολίνου να καθυστερεί σημαντικά και με αρκετά μίνι σκάνδαλα που εμπλέκουν τον Βόβεραϊτ να γίνονται γνωστά κάθε τόσο, ερωτήματα ανακύπτουν γύρω από το μέλλον του τωρινού δημάρχου: θα παραμείνει στο αξίωμά του ως τις επόμενες εκλογές ή θα τον απομακρύνουν κακήν κακώς; Ο Σάλεχ δεν δείχνει να βιάζεται: όταν άλλα στελέχη του SPD ξεκίνησαν μια εκστρατεία για την ανατροπή του Βόβεραϊτ, εκείνος αρνήθηκε να συμμετάσχει. Περιμένει την κατάλληλη ευκαιρία. Ηδη είναι ο πιο δημοφιλής Σοσιαλδημοκράτης στο Βερολίνο, αλλά είναι αυτό αρκετό για να γίνει και δήμαρχος;

Πρέπει να πείσει για το όραμά του

Πρώτα από όλα πρέπει να πείσει τους Βερολινέζους ότι έχει όραμα για τη γερμανική πρωτεύουσα, Και αυτό γιατί, παρότι το κρατίδιο αποτελεί έναν δημοφιλή τουριστικό προορισμό και τα οικονομικά του δείχνουν εκ πρώτης όψεως καλά, εξακολουθεί να είναι ένα από τα πιο αδύναμα στη Γερμανία, ειδικά όσον αφορά την αγορά εργασίας και την εκπαίδευση. Μέχρι στιγμής οι προσπάθειές του έχουν επικεντρωθεί στους πολίτες που κατάγονται από τουρκικές ή αραβικές οικογένειες και οι οποίοι σπάνια ψήφιζαν στο παρελθόν.

Το παλαιό κατεστημένο του Βερολίνου, που εκπροσωπείται από ανθρώπους όπως ο Βόβεραϊτ, δεν δείχνει να εμπιστεύεται τον Σάλεχ. Μάλιστα, κάποτε κυκλοφόρησε μια καρικατούρα με τη σύζυγό του να φοράει μπούρκα, ενώ ένα άλλο μέλος του SPD κάποτε του είπε: «Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βγάλουμε το χαλάκι της προσευχής τώρα;». Ο Σάλεχ, ωστόσο, σύμφωνα με τον συνεργάτη του Τόρστεν Σνάιντερ, είναι πλήρως ενσωματωμένος στη γερμανική κοινωνία. Οπως λέει, «στο αυτοκίνητο ακούει παραδοσιακή γερμανική μουσική».

Από τα Burger King στην πολιτική

Επιπλέον ο Σάλεχ, που χαιρετά τους γνωστούς του με το αραβικό «As-salamu alaykum», είναι πολύ υπερήφανος για την καταγωγή, αλλά και για την εξέλιξή του στη Γερμανία. Από τις πατάτες και τα μπιφτέκια στα Burger King, έγινε ταμίας και μετά υπεύθυνος κουζίνας. Στο τέλος έγινε διευθυντής της εταιρείας στην οποία ανήκε το franchise. «Ημουν πολύ υπερήφανος» λέει ο ίδιος. Παράλληλα, ολοκλήρωσε το λύκειο και ξεκίνησε σπουδές στην Ιατρική, τις οποίες επέλεξε να μην ολοκληρώσει. Αργότερα, μαζί με δύο φίλους του, ίδρυσε μια διαφημιστική εταιρεία η οποία υπάρχει μέχρι σήμερα.

Η πορεία του Σάλεχ, όμως, δεν είναι αντιπροσωπευτική εκείνης των παιδιών από το Σπάνταου του Βερολίνου –την περιοχή όπου και ο ίδιος μεγάλωσε. Σε εκείνη τη γειτονιά –μία από τις πιο επικίνδυνες της γερμανικής πρωτεύουσας –το 80% των οικογενειών ζει από την πρόνοια. Μόλις το 35% ψηφίζει στις εκλογές. «Εργάζομαι από τα 16 μου χρόνια» λέει ο Σάλεχ. «Για τους γονείς μου ήταν σημαντικό να κερδίζεις ο ίδιος τα χρήματα που χρειάζεσαι για τον εαυτό σου» συμπληρώνει. Τώρα, χάρις στον ίδιο, το SPD δείχνει να ασχολείται με πραγματικά προβλήματα –όπως εκείνο της ενσωμάτωσης των μεταναστών.