Υστερα από μια μεγάλη περίοδο ανοδικής πορείας, η οποία κορυφώθηκε ως την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση/ύφεση του 2008, ο σύνθετος δείκτης Dow Jones-UBS, ο οποίος περιλαμβάνει ευρεία γκάμα εμπορευμάτων, καταγράφει από το 2011 αρνητικές ετήσιες αποδόσεις, ενώ και το 2014 αναμένεται να είναι μία ακόμη δύσκολη χρονιά.

«Η παραγωγή των βασικών εμπορευμάτων, από το αργό πετρέλαιο ως τον χαλκό, αυξάνεται, καθώς οι υψηλότερες τιμές δίνουν τη δυνατότητα χρήσης πιο εξειδικευμένων και τεχνολογικά προηγμένων μεθόδων εξόρυξης. Παράλληλα η ζήτηση έχει σταθεροποιηθεί, καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης των αναδυόμενων οικονομιών έχει περιοριστεί σε μονοψήφια νούμερα. Η βραχυπρόθεσμη προοπτική για αυξημένη ζήτηση από την Κίνα παραμένει περιορισμένη, λόγω των αντιρρήσεων που θέτει η κυβέρνηση στη μεταβολή του προσανατολισμού της οικονομίας από εντάσεως κεφαλαίου σε οικονομία αυξημένης κατανάλωσης. Αλλοι παράγοντες που έχουν αρνητική επίδραση, ιδιαίτερα στις τιμές των πολύτιμων μετάλλων, είναι η ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας και η διάχυτη αισιοδοξία ότι οι κίνδυνοι έχουν περιοριστεί.
Νέα κατάσταση


«Αυτές οι προσδοκίες οδήγησαν και την Ομοσπονδιακή Τράπεζα στον περιορισμό του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης και καθώς διανύουμε το 2014, οι αγορές θα πρέπει να συνηθίσουν αυτή τη νέα κατάσταση, έπειτα από μια σχέση εξάρτησης με την αυξημένη ρευστότητα των τελευταίων ετών» παρατηρεί ο Ολέ Σ. Χάνσεν, επικεφαλής του τμήματος ανάλυσης εμπορευμάτων της Saxo Bank. Ο ίδιος αναμένει για το 2014 άλλη μια δύσκολη χρονιά για τα εμπορεύματα, με την πιθανότητα για ακόμη χαμηλότερες τιμές να παραμένει. Τα βιομηχανικά μέταλλα θα επηρεαστούν από τους ρυθμούς ανάπτυξης και κατ’ επέκταση τη ζήτηση, καθώς η αυξημένη προσφορά διατηρεί τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα. Τα πολύτιμα μέταλλα θα πρέπει να προσαρμοστούν σε έναν κόσμο όπου η φυσική ζήτηση δεν θα μπορεί να ανταγωνιστεί τη μειωμένη ζήτηση των χρηματαγορών. Τα σενάρια που αναφέρουν ότι το 2014 θα είναι η χρονιά του δολαρίου κερδίζουν έδαφος, θέτοντας περαιτέρω εμπόδια στην αγορά των εμπορευμάτων.

«Διατηρούμε ουδέτερη προς αρνητική την πρόβλεψή μας για την τιμή του χρυσού κατά το πρώτο τρίμηνο, καθώς περιορίζεται το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης στις ΗΠΑ. Παραμένουμε όμως αισιόδοξοι για τις προοπτικές του πολύτιμου μετάλλου μέσα στο έτος» εκτιμά η Saxo Bank.
Οι τιμές-ρεκόρ κατά το 2012 στα βασικά γεωργικά προϊόντα έδωσαν κίνητρο στους παραγωγούς για επιδίωξη αυξημένης σοδειάς, κάτι που σε συνδυασμό με τις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες οδήγησαν την παραγωγή σε επίπεδα-ρεκόρ. Ο ενεργειακός κλάδος ίσως βρεθεί αντιμέτωπος για πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία με την προσφορά να υπερβαίνει τη ζήτηση. Αύτη η εξέλιξη μπορεί να προκληθεί από την αυξημένη παραγωγή χωρών όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Βραζιλία και το Καζακστάν. Οι χώρες του ΟΠΕΚ ίσως χρειαστεί να αντιδράσουν, καθώς θα πρέπει να μειώσουν την παραγωγή για να διατηρήσουν μια τιμή πάνω από τα 100 δολάρια ανά βαρέλι.
Βασικά μέταλλα
Ποια θα ανακάμψουν
Σε αναθεώρηση προς τα πάνω των προβλέψεών της για την πορεία των τιμών του νικελίου, του ψευδαργύρου και του μολύβδου για το 2014, δηλαδή των εμπορευμάτων που σχετίζονται με την εξόρυξη, προέβη η Goldman Sachs. Για το 2014 η Citigroup εμφανίζεται θετική (bullish) για το νικέλιο, το παλλάδιο, την πλατίνα και το κακάο, ενώ ουδέτερη (neutral) είναι για το αργό πετρέλαιο (WTI), το φυσικό αέριο, τον μόλυβδο, τον ψευδάργυρο, τον χρυσό, το ασήμι, το σιτάρι, το ρύζι, το βαμβάκι και τη ζάχαρη και αρνητική (bearish) για το πετρέλαιο τύπου μπρεντ, το αλουμίνιο, τον χαλκό, τον σίδηρο, τον άνθρακα, τον καφέ, το καλαμπόκι, τη σόγια και τα φασόλια.
Οι δείκτες για τη μεταποίηση και τη βιομηχανική παραγωγή από όλον τον κόσμο ενισχύονται, ενώ αναμένεται σταθερή βελτίωση της παγκόσμιας ανάπτυξης. Αυτό συνεπάγεται μεγαλύτερη ζήτηση για τα βασικά μέταλλα, τα οποία χρησιμοποιούνται για παράδειγμα στην αυτοκινητοβιομηχανία και τις κατασκευές, εκτίμησε η Barclays, που προβλέπει ότι οι τιμές των βιομηχανικών μετάλλων θα αυξηθούν το 2014. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στο αλουμίνιο, αυτό οφείλεται στη μείωση της παραγωγής. Οι αναλυτές προβλέπουν ότι ενώ οι επενδυτές πουλούσαν πέρυσι όταν τα βασικά μέταλλα πραγματοποιούσαν ράλι, εφέτος θα αγοράζουν στην πτώση.

Καταφύγια
Οι εκτιμήσεις για τον χρυσό
Η αναταραχή στις αναδυόμενες αγορές που «έσπρωξε» ορισμένους επενδυτές σε ασφαλέστερα περιουσιακά στοιχεία, η επιστροφή των κινέζων αγοραστών που επιστρέφουν από τις διακοπές τους, αλλά και οι δηλώσεις της νέας προέδρου της Fed Τζάνετ Γέλεν ότι χρειάζεται περισσότερη δουλειά για να αποκατασταθεί η αγορά εργασίας, υπονοώντας ότι η νομισματική πολιτική που θα ακολουθήσει η Fed θα αυξήσει τη ζήτηση για εναλλακτικές επενδύσεις, βοήθησαν τις τιμές του χρυσού να κινηθούν υψηλότερα το 2014 (+7,6% μέχρι στιγμής) μετά την πτώση τους κατά 28% την περασμένη χρονιά, η οποία ήταν η μεγαλύτερη από το 1981, βάζοντας μάλιστα «φρένο» σε ένα σερί ανόδου 12 ετών.

Αναλυτές μεγάλων επενδυτικών τραπεζών υποστηρίζουν πάντως ότι ο χρυσός θα δυσκολευτεί να διατηρήσει τα όποια βραχυχρόνια κέρδη του. Για την Barclays, π.χ., θα πρέπει να συμβούν μια σειρά περαιτέρω δομικές αλλαγές στη δυναμική των αγορών ώστε ο χρυσός να συνεχίσει να ανεβαίνει, όπως ενίσχυση του πληθωρισμού, αναβολή της αύξησης των επιτοκίων ή μια σημαντική άνοδος της κινεζικής ζήτησης.
Οι αναλυτές αναμένουν ότι η τιμή του χρυσού θα κυμανθεί κατά μέσον όρο στην περιοχή των 1.220 δολαρίων η ουγκιά το 2014, με τη Morgan Stanley να εκτιμά πάντως ότι θα υποχωρήσει στα 1.160 δολάρια/ουγκιά και την Deutsche Bank να τη διαμορφώνει εφέτος σε μέσα επίπεδα στα 1.141 δολάρια/ουγκιά.

Αγροτικά προϊόντα
Χαμηλότερες τιμές το 2014
Οι τιμές-ρεκόρ κατά το 2012 στα βασικά γεωργικά προϊόντα, όπως το καλαμπόκι, το σιτάρι και η σόγια, έδωσαν κίνητρο στους παραγωγούς για επιδίωξη αυξημένης σοδειάς. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες, οδήγησαν την παραγωγή σε επίπεδα-ρεκόρ. Στις αρχές του 2014 τα παγκόσμια αποθέματα αυξάνονται και ο κίνδυνος μιας επισιτιστικής κρίσης αποτελεί μακρινή ανάμνηση. Καθώς πλησιάζουμε προς τη νέα καλλιεργητική περίοδο, οι τιμές, σύμφωνα με τη Saxo Bank, θα εξαρτηθούν από τη ζήτηση για τις εξαγωγές των ΗΠΑ αλλά και τα επίπεδα σοδειάς των χωρών του νοτίου ημισφαιρίου.
Και η Morgan Stanley προβλέπει ότι τα επόμενα χρόνια δεν θα είναι καλύτερα για τα αγροτικά εμπορεύματα. Επειτα από τρία χρόνια με καιρικές διαταραχές, η αγροτική παραγωγή των ΗΠΑ και του πλανήτη προβλέπεται να ανέλθει σε επίπεδα-ρεκόρ, αναφέρει η τράπεζα, σημειώνοντας ότι οι τιμές πρέπει να βρουν μια νέα ισορροπία που θα προκαλεί επαρκή αύξηση της ζήτησης και παράλληλα θα αποθαρρύνει τις νέες καλλιέργειες στον πλανήτη για το 2014-15. Η Deutsche Bank προβλέπει ότι η τιμή του καλαμποκιού θα κυμανθεί στα 4,3 δολάρια/ μπούσελ το 2014 και για το σιτάρι στα 5,78 δολάρια. Μακροπρόθεσμα πάντως η Morgan Stanley είναι «αισιόδοξη» καθώς πιστεύει ότι η αύξηση της ζήτησης θα ξεπεράσει τον ρυθμό ανάπτυξης.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ