foodchain

Είναι φορές που όταν ψωνίζεις σε μια λαϊκή αγορά, τα πορτοκάλια και τα μανταρίνια λες και σε τραβούν από το μανίκι να τα προσέξεις. Με το άρωμά τους όταν είναι μόλις κομμένα, με το λαμπερό χρώμα τους, ακόμη και με τον όγκο του μικρού λόφου που έχει δημιουργηθεί επάνω στον πάγκο. Κάποτε ήταν πολύ ακριβά τα πορτοκάλια και τα μανταρίνια. Στους μεσαιωνικούς χρόνους η μεταχείριση που τους επιφυλασσόταν κάθε άλλο παρά έμοιαζε με τον σημερινό εξευτελισμό τους. Που μένουν ως και άκοπα επάνω στο δέντρο. Ηταν πολύ συνηθισμένο, επειδή ωρίμαζαν μέσα στον χειμώνα, τα μήλα των Εσπερίδων να δανείζουν σε μεγαλοπρεπεις τελετές τη φωτεινή παρουσία και το άρωμά τους, όντας σαν καρπός κάτι το σχετικά ακριβό. Τα χρησιμοποιούσαν σε λατρευτικές τελετές για την ανανέωση της φύσης και την προσδοκία της άνοιξης. Και πέρα από το θρησκευτικό κομμάτι, που διατηρείται ακόμη ζωντανό στην εβραϊκή θρησκεία (η νηστεία πέντε ημέρες μετά την εορτή των εορτών, το Γιομ Κιπούρ, μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου, προϋποθέτει και την κατοχή ενός κίτρου με αρκετά ιδιαίτερο σχήμα που μπορεί η τιμή του, για ένα κομμάτι με τη σωστή μορφή, να φθάσει τα 70 δολάρια), από το 1680 περίπου αναδύθηκε κάτι ακόμη γύρω από τα εσπεριδοειδή. Στην περιοχή της Κολωνίας η εμπορική τους εκμετάλλευση αρχίζοντας όχι από τη θρεπτική τους αξία αλλά από τα αιθέρια έλαια του φλοιού έγινε εντατική. Κυρίως τα περγαμόντα ήταν που χάριζαν στο μείγμα κρασί – λεβάντα – δεντρολίβανο μια ξεχωριστή φρεσκάδα. Αλλά και σε ένα ακόμη σημαντικό εμπορικό προϊόν είχαμε απαραίτητα την ανάμειξή του με αιθέριο έλαιο από περγαμόντο. Στο τσάι το γνωστό ως Earl Grey Tea o Αγγλος, κάποια στιγμή και πρωθυπουργός, Charles Grey (1764 -1845) έχοντας δεχθεί ως δώρο από φίλο του κινέζο μανδαρίνο τη σχετική συνταγή παρουσίασε το μαύρο τσάι του από τότε ανακατεμένο με αιθέριο έλαιο περγαμόντου. Οι 120 περίπου τόνοι αυτού του ελαίου που καταναλώνονται κάθε χρόνο απαιτούν 24.000 τόνους πολτοποιημένων καρπών αφού το περιζήτητο έλαιο αποτελεί μόλις το 0,5% της όλης μάζας!

Τα εσπεριδοειδή λοιπόν ξεκίνησαν από μια γωνιά της ινδικής υπαίθρου και πραγματοποίησαν χάρη στους περιηγητές, τους εξερευνητές αλλά και τους στρατιωτικούς παγκόσμια περιοδεία και βρίσκονται σήμερα παντού. Από την Καλιφόρνια μέχρι την Ακτή του Ελεφαντοστού. Ξεκινώντας ο 20ός αιώνας εμφανίστηκε στην παγκόσμια εμπορική σκηνή ο Albert Lasker με το σύνθημα «πιες ένα πορτοκάλι» και το orange juice, ο χυμός από τον στυμμένο καρπό, έγινε ένα από τα πιο εμπορεύσιμα πράγματα στον κόσμο, με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βραζιλία να είναι πρώτες στην παραγωγή, συγκεντρώνοντας για τον εαυτό τους περίπου το 90% της παραγωγής. Μερικά ενδιαφέροντα γενικά στοιχεία προτού ασχοληθούμε με τα επί μέρους των εσπεριδοειδών είναι:

Και επειδή αναφέραμε στο τέλος τις κλημεντίνες, που και αυτές λαμπροφορεμένες με πύρινα χρώματα μας προκαλούν στοιβαγμένες, δίπλα στα πορτοκάλια, αυτή την εποχή, να αναφέρουμε ότι για το όνομά τους δεν υπάρχει κάποια πολύ συναρπαστική ιστορία. Ο πατήρ Clement Rodier ήταν ένας γάλλος μοναχός γεννημένος το 1839 και κάποια στιγμή, μεταξύ 1892 και 1902, όντας σε μοναστήρι-ορφανοτροφείο στο Αλγέρι, έναν τόπο με αρκετά εσπεριδοειδή, δημιούργησε ένα υβρίδιο που πήρε το όνομά του.