«Η οικονομία βγαίνει από την κρίση, τα πράγματα βελτιώνονται» είναι το μήνυμα που στέλνει ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας, προβλέποντας ότι το 2014 θα είναι η πρώτη χρονιά ανάκαμψης μετά τον εξαετή κύκλο ύφεσης που οδήγησε στα όρια εργαζομένους και επιχειρήσεις. Ο υπουργός διαβεβαιώνει ότι η αναπτυξιακή διαδικασία θα φανεί μέσα στο νέο έτος, θα χρηματοδοτηθεί με πόρους από τα κοινοτικά ταμεία που θα ανέλθουν στα 40 δισ. ευρώ ως το 2020, ενώ ψυχολογικά η χώρα θα τονωθεί με το τέλος των μνημονίων και την επιστροφή της στις αγορές. Πρωταγωνιστές σε αυτόν τον νέο κύκλο θα είναι ο αγροτικός τομέας, ο τουρισμός, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις και πρώτα απ’ όλους το υψηλό επιστημονικό δυναμικό της χώρας. Ο κ. Στουρνάρας εξαπολύει επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας ότι «οι θέσεις του δεν συνιστούν “λύση” καθώς η αξιωματική αντιπολίτευση επιμένει να συντηρεί εξωφρενικές προσδοκίες που υπονομεύουν την εθνική προσπάθεια». Με αυτόν τον τρόπο ο τεχνοκράτης υπουργός, ο οποίος βρίσκεται στο στόχαστρο όχι μόνο της αντιπολίτευσης αλλά και βουλευτών της συμπολίτευσης, χτίζει το δίλημμα της κάλπης των ευρωεκλογών του Μαΐου. Ως τότε, υποστηρίζει ότι θα υπάρξει οριστική λύση για την ελάφρυνση του χρέους και να τελειώνουμε με την τρόικα χωρίς άλλους δημοσιονομικούς περιορισμούς.

– Το 2013 έγινε η μεγαλύτερη προσαρμογή, ό,τι δεν έγινε τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και ο κόσμος ξεπέρασε τα όρια αντοχής του.
«Πράγματι το 2013 έγινε σημαντικότατη δημοσιονομική προσαρμογή, υπερβήκαμε τον στόχο και πετύχαμε θετικό και ουσιαστικό πρωτογενές πλεόνασμα. Παράλληλα μηδενίστηκε και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Δηλαδή, εξαλείφθηκαν εξ ολοκλήρου τα λεγόμενα “δίδυμα ελλείμματα”, τα οποία ήταν το κύριο αίτιο της ελληνικής οικονομικής κρίσης. Για πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησε το πρόγραμμα η ύφεση είναι πιο ήπια από τις αρχικές προβλέψεις. Ασφαλώς αυτά τα θετικότατα αποτελέσματα επιτεύχθηκαν με μεγάλες θυσίες από τον ελληνικό λαό. Αλλά αυτό πια τελειώνει».

– Υποστηρίξατε ότι δεν υπάρχει υπερφορολόγηση στην Ελλάδα. Ο μέσος Ελληνας όμως και κυρίως οι μισθωτοί υπερφορολογούνται.
«Κοιτάξτε, μίλησα για τα συνολικά φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ, που συνεχίζουν να είναι λίγο πιο κάτω από το μέσο ποσοστό στην ευρωζώνη. Προσοχή, όμως: αυτός ο μέσος όρος συγκαλύπτει μια δυσάρεστη πραγματικότητα, για την οποία μίλησα επίσης: μισθωτοί και συνταξιούχοι φορολογούνται με σχετικά υψηλούς ονομαστικούς φορολογικούς συντελεστές και είναι συνεπείς προς τις υποχρεώσεις τους ενώ άλλοι δεν συνεισφέρουν στα βάρη ανάλογα με τα εισοδήματά τους. Αυτή τη δυσάρεστη πραγματικότητα αγωνιζόμαστε να αλλάξουμε. Προοπτική μείωσης συντελεστών βεβαίως και υπάρχει. Ηδη μειώσαμε τον ΦΠΑ στην εστίαση αλλά και τον φόρο ακινήτων. Οσο καταπολεμούμε τη φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή τόσο αυξάνεται η πιθανότητα να μειωθούν και οι υπόλοιποι ονομαστικοί φορολογικοί συντελεστές. Σχεδιάζουμε να μειώσουμε τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης».

– Ο μέσος πολίτης θα δει βελτίωση;
«Η βελτίωση στα εισοδήματα θα αρχίσει από εφέτος, μαζί με τη διαφαινόμενη ανάκαμψη. Η ανεργία άρχισε, έστω και οριακά, να μειώνεται από το δεύτερο εξάμηνο του 2013 και η μείωσή της σε μέσο ετήσιο όρο προβλέπεται να καταγραφεί εφέτος. Είναι ενθαρρυντικό ότι το 2013 εννέα σημαντικοί βιομηχανικοί κλάδοι παρουσιάζουν αύξηση της απασχόλησης».

– Ο φόρος στα ακίνητα ξεσήκωσε θύελλα…
«Εχουμε πλέον έναν σύγχρονο και δίκαιο μόνιμο φόρο ακινήτων, για τον οποίο δουλέψαμε πολλοί μαζί στο υπουργείο Οικονομικών, στο Μέγαρο Μαξίμου και αρκετοί βουλευτές από τη Νέα Δημοκρατία και το ΠαΣοΚ. Είμαι υπερήφανος…».

– Σαράντα ένας βουλευτές της ΝΔ ζητούν τη μείωση του Ειδικού Φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης.
«Ενδεχομένως να μην έλαβαν επαρκώς υπόψη τους ότι στη συγκεκριμένη συγκυρία το επίδομα θέρμανσης είναι η βέλτιστη λύση και όχι η μείωση του φόρου. Ολοι θέλουμε το ίδιο: να δοθεί η μεγαλύτερη ανακούφιση σε αυτούς που έχουν ανάγκη. Πιστέψτε με, η καλύτερη λύση είναι να δοθεί στοχευμένο επίδομα θέρμανσης. Γιατί δίνεται απευθείας και ολόκληρο σε αυτούς που το έχουν περισσότερο ανάγκη. Η εξίσωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης και στο θέρμανσης έγινε για να παταχθεί το λαθρεμπόριο. Θυμίζω ότι μειώσαμε τον Ειδικό Φόρο στο πετρέλαιο κίνησης στο χαμηλότερο επιτρεπτό από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή επίπεδο για να επιτύχουμε αυτόν τον στόχο».

– Τελικά περιορίστηκε το λαθρεμπόριο;
«Υπολογίζω ότι το λαθρεμπόριο μειώθηκε προς όφελος των δημοσίων εσόδων τουλάχιστον κατά 80 εκατ. ευρώ ετησίως. Οταν αντιμετωπίσουμε και το λαθρεμπόριο στα ναυτιλιακά καύσιμα και τις εξαγωγές, το όφελος για τα δημόσια ταμεία θα είναι πολύ μεγαλύτερο. Τότε θα είμαστε σε θέση να επανεξετάσουμε τον φόρο στο πετρέλαιο θέρμανσης. Το κίνητρο για λαθρεμπόριο πριν από την εξίσωση των τιμών ήταν τεράστιο, κυρίως από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ήταν 60 ευρώ το χιλιόλιτρο στο πετρέλαιο θέρμανσης και 412 ευρώ στο κίνησης) αλλά και από τον ΦΠΑ».

– Ομως το κόστος από την αιθαλομίχλη είναι μεγάλο. Τι σχεδιάζετε;
«Για το 2014, όπως γνωρίζετε, καταβάλλεται επίδομα πετρελαίου θέρμανσης για μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Υπολογίζεται ότι με το επίδομα αυτό ο μισός πληθυσμός θα μπορεί να αγοράζει πετρέλαιο με καθαρό κόστος που πλησιάζει την τιμή του 2011, 900 ευρώ ανά χιλιόλιτρο. Μαζί με το επίδομα το οποίο εισπράττουν τα νοικοκυριά αποφασίσαμε να επεκτείνουμε την πολιτική παροχής ηλεκτρικού ρεύματος με έκπτωση για ορισμένες καταναλώσεις στις περιοχές της χώρας όπου η αιθαλομίχλη ξεπερνά τα όρια ασφαλείας».

– Πιστεύετε ότι με αυτό το κλίμα αντίδρασης η κυβέρνηση μπορεί να βγάλει τη χώρα από την κρίση και να ολοκληρώσει το Μνημόνιο ή κινδυνεύει να καταρρεύσει στην επόμενη δύσκολη απόφαση;
«Κοιτάξτε, η κυβέρνηση αυτή τολμά και λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να βγάλει τη χώρα από την κρίση. Εχει κάνει παρεμβάσεις εξυγίανσης και εξορθολογισμού του φορολογικού συστήματος αλλά και των δαπανών του κράτους που λίγοι – ή ουδείς – τόλμησαν στο παρελθόν. Και, το κυριότερο, έχει αποτελέσματα! Και ακόμη μεγαλύτερα αποτελέσματα θα φανούν στο μέλλον. Η οικονομία βγαίνει από την κρίση, τα πράγματα βελτιώνονται και οι πλέον απαισιόδοξοι το αναγνωρίζουν αυτό. Οι βουλευτές που στηρίζουν έχουν επιδείξει υψηλό αίσθημα ευθύνης, παρά τις δυσκολίες, διότι γνωρίζουν ότι το διακύβευμα είναι το ίδιο το μέλλον της χώρας».

– Ποιος πιστεύετε ότι έχει την ευθύνη για το ότι φτάσαμε εδώ;
«Διαχρονικά όλοι έχουμε ευθύνες, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, που αφήσαμε τα δημόσια οικονομικά της χώρας μας να εξελιχθούν όπως εξελίχθηκαν. Υπήρξαν επίσης πολλά κενά στην αρχιτεκτονική της ευρωζώνης. Για παράδειγμα, ουδείς αντελήφθη τη σημασία της διεύρυνσης των ελλειμμάτων στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών του ευρωπαϊκού Νότου αμέσως μετά το ευρώ, καθώς και την κίνηση κερδοσκοπικών κεφαλαίων».

– Η κυρία Μέρκελ άφησε αιχμές ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις μπορούσαν να διαπραγματευθούν πιο δυναμικά προτού υπογράψουμε το Μνημόνιο. Την περίοδο εκείνη υπήρχε και άλλος δρόμος;
«Δεν γνωρίζω να έχει κάνει η καγκελάριος Μέρκελ τέτοιες δηλώσεις. Ανεξαρτήτως ανθρωπίνων λαθών, είτε δικών μας είτε της τρόικας (π.χ., το ίδιο το ΔΝΤ έχει κάνει αυτοκριτική για το μέγεθος των πολλαπλασιαστών που υπέθεσε για τις επιπτώσεις των δημοσιονομικών μέτρων), θέλω να πιστεύω ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις προσπάθησαν, στο μέτρο του δυνατού, να παραμείνει η χώρα μας στην ευρωζώνη. Τι σημασία έχει να συζητάμε τώρα αν υπήρχε άλλος δρόμος τότε; Θεωρητικά σε ένα πρόβλημα μπορούν να υπάρχουν τη δεδομένη στιγμή πολλές λύσεις. Πρακτικά όμως μπορεί να υπάρχουν ελάχιστα περιθώρια να γίνει οτιδήποτε. Τώρα σημασία έχει να κεφαλαιοποιήσουμε τη μεγάλη πρόοδο που πετύχαμε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο και να βγούμε όσο γίνεται ομαλότερα και ταχύτερα και από την κρίση και από τα μνημόνια».

– Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι πρέπει να σταματήσει η χώρα να πληρώνει τόκους ώστε να κατευθυνθούν πόροι στην ανάπτυξη και να διαπραγματευθεί το χρέος («κούρεμα»). Πώς σχολιάζετε τις θέσεις του;
«Οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ δεν συνιστούν “εναλλακτική λύση” στη δική μας. Δεν είναι “εναλλακτική”. Και πολύ περισσότερο δεν είναι “λύση”. Δημιουργούν πρόβλημα χειρότερο από αυτό που τώρα ξεπερνάμε! Το να λες ότι θα παραμείνουμε στο ευρώ ενώ ταυτόχρονα θα “κουρέψουμε” μονομερώς τόκους και χρεολύσια αγνοώντας ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, λαούς και κοινοβούλια προφανώς και δεν στέκει. Γι’ αυτό και συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και ο ίδιος ο κ. Λαφαζάνης, αν δεν απατώμαι, ομιλούν ανοιχτά περί εξόδου από το ευρώ. Από την άλλη πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει “αγκαλιάσει” δεκάδες αιτήματα τα οποία κοστολογούνται σε δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ. Ο ίδιος ο κ. Γλέζος, αν δεν κάνω λάθος, αναρωτήθηκε πού θα βρεθούν τόσα λεφτά! Καταλαβαίνετε, λοιπόν… Εδώ δεν έχουμε, δυστυχώς, “σταδιακή προσχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ στον ρεαλισμό”. Το αντίθετο, επιμένει να συντηρεί εξωφρενικές προσδοκίες. Αλλά όσα λέει και όσα υπόσχεται υπονομεύουν ευθέως τη θέση μας στο ευρώ και δυναμιτίζουν όποιες προσπάθειες έγιναν ως τώρα. Πατάει σε πολλές βάρκες και αυτή η “πολυγλωσσία” του υποκινεί τη χειρότερη κρίση, την κρίση που ως τώρα αποφύγαμε!».

«Κάνουν λάθος όσοι πιστεύουν ότι είμαι αναλώσιμος»

–Το 2014 θα επιχειρήσετε να βγείτε στις αγορές;
«Σχεδιάζουμε πράγματι να βγούμε στις αγορές μετά το πρώτο εξάμηνο του 2014. Το χρηματοδοτικό κενό για το δεύτερο εξάμηνο του 2014 και για το 2015 ανέρχεται σε περίπου 11 δισ. ευρώ. Υπάρχουν βεβαίως πηγές χρηματοδότησης που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, όπως η ανανέωση των ομολόγων του λεγόμενου “πρώτου πυλώνα” για τις τράπεζες, αδιάθετα υπόλοιπα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η ανανέωση των ομολόγων που διακρατούν κεντρικές τράπεζες. Για τα αδιάθετα κονδύλια του ΤΧΣ θα έχουμε καλύτερη εικόνα όταν περατωθούν οι “ασκήσεις αντοχής” (stress tests) της BlackRock».
–Αυτό δεν προϋποθέτει συμφωνία με την τρόικα για τον προϋπολογισμό του 2015 ή να υπογράψει η χώρα μια νέα συμφωνία ή ένα νέο Μνημόνιο;
«Τόσο η συζήτηση στο Eurogroup για τη μείωση του χρέους όσο και αυτή για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού προϋποθέτουν συμφωνία με την τρόικα για όλα τα ζητήματα που σήμερα βρίσκονται στο τραπέζι. Ο προϋπολογισμός του 2015 δεν είναι αντικείμενο διαπραγματεύσεων. Αντικείμενο διαπραγματεύσεων είναι το δημοσιονομικό κενό του 2015 και ενδεικτικές προτάσεις για το πώς αυτό θα καλυφθεί».
–Κύριε υπουργέ, ο κ. Χρύσανθος Λαζαρίδης, μιλώντας για τις φήμες ότι σπάει το υπουργείο Οικονομικών είπε «δεν γνωρίζω ποιος διαρρέει τέτοια πράγματα, σίγουρα όμως κάποιοι πάνε να φάνε τον Στουρνάρα». Ποιοι πιστεύετε ότι θέλουν να σας φάνε;
«Με τον Πρωθυπουργό, το Μέγαρο Μαξίμου και ιδιαίτερα τον κ. Λαζαρίδη οι σχέσεις μας είναι παραπάνω από άριστες. Με τους ανθρώπους αυτούς με συνδέει το πατριωτικό καθήκον και η πεποίθηση ότι αυτό που κάνουμε είναι το σωστό για τη χώρα αυτή τη στιγμή. Κάποιοι πιστεύουν ότι είμαι αναλώσιμος, ευάλωτος, απροστάτευτος, “φαγώσιμος”… επειδή δεν ανήκω σε κάποιον πολιτικό σχηματισμό. Κάποιοι άλλοι, όπως λέτε, ενδεχομένως να θέλουν να με “φάνε” ίσως γιατί η πολιτική μας δεν είναι συμβατή με τα συμφέροντά τους. Δεν μπορώ όμως να τους βοηθήσω. Δεν βρίσκομαι στη θέση αυτή προκειμένου να φτιάξω “πάτημα” για την επομένη. Το μόνο που με ενδιαφέρει είναι να επιτύχουμε τους στόχους μας».
–Εχετε πει ότι η εφετινή χρονιά θα είναι η χρονιά επιστροφής στην ανάπτυξη;
«Πράγματι αναμένουμε οριακά θετικό ρυθμό ανάπτυξης στην οικονομία από μείον 4% πέρυσι. Περιμένουμε ακόμη πολύ υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης από το 2015 και μετά. Οι πηγές ανάπτυξης και χρηματοδότησης είναι σημαντικές. Επιγραμματικά: ΕΣΠΑ, ιδιωτικοποιήσεις, μεγάλα έργα, ξένες επενδύσεις, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, καλύτερα κεφαλαιοποιημένες τράπεζες, πιο ανταγωνιστικές και απελευθερωμένες αγορές προϊόντων και υπηρεσιών».
–Ποιοι κλάδοι μπορούν να βγουν πρώτοι από την κρίση και να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη;
«Οι κλάδοι και οι επιχειρήσεις που αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν θα είναι οι πιο εξωστρεφείς και ανταγωνιστικοί, έντασης εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού, με έμφαση στον συνδυασμό τεχνολογίας και συγκριτικού πλεονεκτήματος. Ενδεικτικά μπορώ να αναφέρω τον πρωτογενή τομέα, την εξορυκτική βιομηχανία, την ενέργεια, κλάδους όπως τρόφιμα, ποτά, φαρμακευτικά προϊόντα, πληροφορική και Υγεία. Φυσικά ο τουρισμός πρωταγωνίστησε και το 2013 και πάντοτε η ναυτιλία».
–Σχεδιάζετε κάποιες ειδικές δράσεις για να στηρίξετε την ανάπτυξη, π.χ. ειδικά προγράμματα για έρευνα, Παιδεία και νέους επιστήμονες;
«Ολο το πλέγμα της πολιτικής μας αποβλέπει στην ανάπτυξη: η σταθεροποίηση της οικονομίας με τη μείωση των διδύμων ελλειμμάτων είναι αναγκαία προϋπόθεση για να επιστρέψουμε σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης. Τα κονδύλια του ΕΣΠΑ μαζί με αυτά για τη στήριξη του εισοδήματος του αγροτικού τομέα αποτελούν μια σημαντική εξωτερική πηγή χρηματοδότησης και ανάπτυξης ως το 2020. Το συνολικό διαθέσιμο ποσό από τώρα ως το 2020 από τις δύο αυτές πηγές πλησιάζει τα 40 δισ. ευρώ. Η στήριξη των τραπεζών με την ανακεφαλαιοποίηση και τη σταδιακή επιστροφή στον ιδιωτικό τομέα και η εξόφληση των οφειλών του δημόσιου τομέα αποτελούν σημαντικές πηγές ρευστότητας, όπως και η επαναδραστηριοποίηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με τη χρηματοδότηση μεγάλων έργων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ προσελκύει ξένες επενδύσεις και δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας. Τα ειδικά προγράμματα του ΕΣΠΑ για την επιχειρηματικότητα, την έρευνα και τεχνολογία και τη νεανική επιχειρηματικότητα προσφέρουν επίσης νέες ευκαιρίες».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ