Οχι, δεν το περίμενε. Οταν πριν από ενάμιση χρόνο χτύπησε το τηλέφωνό της από τη Δανία για να την καλέσουν να περάσει από συνέντευξη προκειμένου να εγκριθεί η πρόταση που έκανε στο υπουργείο Πολιτισμού της χώρας εν όψει της 54ης Μπιενάλε, η Κατερίνα Γρέγου… έπεσε ξερή, όπως απλά λέει. Νόμιζε ότι επειδή επρόκειτο για εθνική συμμετοχή οι διαδικασίες θα ήταν εσωτερικές. Πήγε στην Κοπεγχάγη, έδωσε τη συνέντευξη και κέρδισε την επιμέλεια του Περιπτέρου της χώρας στο μεγαλύτερο εικαστικό γεγονός του πλανήτη. Στη φαρέτρα της δεν είχε μόνο ένα πλούσιο βιογραφικό αλλά και ένα θέμα που ερεθίζει ιδιαίτερα τους Δανούς, ιδιαίτερα μετά τις ταραχές που είχαν ξεσπάσει το 2006 με τις δανέζικες γελοιογραφίες του Μωάμεθ: αυτό της ελευθερίας του λόγου.
«Speech matters», λοιπόν, είναι ο τίτλος της εθνικής εκπροσώπησης της Δανίας στην Μπιενάλε που υπογράφει μια Ελληνίδα και θα διαρκέσει από 4 Ιουνίου ως 27 Νοεμβρίου 2011. Η Κατερίνα Γρέγου επιμελείται μια σπάνια ομαδική παρουσίαση στη Βενετία, όπου συνήθως επιλέγονται ατομικές προτάσεις, αποτελούμενη από 18 καλλιτέχνες 12 διαφορετικών χωρών- ανάμεσά τους και δύο Ελληνες. Και είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένη από αυτό για τέσσερις λόγους. «Πρώτον, διότι πάντα ήθελα να συνεργαστώ με μια χώρα όπως η Δανία. Δεύτερον, διότι η έκθεση έχει να κάνει με ένα θέμα οικουμενικής σημασίας (δεν είναι μόνο η Δανία, είναι η καινούργια νομοθεσία που “φιμώνει” τον Τύπο στην Ουγγαρία, είναι η Αμερική και το παγκόσμιο σύστημα παρακολούθησης μετά το 9/11, είναι η Κίνα και τόσα άλλα παραδείγματα). Τρίτον, διότι η δουλειά μου συνήθως κινείται στο πλαίσιο μιας τέχνης που έχει αιχμές για κοινωνικοπολιτικά θέματα. Και, τέταρτον, διότι μ΄ ενδιαφέρει ιδιαίτερα να δοθεί αυτό το στίγμα σ΄ ένα εμπορικό, ανταγωνιστικό, ακόμη και φαντασμαγορικό, θα έλεγα, περιβάλλον, όπως αυτό της Μπιενάλε της Βενετίας».
Η Κατερίνα Γρέγου και η διεθνής ομάδα των καλλιτεχνών ξεκίνησαν να δουλεύουν για την Μπιενάλε τον Μάρτιο του 2010. Παρ΄ ότι ήταν διαφορετικών ηλικιών- ο μεγαλύτερος είναι γεννημένος το 1934 και ο νεότερος το 1981-και κάλυπταν μια ακόμη μεγαλύτερη γκάμα εκφραστικών μέσων, οι 18 καλλιτέχνες του δανέζικου Περιπτέρου συνεργάστηκαν αρμονικά. Ανάμεσά τους ο Στέλιος Φαϊτάκης, για τον οποίο η Γρέγου πιστεύει ότι θα είναι η έκπληξη της Βενετίας, και ο Μιχαήλ Καρύκης, ο οποίος θα κάνει μια περφόρμανς στο υπερυψωμένο μπαλκόνι του Περιπτέρου για τον Επαναστατικό Ελεύθερο Λόγο (Ρavilion for Revolutionary Free Speech). Το Περίπτερο δημιούργησε για τη δανέζικη παρουσίαση ο γερμανός καλλιτέχνης της ομάδας Τόμας Κίλπερ.
Η Κατερίνα Γρέγου, γνωστή στην Ελλάδα κυρίως από τη δουλειά της ως διευθύντριας του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, τα τελευταία πέντε χρόνια ζει μόνιμα στις Βρυξέλλες. Και δεν το μετάνιωσε. Αυτή τη στιγμή είναι επιμελήτρια ή συνεπιμελήτρια σε μεγάλες ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ενώ δέχεται παραγγελίες από κυβερνήσεις και πολιτιστικούς οργανισμούς. Αλήθεια, πιστεύει ότι αυτή η δημιουργική φόρα θα είχε ανακοπεί αν είχε επιλέξει να ζει στην πατρίδα της; «Στην Ελλάδα απλά θα ήμουν άνεργη αυτή τη στιγμή» απαντά. «Στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα η τέχνη είναι σίγουρα απαραίτητη για την πολιτιστική ανέλιξή της αλλά όχι ζωτικής σημασίας αν κάποιος λ.χ. δεν έχει να φάει». Η ίδια έχει αντιμετωπίσει κάποια «ρατσιστική» συμπεριφορά στην Ευρώπη που προέρχεται από μια χώρα η οποία αντιμετωπίζει οικονομική ύφεση; «Κατ΄ αρχάς να πω ότι είμαι Ελληνίδα και είμαι υπερήφανη που είμαι Ελληνίδα. Τα τελευταία πέντε χρόνια που ζω στις Βρυξέλλες δεν έχω εισπράξει καμία αρνητική αίσθηση για το ότι είμαι Ελληνίδα. Δεν είναι μυστικό, όλοι ξέρουν τι γίνεται στην Ελλάδα, αλλά αυτό δεν έχει επηρεάσει τους ανθρώπους».
Η Ελλάδα με το πληγωμένο προφίλ χρειάζεται τέτοιες ηθικές τονωτικές ενέσεις από Ελληνες που διαπρέπουν διεθνώς, λέει η Κατερίνα Γρέγου: «Η Ελλάδα μπορεί να λύσει τα προβλήματά της μόνο εκ των έσω. Αυτό που κάνω εγώ δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να συνεισφέρει στα τρομακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα. Δεν έχω τέτοιες ψευδαισθήσεις».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
