Τ ο επιταχυνόμενο φαινόμενο του θερμοκηπίου απορρυθμίζει το παγκόσμιο κλίμα και απειλεί με ανεπανόρθωτες βλάβες το φυσικό περιβάλλον. Οι επιστήμονες, ωστόσο, είναι κατηγορηματικοί ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου αποτελεί κατ΄ αρχάς μια φυσική διαδικασία, απαραίτητη για τη Γη. Δίχως αυτό δεν θα υπήρχε ζωή στον πλανήτη, αφού η μέση θερμοκρασία θα άγγιζε τους 20 βαθμούς Κελσίου κάτω από το μηδέν! Ο πλανήτης θα ήταν μια απέραντη, παγωμένη, αφιλόξενη έκταση.
Τα λεγόμενα αέρια του θερμοκηπίου- περιλαμβάνουν κυρίως διοξείδιο του άνθρακα (CΟ2) και υδρατμούς και λιγότερο αέρια μεθανίου, οξειδίου του νατρίου και όζοντος- βρίσκονται πάνω από το έδαφος, σε ένα ορισμένο ύψος και λειτουργούν σαν «κουβέρτα», η οποία όμως επιτρέπει στην υπέρυθρη ακτινοβολία του ήλιου να τη διαπεράσει. Ενα μέρος της ακτινοβολίας (περίπου 70%) απορροφάται από την ατμόσφαιρα, τα νέφη, το έδαφος και τους ωκεανούς. Το στρώμα των αερίων επιτρέπει τη διέλευση της ακτινοβολίας και ταυτόχρονα την εγκλωβίζει. Μοιάζει, δηλαδή, με τη λειτουργία ενός θερμοκηπίου που ο γάλλος μαθηματικός Ζοζέφ Φουριέ το ονόμασε το 1822 «φαινόμενο του θερμοκηπίου». Η υπόλοιπη ακτινοβολία (30%) επιστρέφει στο Διάστημα.
Η παρουσία των θερμοκηπικών αερίων προϋπήρχε της παρουσίας του ανθρώπου στον πλανήτη. Ωστόσο οι έντονες βιομηχανικές δραστηριότητες τον τελευταίο ενάμιση αιώνα, με τις αυξημένες καύσεις άνθρακα και υδρογονανθράκων, οδήγησαν σε υπερσυγκέντρωση CΟ2 και των υπολοίπωναερίων του θερμοκηπίου, καθώς και στην έκλυση άλλων στοιχείων, όπως οι χλωροφθοράνθρακες (CFC΄s). Ετσι, δημιουργήθηκε πολύ πιο πυκνή «κουβέρτα» η οποία εμποδίζει ένα μεγάλο ποσοστό της ακτινοβολίας του ήλιου να διαφύγει, όπως θα έπρεπε, προς το Διάστημα, με συνέπεια να προκαλείται υπερθέρμανση του πλανήτη (global warming). Ο όρος αποδίδεται και ως παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας, ενώ ορισμένες φορές ταυτίζεται με το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (Ιntergovernmental Ρanel on Climate Change- ΙΡCC) των Ηνωμένων Εθνών η μέση θερμοκρασία του πλανήτη, από τα τέλη του 19ου αιώνα ως σήμερα, έχει αυξηθεί κατά 0,6 (+-0,2) βαθμούς Κελσίου εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Ως το έτος 2100 αν δεν ληφθούν αυστηρότατα μέτρα, η αύξηση της θερμοκρασίας, όπως δείχνουν τα επιστημονικά μοντέλα, θα είναι από 1,5 ως 4,5 βαθμούς Κελσίου. Ο ρυθμός αύξησης θερμοκρασίας της Γης, εξαιτίας του επιταχυνόμενου φαινομένου του θερμοκηπίου, είναι πλέον μεγαλύτερος από τον ρυθμό προσαρμογής των φυσικών οικοσυστημάτων. Οπως εκτιμούν οι ειδικοί, στα μέσα του 21ου αιώνα, αν οι εκπομπές θερμοκηπικών αερίων από ανθρώπινες δραστηριότητες συνεχιστούν με τους σημερινούς ρυθμούς, ορισμένα οικοσυστήματα θα εξαφανιστούν.
