Τι κι αν η Φυσική αρνείται το απόλυτο κενό; Στην Ελλάδα το κενό, στις διάφορες εκδοχές του (ρωγμές, τρύπες, λάκκοι, λακκούβες κτλ.), ζει και βασιλεύει – από την εποχή του Αριστοτέλη ακόμη, ο οποίος φρόντισε να το επενδύσει και φιλοσοφικά. Αν δεν το ρίξεις στη φιλοσοφία, κάνοντας και τις αναγκαίες υπερβάσεις, πώς να απαντήσεις με την ψυχρή λογική στο εξής καθημερινό και φλέγον ερώτημα εκατοντάδων οδηγών: Γιατί ένας εργάτης χρειάζεται μία ώρα και έναν τενεκέ με χαλίκια και πίσσα για να κλείσει μια λακκούβα στον δρόμο, ενώ αν η ίδια λακκούβα πέσει στα χέρια μιας δημόσιας υπηρεσίας θα απαιτηθεί για την ίδια δουλειά τουλάχιστον ένας μήνας


Οσο δύσκολο είναι να ορίσεις το κενό, ακόμη δυσκολότερο είναι να το διαφεντέψεις, να το δαμάσεις. Γι’ αυτό και για να κλείσει μια λακκούβα σε έναν δρόμο χρειάζεται η συνεργασία επτά(!) φορέων και υπηρεσιών. Οχι για να κάνουν τη δουλειά αλλά για να ξεμπλέξουν το κουβάρι των αρμοδιοτήτων και να βρουν σε ποιον ανήκει η λακκούβα. Επονται οι σχετικές μελέτες και η ανάθεση των εργολαβιών με διαγωνισμό, για να μην πέσουν σε καμιά τρύπα η διαφάνεια και η αξιοκρατία. Εχουμε και λέμε λοιπόν. Αρμόδιες για να κλείνουν τις τρύπες στους δρόμους είναι (για την Αττική αλλά κατ’ επέκταση τα ανάλογα ισχύουν σχεδόν σε όλη τη χώρα) οι εξής υπηρεσίες: Νομαρχία Αθηνών, Νομαρχία Ανατολικής Αττικής, Νομαρχία Πειραιά, και ΔΚΕΣΟ, ΕΥΔΕ Συντήρησης Αυτοκινητοδρόμων και ΔΕΣΕ Περιφέρειας Αττικής που ανήκουν στο ΥΠΕΧΩΔΕ. Ορθώς σκεπτόμενη η υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κυρία Βάσω Παπανδρέου, η οποία ανακοίνωσε τον τετραψήφιο αριθμό τηλεφώνου (1521) στον οποίο μπορούν να καταγγέλλουν οι πολίτες τις λακκούβες, εξαίρεσε τους δήμους της Αττικής από τους εντεταλμένους για τη συντήρηση των δρόμων φορείς, ώστε να μην καταλήξει η υπόθεση μια τρύπα στο νερό (λόγω κακοκαιρίας) της κάθε λακκούβας.


Να όμως που ορισμένες νομαρχίες επιμένουν να βάλουν στο παιχνίδι και τους δήμους. Αλλωστε γιατί να μη μοιραστούν την ευθύνη με τους δημοτικούς άρχοντες, οι οποίοι, όπως μονότονα επαναλάμβανε μια υπεύθυνη τεχνικών υπηρεσιών σε κάποια από τις νομαρχίες της Αττικής, «ξέρουν καλύτερα από εμάς πού είναι οι λακκούβες. Από εμάς νομίζετε περιμένουν να τις μάθουν; Αν ήθελαν να κάνουν κάτι, ας το έκαναν τόσα χρόνια». Εξ ου και οι καταγγελίες φθάνουν στους δήμους με μεγάλη αργοπορία ­ «Εμείς δεν έχουμε πάρει κανένα συγκεντρωτικό έγγραφο, δεν έχουμε επίσημη ενημέρωση από κανέναν» δήλωνε την περασμένη εβδομάδα ο υπεύθυνος για τις Τεχνικές Υπηρεσίες αντιδήμαρχος στον Δήμο Αθηναίων κ. Χρ. Ακριτίδης. Το πιο πρόσφατο πακέτο καταγγελιών έφθασε στη Νομαρχία Αθηνών στις 4 Μαρτίου και αφορά 2.992 περιπτώσεις στους 46 δήμους αρμοδιότητας της νομαρχίας – οι 1.032 στον Δήμο Αθηναίων.


«Αυτές τις καταγγελίες τις έχουμε κατατάξει ανά δήμο και θα τις στείλουμε στις αρμόδιες υπηρεσίες» λέει η αρμόδια αντινομάρχης Αθηνών κυρία Κωνσταντίνα Μπέη. «Σε ό,τι αφορά τους δρόμους της αποκλειστικής μας αρμοδιότητας έχουμε εκπονήσει ήδη τις σχετικές μελέτες, γιατί δεν θα κάνουμε απλώς επικάλυψη. Θα σκάψουμε γύρω γύρω από τη λακκούβα και μετά θα την καλύψουμε για να γίνει καλύτερη δουλειά. Η ανάθεση των εργολαβιών θα έχει ολοκληρωθεί ως τις 12 Μαρτίου, οπότε από τέλος Μαρτίου, αρχές Απριλίου θα ξεκινήσουν οι εργασίες. Αν το επιτρέψει και ο καιρός βεβαίως». Ποιοι είναι οι δρόμοι που ανήκουν στη Νομαρχία Αθηνών; Το ονομαζόμενο, με νόμο του 1955, ο οποίος δεν έχει αλλάξει ως σήμερα, «επαρχιακό δίκτυο». Σε αυτό περιλαμβάνονται κεντρικές αρτηρίες της πόλης, όπως π.χ. η λεωφόρος Αλεξάνδρας, η λεωφόρος Δημοκρατίας (Τρεις Γέφυρες) και καμιά τριανταριά άλλοι δρόμοι. Στη νομαρχία ανήκουν και συγκεκριμένες διαδρομές, αποτυπωμένες σε χάρτες, μέσα στους δήμους, ενώ οι πέριξ αυτών δρόμοι ανήκουν στους δήμους. Η Νομαρχία Αθηνών έχει λάβει από το ΥΠΕΧΩΔΕ ενίσχυση 500.000 ευρώ για την αποκατάσταση του… «επαρχιακού» της δικτύου συν άλλα τόσα για να συνδράμει όσους δήμους ζητήσουν βοήθεια.


Δεν είναι μόνο οι αρμοδιότητες για την κάλυψη της λακκούβας κατατμημένες. Διαφορές υπάρχουν και στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει το θέμα ο κάθε αρμόδιος. Στον Πειραιά, ο νομάρχης κ. Ι. Μίχας δεν περίμενε τους δήμους να του ζητήσουν βοήθεια. Ξεκίνησε ήδη ένα πρόγραμμα αποκατάστασης μικρών ζημιών σε δρόμους του Πειραιά ανεξαρτήτως του φορέα που έχει την τυπική ευθύνη. Στην Ανατολική Αττική, ο νομάρχης κ. Λ. Κουρής, αφού επισημαίνει την κακή κατάσταση του οδικού δικτύου «λόγω των βροχοπτώσεων, του ανύπαρκτου δικτύου ομβρίων υδάτων και της εκτέλεσης των μεγάλων έργων εξαιτίας των οποίων σε αγροτικούς δρόμους κυκλοφορούν πλέον βαριά φορτηγά και μηχανήματα», διαβεβαιώνει ότι «μέσα στο επόμενο δίμηνο θα έχουμε καλύψει τις λακκούβες».


ΥΠΕΧΩΔΕ Το υπουργείο «καθάρισε»


Οι δρόμοι αρμοδιότητας του ΥΠΕΧΩΔΕ, μας πληροφορούν, έχουν επισκευαστεί σχεδόν στο σύνολό τους. «Οι φθορές στο οδόστρωμα από το 53ο ως το 52ο χιλιόμετρο έχουν αποκατασταθεί» επισημαίνει ο κ. Τσουρέλης, επικεφαλής του κλιμακίου συντήρησης αυτοκινητοδρόμων στο Καπανδρίτι. «Τώρα έχω δώσει εντολή να ξεκινήσουν οι εργασίες από το 52ο ως το 120ό χιλιόμετρο. Ενδέχεται όμως να εμφανιστούν ξανά οι λάκκοι λόγω της κακοκαιρίας και της βροχής». Η ΕΥΔΕ Συντήρησης Αυτοκινητοδρόμων ιδρύθηκε πριν από τέσσερα χρόνια στο ΥΠΕΧΩΔΕ και είναι διαρθρωμένη, εκτός της κεντρικής υπηρεσίας, σε τέσσερα κλιμάκια (Αττικής, Θεσσαλονίκης, Λάρισας, Πάτρας, Τρίπολης), εκ των οποίων στελεχωμένα και σε λειτουργία είναι μόνο δύο. Της Αττικής, στο Καπανδρίτι, με πέντε υπαλλήλους, το οποίο εξυπηρετεί σχεδόν όλη την Ελλάδα, και της Θεσσαλονίκης. «Η συντήρηση των δρόμων είναι μια εμπόλεμη κατάσταση» παρατηρεί ο κ. Τσουρέλης. «Τρέχουμε από το πρωί ως το βράδυ και ένα “ευχαριστώ” δεν ακούμε ποτέ. Αντιθέτως, έρχονται στα γραφεία μας οδηγοί και φορτηγατζήδες και μας απειλούν εκνευρισμένοι για τις ζημιές που έχουν πάθει τα αυτοκίνητά τους από τις λακκούβες στους δρόμους. Εμείς εδώ δεν αναθέτουμε εργολαβίες. Εκτελούμε όσες μας στέλνουν από την κεντρική υπηρεσία.


ΑΝΟΙΧΤΗ ΓΡΑΜΜΗ Βροχή καταγγελιών για τους χειρότερους δρόμους


Στο τηλέφωνο καταγγελιών 1521 είχαν καταγραφεί ως τις 5 Μαρτίου 6.015 περιπτώσεις. Ολες διαβιβάστηκαν στις αρμόδιες υπηρεσίες. Οπως φαίνεται από τα στατιστικά στοιχεία, περισσότερες καταγγελίες έχουν γίνει για τους δήμους Αθηναίων (22,5%), Κηφισιάς (7,6%), Αχαρνών (5,4%), Αμαρουσίου (4,1%), Χαλανδρίου (4%). Για τον Δήμο Μοσχάτου, όπου γίνεται και το καρναβάλι, έχουν γίνει κάποιες καταγγελίες (0,3%), για τη Νέα Ιωνία, όπου βρίσκεται η έδρα της ΟΕ «Αθήνα 2004», το ποσοστό των καταγγελιών φθάνει το 1,6%, για τη Νίκαια, την οποία επισκέφθηκε δύο φορές προεκλογικά ο πρωθυπουργός κ. Κ. Σημίτης, 1%. Οι χειρότεροι (βάσει της γραμμής 1521) δρόμοι της Αθήνας είναι οι ακόλουθοι: Αριστοτέλους (28 καταγγελίες), Ζωοδόχου Πηγής (27), Κύπρου (21), Λευκάδος (23), Ιθάκης (20), Ηπείρου (22), Ζακύνθου (23). Στην Κηφισιά, οι οδοί Καρυστάκη (35) και Γ. Λύρα (30). Επίσης, οι λεωφόροι Λαυρίου (44), Κηφισιάς (75), Σπάτων (18). Η Αγίου Ιωάννου στη Λούτσα (33), η Κλεισθένους στον Γέρακα (26) και ο δρόμος Καλύβια – Λαγονήσι (33).


Τις πρώτες ημέρες λειτουργίας της γραμμής οι κλήσεις έφθαναν ως και τις 900 ημερησίως. Τώρα έχουν πέσει στις 250-300. Ορισμένες από αυτές (περίπου 200 στο σύνολο) αφορούν βουλωμένα φρεάτια ενώ τελευταία στο 1521 δέχονται πλέον αρκετές καταγγελίες και από την επαρχία, αν και η γραμμή λειτουργεί κυρίως για την Αττική. Ωστόσο τις προωθούν και αυτές στους αρμόδιους φορείς.


«Ο κόσμος είναι ευχαριστημένος από τη λειτουργία της γραμμής; Τι σας λένε στο τηλέφωνο;». «Στο τηλέφωνο; Μόνο καταγγελίες και παράπονα. Καταγγέλλουν μια λακκούβα τη μία ημέρα και την άλλη πρωί πρωί παίρνουν για να διαμαρτυρηθούν γιατί δεν έχει φτιαχτεί ακόμη» απαντά ο κ. Γ. Σωτηρόπουλος, πολιτικός μηχανικός και συντονιστής της γραμμής 1521. «Πριν από λίγες ημέρες τηλεφώνησε μια κυρία για να ρωτήσει πόσες καταγγελίες έχουμε για τα Λιόσια. Οταν της είπαμε το νούμερο, εξεμάνη. “Τόσες μόνο; Τα Λιόσια είναι όλα μια λακκούβα” είπε και μετά με κατήγγειλε ως “πρασινοφρουρό του Παπαδήμα”. “Τι φταίω εγώ, κυρία μου, που δεν καταγγέλλουν τις λακκούβες οι συμπολίτες σας; τη ρωτούσα. Τίποτα αυτή. Πρασινοφρουρό με ανέβαζε, πρασινοφρουρό με κατέβαζε».