Η πρώτη απόπειρα, έστω φειδωλής, λελογισμένης κατά τους αναλυτές, στροφής στην οικονομική πολιτική φαίνεται να απολαμβάνει, δημοσκοπικά τουλάχιστον, θετικές κρίσεις από τους πολίτες.

Η ευρύτερη κοινή γνώμη δείχνει ικανοποιημένη από τη στοχευμένη επιστροφή ενός ενοικίου στο τέλος κάθε χρόνου σε περίπου ένα εκατομμύριο εισοδηματικά ασθενέστερα νοικοκυριά και φοιτητές έως 25 ετών, όπως και από το επίδομα των 250 ευρώ που πρόκειται να αποδοθεί στα τέλη Νοεμβρίου σε περίπου 1,5 εκατομμύριο χαμηλοσυνταξιούχους άνω των 65 ετών, ανασφάλιστους υπερήλικες και αναπήρους.

Ακόμη και αυτή η προσθήκη 500 εκατομμυρίων ευρώ στις δημόσιες επενδύσεις αναγνωρίζεται ως στοιχείο εξορθολογισμού του μείγματος της απόλυτα περιοριστικής μέχρι πρότινος οικονομικής πολιτικής.

Κλίμα δυσαρέσκειας και νέα μέτρα

Στην πιεζόμενη και φθειρόμενη νεοδημοκρατική κυβέρνηση μετρούν και ξαναμετρούν την επίδραση των πρώτων φιλολαϊκών μέτρων, αξιολογούν την επιρροή που ασκούν στις εκλογικές διαθέσεις της κοινής γνώμης και αναζητούν το εύρος και τη μορφή της προαναγγελθείσης μετατόπισης στη διετία που ακολουθεί.

Αποτιμούν την ισχνή δημοσκοπική ανάκαμψη του τελευταίου διαστήματος, υπολογίζουν ότι θα αποκομίσουν περισσότερα κέρδη όσο περνά ο χρόνος και προσπερνώνται οι συνωμοσιολογικές προσεγγίσεις της τραγωδίας των Τεμπών, ωστόσο αντιλαμβάνονται ότι το κλίμα της αμφισβήτησης και της δυσαρέσκειας διατηρείται, παρά την αδυναμία της αντιπολίτευσης να το εκφράσει.

Οι περισσότεροι εκτιμούν ότι είναι απαραίτητο να ακολουθήσουν και άλλα μέτρα ευρύτερου κοινωνικού προσανατολισμού, ικανά να καλύψουν τις αγωνίες της πλειονότητας των πολιτών και έτσι να ανακοπούν τα κύματα φθοράς στην πορεία προς τις εθνικές κάλπες. Παρά ταύτα, τα διλήμματα, πολιτικά και οικονομικά, περισσεύουν.

Αναζητώντας τη χρυσή τομή

Ο νέος υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης παραμένει μεν δεσμευμένος από το κληρονομημένο δόγμα δημοσιονομικής σταθερότητας και σχεδόν άκαμπτης πειθαρχίας του προκατόχου του, νυν αντιπροέδρου και επόπτη της οικονομικής πολιτικής, Κωστή Χατζηδάκη, αλλά αντιλαμβάνεται την ανάγκη αναθεωρήσεων, όπως και εκ νέου ιεράρχησης των κοινωνικών και αναπτυξιακών προτεραιοτήτων.

Μπορεί πρόσφατα ο νέος υπουργός Οικονομικών να ανακοίνωσε έμπλεος ενθουσιασμού στα διεθνή μέσα ενημέρωσης ότι η Ελλάδα θα αποπληρώσει πρόωρα, μέχρι το 2031, τα εναπομείναντα χρέη του πρώτου μνημονίου, ύψους 31,6 δισ. ευρώ, αλλά αντιλαμβάνεται πλήρως ότι το τρέχον μείγμα οικονομικής πολιτικής δεν αντέχει στον χρόνο, καθώς εξαντλεί τις κοινωνικές αντοχές και θα είναι πολύ δύσκολα υπερασπίσιμο στη διάρκεια του επερχόμενου εκλογικού κύκλου.

Ο κ. Πιερρακάκης αναζητεί την άριστη λύση, τη χρυσή τομή ανάμεσα στα πρωτογενή πλεονάσματα, που διατηρούν αλώβητο το αγαθό της δημοσιονομικής σταθερότητας, και στις αναπτυξιακές προτεραιότητες, η διατήρηση και η ενίσχυση των οποίων επιτρέπουν τόσο την ευχερέστερη κάλυψη των κοινωνικών αναγκών όσο και την επίτευξη πολιτικών στόχων και επιδιώξεων. Πρόκειται για άσκηση λεπτών ισορροπιών, η οποία απαιτεί φαντασία και τόλμη στην επιλογή των μέτρων πολιτικής και στην κατανομή των διαθέσιμων πόρων.

Ολοκληρωμένες προτάσεις από πολυεθνικά σχήματα

Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο κ. Πιερρακάκης, πέραν των συνομιλιών με τις ευρωπαϊκές αρχές, βρίσκεται σε στενή επαφή και επικοινωνία με παραγωγικούς φορείς και πολυεθνικά σχήματα συμβούλων προκειμένου να διαμορφώσει το καταλληλότερο σχήμα και μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής, επενδυτικών κινήτρων και κοινωνικών παροχών, που θα διατηρεί τις αναπτυξιακές προοπτικές και θα καλύπτει κατά το δυνατόν τις κοινωνικές ανάγκες.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, έχει ήδη υποδεχθεί ολοκληρωμένες και επιμέρους προτάσεις, τις οποίες αξιολογεί και προτίθεται να αξιοποιήσει εν όψει της οριστικοποίησης του νέου πακέτου μέτρων που θα παρουσιαστεί στις αρχές του προσεχούς φθινοπώρου στα εγκαίνια της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης.

Η αλήθεια είναι ότι ευνοείται από τις τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις. Οι αναπτυξιακές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας φαίνεται ότι δεν επηρεάζονται από τον κύκλο των αβεβαιοτήτων που μετέφεραν στον πλανήτη οι δασμοί του νέου αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Αντιθέτως, όλα τα στοιχεία βεβαιώνουν ότι παραμένουν ισχυρές, αισθητά υψηλότερες του μέσου ευρωπαϊκού όρου, ο τουρισμός, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα αποδώσει και φέτος το καλοκαίρι και γενικώς η επιχειρηματική αγορά φαντάζει ακμαία και δυναμική, με τα παζάρια για νέα επενδυτικά σχέδια, εξαγορές και συγχωνεύσεις να περισσεύουν.

Ο πληθωρισμός επίσης βαίνει αποκλιμακούμενος και τα πρωτογενή πλεονάσματα «τρέχουν» με ταχύτητες μεγάλες, προσφέροντας ασφάλεια και πόρους στην κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη.

Η διανομή άλλων €2 δισ. την επόμενη διετία

Η αίσθηση που υπάρχει σε οικονομικούς και τραπεζικούς κύκλους είναι ότι το υπουργείο Οικονομικών, πέραν του πρόσφατου πρώιμου φιλολαϊκού πακέτου του 1,1 δισ. ευρώ, θα είναι σε θέση να διανείμει στη διάρκεια της διετίας 2025-2026 άλλα 2 και 2,5 δισ. ευρώ για αναπτυξιακούς και κοινωνικούς σκοπούς.

Το μέγα ερώτημα που τίθεται και τα διλήμματα που αντιμετωπίζει ο νέος υπουργός Οικονομικών είναι πώς θα κατανεμηθούν, ποιες πολιτικές θα υπηρετήσουν και ποιες κοινωνικές ομάδες θα υποστηρίξουν.

Κατά τα φαινόμενα, ο κ. Πιερρακάκης θα επιχειρήσει να κινηθεί με μέτρο μεταξύ φορολογικών μειώσεων στο εισόδημα, λελογισμένων εισοδηματικών αυξήσεων σε δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους και ισχυρών επενδυτικών κινήτρων σε κρίσιμους τομείς με περιφερειακή διάσταση.

Αλλαγές σε φορολογικές κλίμακες και αυξήσεις

Ολα τα στοιχεία και οι πληροφορίες βεβαιώνουν ότι οι αλλαγές και βελτιώσεις θα αφορούν κυρίως τη ζώνη της άμεσης φορολογίας και δη το σκέλος των φορολογικών κλιμακίων και λιγότερο των συντελεστών. Η σημερινή διάρθρωση της φορολογικής κλίμακας επιβαρύνει υπέρμετρα τα μεσαία εισοδήματα.

Οι εφαρμοζόμενοι σήμερα συντελεστές για τον προσδιορισμό του φόρου εισοδήματος διακρίνονται από έντονη προοδευτικότητα ακόμη και για μικρά ετήσια εισοδήματα. Ποσά μέχρι 10.000 ευρώ ετησίως βαρύνονται με συντελεστή 9%. Στα εισοδήματα μέχρι 20.000 ευρώ το τμήμα από 10.001 μέχρι 20.000 βαρύνεται σε συντελεστή 22%. Οταν πάμε σε υψηλότερα εισοδήματα το τμήμα από 20.001 μέχρι 30.000 βαρύνεται με 28%, το τμήμα από 30.001 μέχρι 40.000 με 36% και το τμήμα από 40.001 και πάνω με 44%!

Η παραπάνω φορολογική κλίμακα με τους ίδιους συντελεστές και τα αυτά κλιμάκια διατηρείται ίδια και απαράλλαχτη πάνω από 10 χρόνια. Κοινή είναι η πεποίθηση ότι θα επιχειρηθεί κάποια αλλαγή ελεγχόμενου δημοσιονομικού κόστους στα εισοδηματικά κλιμάκια, ιδιαιτέρως στα μεσαία, όπου συγκεντρώνεται και ο μεγάλος όγκος των φορολογουμένων.

Ταιριάζει άλλωστε η αλλαγή στα κλιμάκια με τις κυβερνητικές διακηρύξεις περί ενίσχυσης της μεσαίας τάξης. Αλλά και πάλι λόγω του υψηλού δημοσιονομικού κόστους δεν αναμένονται ριζικές αλλαγές. Το εύρος θα εξαρτηθεί από τον δημοσιονομικό χώρο που θα δημιουργήσει η τρέχουσα διαχείριση και από την ανάγκη κάλυψης άλλων προτεραιοτήτων.

Αντιστοίχως όσον αφορά τις εισοδηματικές αυξήσεις σε δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους ο κ. Πιερρακάκης θα περιοριστεί σε ονομαστικές αυξήσεις αποδοχών και συντάξεων στα όρια του πληθωρισμού αποφεύγοντας συνειδητά να δημιουργήσει νέες σταθερές εστίες μεγάλων δαπανών, όπως αυτές π.χ. που θα προέκυπταν από ενδεχόμενη επαναφορά του 13ου και του 14 μισθού ή της 13ης και της 14ης σύνταξης που διεκδικούν πολλοί.

Κρίσιμη επίσης θεωρείται η παράμετρος της υιοθέτησης ισχυρών κινήτρων για τις επενδύσεις, ιδιαίτερα στους τομείς της έρευνας, των νέων τεχνολογιών, της τεχνητής νοημοσύνης, της ενέργειας και του αγροδιατροφικού τομέα, όπου υπάρχουν μεγάλα περιθώρια τόσο εξαγωγών όσο και υποκατάστασης εισαγωγών.

Οπως και να έχει η είσοδος στην εποχή του εκλογικού κύκλου επιταχύνει τις αλλαγές στην οικονομική πολιτική και επισπεύδει τις παροχές. Το  επόμενο διάστημα πολλά θα κριθούν από τη δομή, το εύρος και τον εκλογικό χαρακτήρα των επιλογών.