Τη Ρωσία και τα παιχνίδια της στη Λιβύη έχουν βάλει στο στόχαστρο οι Βρυξέλλες βλέποντας το Κρεμλίνο πίσω από τις μεταναστευτικές ροές προς τη Νότια Ευρώπη και την Ελλάδα. Ωστόσο, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι δεν βλέπουν ή δεν υπάρχει η πολιτική βούληση να δουν κάποιον ρόλο της Τουρκίας. Για τις Βρυξέλλες, η κύρια πηγή ανησυχίας πίσω από τις μεταναστευτικές ροές από τη Λιβύη είναι η φερόμενη αυξανόμενη επιρροή της Μόσχας. Παρ’ όλο που το Κρεμλίνο διαψεύδει – τουλάχιστον δημοσίως – ότι θέλει να διατηρήσει μόνιμες στρατιωτικές βάσεις στην περιοχή, στην Κομισιόν θεωρούν ότι από τα τέλη του 2023 η Ρωσία έχει αναβαθμίσει και στελεχώσει σε σημαντικό βαθμό ένα δίκτυο αεροπορικών βάσεων στην Ανατολική και Νότια Λιβύη.

Σε συνέντευξή του στο «Politico», ο ευρωπαίος επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρούνερ ισχυρίστηκε ότι οι Βρυξέλλες πρέπει να συνεργαστούν με τους Λίβυους για να σταματήσει ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν να χρησιμοποιεί τους μετανάστες ως όπλα. «Το γεγονός ότι η Ρωσία αυξάνει την επιρροή της στη Λιβύη είναι ακριβώς η ανησυχία μας και γι’ αυτό πρέπει να ασχοληθούμε και με τη Λιβύη» πρόσθεσε ο αυστριακός επίτροπος.

Καμία απάντηση της Κομισιόν

«Το Βήμα» προσπάθησε να επικοινωνήσει με την Κομισιόν ζητώντας διευκρίνιση για τις δηλώσεις Μπρούνερ. Συγκεκριμένα, η Κομισιόν ρωτήθηκε εάν το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ βλέπει και ρόλο της Τουρκίας στις μεταναστευτικές ροές από τη Λιβύη. Ενα επιπλέον ερώτημα ήταν εάν βλέπει αντίφαση και πώς θα αντιμετωπίσει το γεγονός ότι η Τουρκία αμφισβητεί ανοιχτά την ευρωπαϊκή κυριαρχία μέσω του τουρκολιβυκού μνημονίου θαλάσσιων ζωνών και παράλληλα δέχεται την τουρκική συμμετοχή στην ευρωπαϊκή άμυνα.

Παρά τις αλλεπάλληλες οχλήσεις του «Βήματος» από την Τετάρτη (23 Ιουλίου), η Κομισιόν αρνήθηκε να απαντήσει.

Ωστόσο, η παντελής έλλειψη αναφοράς Μπρούνερ στον παράγοντα «Τουρκία» δεν πέρασε απαρατήρητη. «Το πρόβλημα στη Λιβύη είναι… και η Ρωσία» σχολίασαν δηκτικά διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες. Οι ίδιες πηγές υπογράμμισαν ότι παρά την προθυμία πολλών Ευρωπαίων να κάνουν τα στραβά μάτια, η Τουρκία παίζει σημαντικό ρόλο στην εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού. «Δεν μπορεί πλέον να το κάνει μέσω Ελλάδας και χρησιμοποιεί άλλες οδούς» πρόσθεσε μια πηγή.

Η αλήθεια, όμως, είναι ότι και η Μόσχα έχει προϊστορία στην εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού με την κρίση που προκλήθηκε στα σύνορα Πολωνίας – Λευκορωσίας το 2021-2022. Η Λευκορωσία, στενός σύμμαχος της Ρωσίας, διευκόλυνε τη μετακίνηση χιλιάδων μεταναστών κυρίως από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική προς τα σύνορά της με την Πολωνία, τη Λιθουανία και τη Λετονία.

Γενικότερη στροφή προς Αγκυρα;

Αναφορικά με το θέμα του τουρκολιβυκού μνημονίου, η Κομισιόν ξεκαθαρίζει ότι το καταδικάζει και ότι δεν πρόκειται να το αναγνωρίσει καθώς παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών.

Ωστόσο, η άρνηση να δουν τουρκική εμπλοκή στις μεταναστευτικές ροές από τη Λιβύη έρχεται να προστεθεί στην αλλαγή κλίματος κατά τις συζητήσεις για τη νέα ευρωπαϊκή άμυνα υπέρ της Τουρκίας, δη από τη Γερμανία και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Τελευταίο κομμάτι του παζλ, η πώληση 40 Eurofighter του Βερολίνου στην Τουρκία.

Κάποιοι στις Βρυξέλλες βλέπουν άλλο ένα χαστούκι των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών στη Νέα Δημοκρατία – και οι δύο μέλη του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος – δεδομένου ότι με γερμανική συνδρομή προς την Τουρκία καταργούνται συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας. Πρώτα με τα υποβρύχια που πωλήθηκαν στην Τουρκία επί καγκελαρίας Ανγκελα Μέρκελ και εν συνεχεία επί Φρίντριχ Μερτς τα Eurofighter που έρχονται να ισορροπήσουν τα γαλλικά Rafale.