Στο πολυπαραγοντικό και πολυμεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον που δημιούργησε η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, η ελληνική διπλωματία μοιάζει σαν να μην είναι σίγουρη πώς να παίξει τα χαρτιά της.

Η προσδοκία, σε όσους την είχαν, ότι η Ελλάδα είχε το μομέντουμ εξαιτίας της θέσης της για την Ουκρανία, της εκλογής της ως μη μόνιμου μέλους του ΟΗΕ και των σχέσεων που ανέπτυξε με το Ισραήλ και τον αραβικό κόσμο ανατράπηκε μέσα σε δέκα ημέρες.

Ο Ταγίπ Ερντογάν απέδειξε ότι είναι ανθεκτικός και κρίσιμος παίκτης καθώς και αξιόπιστος συνομιλητής της Ρωσίας, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου πιέζεται από τη Δύση εξαιτίας της κατάστασης στη Γάζα και η Ευρώπη, αναζητώντας μαζικά και φθηνά εξοπλιστικά προγράμματα, στρέφεται προς την τουρκική αμυντική βιομηχανία.

Τα βασικά υποστυλώματα της εξωτερικής μας πολιτικής φαίνεται να υποχωρούν, αν και πεπειραμένες διπλωματικές πηγές συνιστούν ψυχραιμία καθώς το παιχνίδι διαρκώς εξελίσσεται.

Η Ουάσιγκτον

Ενας βασικός παράγοντας που επηρεάζει τη στρατηγική της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή σχετίζεται με τη σχέση της Αθήνας με την Ουάσιγκτον. Το περιβάλλον Τραμπ είναι τόσο ασταθές όσο και οι πολιτικές που εξάγει προς τον κόσμο. Ωστόσο, έχει δύο σταθερές. Η μία είναι ο θαυμασμός στους ισχυρούς ηγέτες και η άλλη η διάθεση τιμωρίας όσων μέσω των, κατ’ εκείνον, αστοχιών της περιόδου Μπάιντεν εξαπάτησαν τις ΗΠΑ. Στο πρώτο πεδίο η ελληνική κυβέρνηση πάσχει, στο δεύτερο όμως σίγουρα δεν βρίσκεται στη μαύρη λίστα.

Στη Νέα Υόρκη ο Γιώργος Γεραπετρίτης επιχείρησε να ενισχύσει τα ισχυρά χαρτιά της Αθήνας, αν και η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη με αφορμή την ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ από την Ελλάδα προκάλεσε τις διαμαρτυρίες της αντιπολίτευσης ότι δεν βρήκε τίποτα να πει για τη Γάζα.

Νωρίτερα, η χώρα μας, η οποία έχει στρατηγική συμμαχία με το Ισραήλ, δεν ψήφισε υπέρ της αναθεώρησης της συμφωνίας σύνδεσης και ελεύθερου εμπορίου της ΕΕ με το Τελ Αβίβ, την ευρωπαϊκή απάντηση δηλαδή στην επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Λωρίδα της Γάζας, η οποία πέρασε κατά πλειοψηφία, με τις ψήφους των 17 εκ των 27 κρατών-μελών.

Το υπουργείο Εξωτερικών έσπευσε να υπενθυμίσει ότι «η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή τάχθηκε υπέρ της ανεμπόδιστης ροής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα» και προέταξε ότι με πρωτοβουλία της χώρας μας συντάχθηκε κοινή διακήρυξη, η οποία υιοθετήθηκε από 80 χώρες, για την προστασία των αμάχων. Και ο Πρωθυπουργός σε ραδιοφωνική του συνέντευξη διευκρίνισε ότι θεωρεί «αδικαιολόγητο και απαράδεκτο αυτό που γίνεται στη Γάζα», καλώντας παράλληλα το Ισραήλ να σταματήσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή.

Φαίνεται ότι στο Μέγαρο Μαξίμου ζύγισαν τα δεδομένα, βλέποντας πως ακόμη και οι στενότεροι σύμμαχοι του Νετανιάχου τάχθηκαν απέναντί του. Η ελληνική κυβέρνηση κινείται προσεκτικά, γιατί, όπως ομολογούν υπουργοί σε ιδιωτικές συζητήσεις, πιστεύουν ότι, παρά τις συγκυριακές προστριβές, η Ουάσιγκτον δεν θα διαρρήξει τη σχέση της με το Τελ Αβίβ.

Αλλά και η εκτίμηση διπλωματικών πηγών είναι ότι «αυτή τη στιγμή η διάρρηξη των σχέσεων δεν θα ωφελήσει» ούτε το σχέδιο ειρήνευσης στη Γάζα αλλά ούτε και τη χώρα μας, την ώρα μάλιστα που ακόμα παραμένει ζωντανό το πρότζεκτ της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.

Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι η Τουρκία έπαιξε και κέρδισε στη Συρία, ότι διατηρεί ενεργές τις απειλές της προς την Ελλάδα και διεκδικεί την ισχύ του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, το οποίο όμως αμφισβητήθηκε στην πράξη από τη Chevron.

Η Αγκυρα

Το προσεχές διάστημα αναμένεται να επισκεφθούν τη Λιβύη οι υπουργοί Εξωτερικών και Μετανάστευσης Γιώργος Γεραπετρίτης και Μάκης Βορίδης. Επειδή φαίνεται πως θα εξασφαλίσει τη συμμετοχή της στα ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα, ο Κ. Μητσοτάκης έθεσε στο τραπέζι το ζήτημα άρσης εκ μέρους της Τουρκίας του casus belli ως προαπαιτούμενο για να συζητήσει η Ελλάδα την αλλαγή στάσης της.

Η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας έχει δυσκολίες και σίγουρα θα τεθούν προαπαιτούμενα καθώς και άλλες χώρες, όπως η Γαλλία, εγείρουν προβληματισμούς για τη συμμετοχή της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή άμυνα.

Συνεπώς, η Αθήνα κάνει ό,τι είναι επιβεβλημένο αυτή τη στιγμή σε ένα πολύ δύσκολο παιχνίδι, την ώρα που η Ευρώπη επιχειρεί να έχει κατά το δυνατόν μεγαλύτερη επιρροή τόσο στο Ουκρανικό όσο και στη Μέση Ανατολή.