Βαγγέλης Πρατικάκης

Τέσσερις κοπέλες με σπάνιο γενετικό νόσημα απέκτησαν κόλπους που δημιουργήθηκαν στο εργαστήριο από δικά τους κύτταρα -μια ακόμα επιτυχία για την αναγεννητική ιατρική έπειτα από τις καλλιεργημένες ουροδόχους κύστεις, τραχείες και ουρήθρες.

Κενό ασφάλειας σε λογισμικό που χρησιμοποιείται για την κρυπτογράφηση των επικοινωνιών στο Διαδίκτυο αφήνει εκτεθειμένους τους κωδικούς πρόσβασης και άλλα ευαίσθητα δεδομένα των χρηστών, και αρκετές εταιρείες συνιστούν την αλλαγή όλων των password.

Δεκατρία χρόνια μετά το λανσάρισμα των Windows XP, η Microsoft βγάζει από την πρίζα τo παρωχημένο λειτουργικό σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι οι χρήστες μένουν δυνητικά απροστάτευτοι καθώς οι χάκερ συνεχίζουν να ανακαλύπτουν κενά ασφάλειας.

Αυτό το μήνα, ο Άρης θα βρίσκεται στα καλύτερά του. Ο γειτονικός πλανήτης θα πλησιάσει στην ελάχιστη απόστασή του από τη Γη και θα προσφέρει ένα θέαμα που δεν θα επαναληφθεί για περίπου δύο χρόνια. Για όλο το μήνα, όμως, συνεχίζονται και οι παραστάσεις του Δία, της Αφροδίτης και, για τους παρατηρητικούς, το σόου του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.

Η σκληρή και ανθεκτική ουσία λιγνίνη στα φυτά, και κυρίως στα δέντρα, είναι το βασικό πρόβλημα της βιομηχανίας χαρτοπολτού και βιοκαυσίμων. Τη λύση θα μπορούσαν να δώσουν γενετικά τροποποιημένα δέντρα στα οποία η λιγνίνη έχει τροποποιηθεί ώστε να διασπάται εύκολα. Και οι δημιουργοί της διαβεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για το περιβάλλον.

Μια νέα τεχνική που χρησιμοποιεί βακτηριακά ένζυμα για να κάνει μοντάζ στο DNΑ σε ζωντανούς οργανισμούς απέδειξε το δυναμικό της διορθώνοντας μια γονιδιακή ασθένεια του ήπατος σε ποντίκια. Στο μέλλον θα μπορούσε να προσφέρει οριστική ίαση σε ασθενείς με αιμορροφιλία ή ανάλογες παθήσεις, ελπίζουν οι ερευνητές.

Ο σύγχρονος άνθρωπος θεωρείται πλέον βέβαιο ότι διασταυρώθηκε με τους Νεάντερταλ στο μακρινό παρελθόν, φαίνεται όμως ότι αυτή η επιμειξία δεν είχε ομοιόμορφα αποτελέσματα. Νέα γενετική μελέτη δείχνει ότι οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι φέρουν περισσότερα γονίδια Νεάντερταλ από τους Ασιάτες, ενώ οι Αφρικανοί δεν κληρονόμησαν κανένα. Και τα γονίδια που δανειστήκαμε από τα ξαδέλφια μας δεν αποκλείεται να επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου και την κατανομή του λίπους στο σώμα.

Στην τελετή έναρξης του εφετινού Παγκόσμιου Κυπέλλου στο Σάο Πάουλο της Βραζιλίας, ένας παραπληγικός νεαρός θα σηκωθεί από το αναπηρικό του αμαξίδιο, θα περπατήσει μέχρι το κέντρο του γηπέδου και θα δώσει το εναρκτήριο λάκτισμα για τους αγώνες. Δεν θα πρόκειται όμως για θαύμα -ο νεαρός θα φορά έναν ρομποτικό σκελετό που υπακούει στη σκέψη, και θα μπορούσε να μετατρέψει τα αναπηρικά αμαξίδια σε μουσειακά εκθέματα.

Η πρόσφατη μελέτη που περιέγραφε μια εντυπωσιακά απλή συνταγή για την παραγωγή βλαστοκυττάρων περιείχε παραποιημένα και κατασκευασμένα δεδομένα, έκρινε ακαδημαϊκή επιτροπή που διερεύνησε την υπόθεση, χωρίς όμως να κάνει λόγο για απάτη ή να ζητά ανάκληση της μελέτης.

Ακόμα κι αν είχε σχετικά περιορισμένη κλίμακα, ένας πυρηνικός πόλεμος μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν θα προκαλούσε καταστροφική πτώση της θερμοκρασίας, ξηρασίες και εξασθένιση στο στρώμα του όζοντος σε όλο τον πλανήτη, δείχνει η τελευταία προσομοίωση στον υπολογιστή.

Η ανθρωπότητα θα χρειαστεί να προσαρμοστεί σε σοβαρές και μη αναστρέψιμες ανατροπές πλανητικής κλίμακας, προειδοποιεί στην τελευταία έκθεσή της η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC). Από τους πόλους μέχρι τα Ιμαλάια, η παγκόσμια θέρμανση ήδη προκαλεί αλλαγές στα οικοσυστήματα και απειλεί την υγεία και την ευημερία δισεκατομμυρίων ανθρώπων, ειδικά στις παράκτιες περιοχές και τις φτωχότερες χώρες.

Ένα επτάχρονο αγόρι στην Κολομβία προσκάλεσε μια ομάδα βιολόγων στο σπίτι του για να τους δείξει τι είχε βρει στην πισίνα: ένα μικρό, παράξενο βατράχι που είναι πιθανότατα άγνωστο στην επιστήμη.

Αμερικανικό νοσοκομείο ετοιμάζεται να εφαρμόσει για πρώτη φορά μια μέθοδο για περιστατικά τραυμάτων με ακατάσχετη αιμορραγία, στην οποία όλο το αίμα του ασθενή αντικαθίσταται με παγωμένο φυσιολογικό ορό. Ο ασθενής μένει έτσι κλινικά νεκρός μέχρι να μπορέσουν οι χειρουργοί να κλείσουν τα τραύματα και να επαναφέρουν την καρδιά.

Ο Αίσωπος είχε προβλέψει σε έναν από τους μύθους του ότι τα κοράκια κατανοούν τις βασικές αρχές της υδροστατικής. Στο μύθο «Το διψασμένο κοράκι» ο Αίσωπος περιγράφει πώς ένα έξυπνο πουλί ρίχνει πετραδάκια σε μια μισογεμάτη στάμνα ώστε να ανεβάσει τη στάθμη και να μπορέσει τελικά να πιει νερό. Ο μύθος αποτέλεσε τη βάση για ένα τεστ νοημοσύνης στο οποίο υποβλήθηκε το κοράκι της Νέας Καληδονίας (Corvus moneduloides), ένα εξαιρετικά ευφυές πτηνό που είναι γνωστό ότι χρησιμοποιεί εργαλεία.

Τα μακρινά προάστια του Ηλιακού Συστήματος αποδεικνύονται πιο πυκνοκατοικημένα από ό,τι φανταζόμασταν. Τηλεσκόπιο στη Χιλή εντόπισε έναν πιθανό πλανήτη-νάνο σε μια από τις πιο απομακρυσμένες τροχιές που έχουν προσδιοριστεί ως σήμερα.Το νέο σώμα, με την προσωρινή ονομασία 2012 VP113, εκτιμάται ότι έχει διάμετρο 450 χιλιομέτρων. Αν αποτελείται από μαλακούς πάγους, όπως υποψιάζονται οι ερευνητές, θα πρέπει σταδιακά να έχει αποκτήσει σφαιρικό σχήμα λόγω του βαρυτικού πεδίου του. Και, εφόσον έχει σφαιρικό σχήμα, θα μπορούσε να αναγνωριστεί ως πλανήτης νάνος.

Δύο μέρες θα περιμένουν εγκλωβισμένοι σε ένα σκάφος Soyuz δύο ρώσοι και ένας αμερικανός που ταξίδευαν για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Πρόβλημα στον προσανατολισμό ή το ύψος του σκάφους εμπόδισαν την άφιξή τους στο τροχιακό συγκρότημα στον προβλεπόμενο χρόνο των έξι ωρών.

Οι ερευνητές της πρόσφατης μελέτης που αθώωνε τα κορεσμένα λίπη στη διατροφή αναγκάστηκαν να αναθεωρήσουν τη δημοσίευσή τους προκειμένου να διορθώσουν μια σειρά από λάθη. Επιμένουν όμως ότι το συμπέρασμά τους ευσταθεί, παρά τις πιέσεις που δέχονται για ανάκληση της έρευνας.

Είναι το υλικό από οποίο πλάστηκε το Ηλιακό Σύστημα, η Γη, οι άνθρωποι, τα δέντρα και τα πάντα: Τα δείγματα που έφερε στη Γη η αποστολή Stardust περιέχουν επτά πολύτιμους κόκκους διαστρικής σκόνης, ανακοίνωσαν πανηγυρικά ερευνητές της NASA. Τα μοναδικά δείγματα, τα οποία ζυγίζουν μόλις μερικά τρισεκατομμυριοστά του γραμμαρίου, είναι πιθανότατα το πιο αρχαίο υλικό που θα μπορέσουμε ποτέ να μελετήσουμε.

Ο Watson, το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που έγινε διάσημο όταν νίκησε τους ανθρώπους στο τηλεπαιχνίδι Jeopardy!, αναλαμβάνει τώρα να αναλύσει ωκεανούς γενετικούς δεδομένων και να προτείνει θεραπείες για τον καρκίνο -ένα εγχείρημα που θα μπορούσε να φέρει νέα εποχή στην εξατομικευμένη ιατρική, εφόσον βέβαια πετύχει.

Έπειτα από το τέλος μιας ακόμα σκληρής σεληνιακής νύχτας, το κινεζικό ρομπότ Yutu ξύπνησε από την κατάσταση αναμονής και μεταδίδει δεδομένα, παραμένει όμως παράλυτο λόγω μηχανικού προβλήματος που μάλλον δεν πρόκειται να επιλυθεί.