Στις 27 Μαΐου 2016 ο Μπαράκ Ομπάμα, ως πρώτος εν ενεργεία αμερικανός πρόεδρος, επισκέφθηκε επισήμως τη Χιροσίμα. Η ομιλία του για την ελπίδα της διαρκούς ειρήνης χωρίς πυρηνικά υπήρξε ιστορική. Αλλά αρνήθηκε να ζητήσει συγγνώμη για τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και τρεις μέρες αργότερα στο Ναγκασάκι (6 και 9 Αυγούστου 1945), όπως […]
Πολλά γράφονται κάθε χρόνο στις 24 Ιουλίου για την επέτειο αποκατάστασης της δημοκρατίας. Στο επίκεντρο βρίσκεται, αναμφίβολα, ο θεμελιωτής της Κωνσταντίνος Καραμανλής. Εκτός από τις προφανείς δίδυμες τομές του για την Ευρώπη και τον εκδημοκρατισμό, αξίζει να τονιστεί το κομματικό σύστημα που διαμόρφωσαν οι μεταρρυθμίσεις του. Πρωταρχικές ήταν το δημοψήφισμα για το πολίτευμα και η […]
Το ερώτημα του τίτλου είναι εν μέρει ρητορικό. Τα γεγονότα δεν αλλάζουν. Oμως, η ιστορία δεν είναι γεγονοτολογία. Σημαντικό μέρος της δουλειάς του ιστορικού είναι η ερμηνεία, η τεκμηριωμένη ερμηνεία. Αυτή αλλάζει. Aνάλογα με τα νέα στοιχεία που προκύπτουν και τα ερωτήματα που θέτει κάθε εποχή. Γιατί στην ιστοριογραφία αναπλάθουμε το παρελθόν ή, σωστότερα, ένα […]
«Ευτυχώς που δεν πάθαμε και τίποτα» θα μπορούσε να είναι η επωδός από το γνωστό ανέκδοτο του πολυτραυματία στην αποτίμηση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008. Οι δυτικές δημοκρατίες που βασίζονται στην οικονομία της αγοράς έκαναν τα πάντα για να πείσουν τους πολίτες ότι δεν αποτέλεσε ορόσημο. Επέμειναν ότι η κρίση ήταν παροδική και έπληξε […]
100 χρόνια μετά η Συνθήκη αντέχει αρκετά για να διασαλευθεί η διεθνής ισορροπία που καθιέρωσε. Ομως, η Ελλάδα πρέπει να είναι αμυντικά έτοιμη και για απονενοημένες ενέργειες.
Πολλές δημοκρατίες σείονται σήμερα από μαζικές διαδηλώσεις με κινηματική μορφή. Οι λόγοι εκ πρώτης όψεως διαφέρουν. Στη Γαλλία εκατομμύρια εξεγείρονται ενάντια σε μια αλλαγή της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας με παράκαμψη της Εθνοσυνέλευσης. Το Ισραήλ, αντί να γιορτάζει την 75η επέτειο από την περιπετειώδη ίδρυσή του, βιώνει μέγιστη εσωτερική κρίση λόγω της απόφασης του πρωθυπουργού Νετανιάχου να […]
Θα περίμενε κανείς ισχυρότερα αντανακλαστικά κατά της ακροδεξιάς σε μια ήπειρο, όπως η Ευρώπη, που καταστράφηκε από τον ολοκληρωτισμό στη δεξιά και αριστερή μορφή του. Ιδίως στην Ευρωπαϊκή Ενωση που θεμελιώθηκε πάνω στο δημοκρατικό κριτήριο «για να λέει “όχι” τόσο στον κομμουνισμό όσο και στον φασισμό». Φαίνεται ότι μετά την κατάρρευση του σοβιετικού μπλοκ η […]
Οι αντιπαραθέσεις για το «Μένουμε Ευρώπη» και οι αποκαλύψεις για το λεγόμενο «Qatargate» ανέδειξαν, μεταξύ άλλων, πόσο κακοσχεδιασμένα είναι τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα που λαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις. Πολλοί ευρωπαίοι πολίτες διερωτώνται αν αξίζει να συντηρούν θεσμούς και αξιωματούχους που ζουν σε εξωπραγματικές σφαίρες χλιδής και έλλειψης λογοδοσίας. Υπάρχει σημείο αναφοράς για τον έλεγχο ποιότητας των […]
Στο κινεζικό ωροσκόπιο το 2023 είναι η χρονιά του Λαγού – και μάλιστα του μαύρου, όπου το μαύρο ταυτίζεται με το υγρό στοιχείο. Ρευστότητα χαρακτηρίζει και τη διεθνή θέση της Κίνας. Ξεχωρίζουν τρεις αλληλένδετες προκλήσεις. Πρώτη και προφανής είναι η αντιμετώπιση της πανδημίας με την εγκατάλειψη της πολιτικής του «μηδενικού covid» (zero-covid). Αντίθετα από τη Δύση, […]
Η 100ή επέτειος της Μικρασιατικής Καταστροφής δεν είχε την αίγλη των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση. Διερωτάται κανείς για τα αίτια της υποτονικότητας. Μια γρήγορη εξήγηση προσφέρει η σημερινή συγκυρία: ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιούργησε μια αίσθηση μόνιμης κρίσης (permacrisis) που παραμέρισε τον ιστορικό προβληματισμό. Επειδή, όμως, κρίσεις προϋπήρχαν, αναζητούνται και ειδικότεροι λόγοι αμηχανίας. […]