Την ώρα που ο Κυριάκος Πιερρακάκης αναλαμβάνει την προεδρία του Eurogroup, λογικό είναι να υπάρχουν απορίες σχετικά με το ποιος είναι ο ρόλος του συγκεκριμένου οργάνου αλλά και με τον ρόλο που έχει ο πρόεδρός του.

Το Eurogroup στην πραγματικότητα είναι το άτυπο αλλά θεσμικά καθορισμένο όργανο που συγκεντρώνει τους υπουργούς Οικονομικών των 20 χωρών που έχουν υιοθετήσει το ευρώ. Εκεί συντονίζονται οι οικονομικές πολιτικές της Ευρωζώνης, λαμβάνονται κατευθύνσεις για δημοσιονομικούς κανόνες, εξετάζονται προϋπολογισμοί και αναλύονται ζητήματα που επηρεάζουν τη σταθερότητα και την ανάπτυξη του κοινού νομίσματος.

Αν και δεν είναι επίσημο όργανο της Συνθήκης της ΕΕ, στην πράξη αποτελεί το πραγματικό κέντρο βάρους της οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης.

Ο ρόλος του Προέδρου του Eurogroup

Ο πρόεδρος του Eurogroup:

1. Θέτει την ατζέντα και καθορίζει τις προτεραιότητες της Ευρωζώνης

Είναι αυτός που αποφασίζει τι συζητείται, πώς και με ποια σειρά. Η διαμόρφωση της ατζέντας επηρεάζει τις ισορροπίες μεταξύ Βορρά–Νότου, το πλαίσιο των δημοσιονομικών κανόνων και το περιθώριο ευελιξίας για επενδύσεις, μεταρρυθμίσεις και κοινωνική πολιτική.

2. Συντονίζει τις συνεδριάσεις και διαμεσολαβεί μεταξύ των κρατών

Σε ένα περιβάλλον όπου συχνά οι χώρες έχουν διαφορετικές ανάγκες και δημοσιονομικές φιλοσοφίες, ο πρόεδρος λειτουργεί ως «διαιτητής» και ως διαπραγματευτής.
Πρέπει να διασφαλίζει συναίνεση, ακόμη και σε δύσκολες αποφάσεις όπως η δημοσιονομική προσαρμογή ή η χρηματοπιστωτική εποπτεία.

3. Εκπροσωπεί την Ευρωζώνη σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο

Ο πρόεδρος είναι το «πρόσωπο» της Ευρωζώνης σε συναντήσεις με:

την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

διεθνείς θεσμούς όπως το ΔΝΤ ή το G7

Ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνεί, προβάλλει προτεραιότητες ή διαχειρίζεται κρίσεις επηρεάζει την αξιοπιστία της Ευρωζώνης στις αγορές και στον διεθνή διάλογο.

4. Προετοιμάζει τις Συνόδους Κορυφής της Ευρωζώνης

Όλες οι αποφάσεις που φτάνουν στο επίπεδο των αρχηγών κρατών έχουν πρώτα «μαγειρευτεί» στο Eurogroup.
Ο πρόεδρος παίζει καθοριστικό ρόλο στην προεργασία αυτών των αποφάσεων.

5. Εποπτεύει την εφαρμογή των συμφωνιών

Από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες έως τα προγράμματα χρηματοπιστωτικής στήριξης, ο πρόεδρος επιβλέπει την πρόοδο, αναφέρει στα κράτη-μέλη και διαχειρίζεται αποκλίσεις ή εντάσεις.

Οι προηγούμενοι πρόεδροι

Όσον αφορά τους προκατόχους του Κυριάκου Πιερρακάκη, πρώτος πρόεδρος του Οργάνου ήταν ο μετέπειτα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, από το 2005 έως το 2013, ενώ τον διαδέχθηκε, μέχρι το 2018 ο Γερούν Ντάισελμπλουμ από την Ολλανδία, ο οποίος χειρίστηκε το ζήτημα του ελληνικού χρέους.

Εν συνεχεία, το διάστημα 2018-2020 τη θέση ανέλαβε ο Πορτογάλος, Μάριο Σεντένο, ενώ από το 2020 μέχρι πριν από περίπου δύο μήνες τη θέση κατείχε ο Ιρλανδός Πασκάλ Ντόναχιου.