Χωρίς πολλά λόγια εκ μέρους μου και μ’ αυτόν τον δάνειο τίτλο, δημοσιεύω στη στήλη μου ένα κείμενο που μου έστειλε η κυρία Ευγενία Βάγια* για το 2021 που φεύγει και – προσθέτω – για το 2022, που φεύγει επίσης.
Εκπληρώνω έτσι μια επιθυμία μου που η δημοσιότητα δεν με άφησε να πραγματοποιήσω: να γράψω σαν ένας άλλος, αποχωρισμένος από το όνομα μου, μακριά από αυτό που έγραψα ως τώρα. Και αυτό, όχι στο όνομα του Πατρός, αλλά στο όνομα μιας άγνωστης που μου προτείνει, ως ύστατο καταφύγιο, τους δενδρίτες για να εξορκίσω το μέλλον. Δηλαδή, εκείνες τις αποφυάδες των νευρώνων μας που συλλέγουν για λογαριασμό του μυαλού μας, τα σήματα μιας ζοφερής εποχής που λειτουργεί για την πάρτη της, όπως προχτές στον Λυκαβηττό που ο Ρουβάς και ο Δήμαρχος για την πάρτη τους καλωσόρισαν το 2022 όντας βέβαιοι πως και εμείς το καλωσορίζουμε από καναπέ μας.
Ένας σκύλος έχει χωμένο ολημέρα το κεφάλι στη λεκάνη με το φαΐ. Στο μεταξύ, το σώμα του έχει γίνει βορά αποδομητών κάθε είδους: τρωκτικά, ακάρεα, μύγες, βακτήρια και μύκητες, το γλέντι δεν έχει τελειωμό. Ο σκύλος, υπακούοντας μόνο στη λαιμαργία του, δεν συνδέει καν το τέλος της απόλαυσης με την σήψη του σώματός του, φοβάται μόνο την έλλειψη τροφής. Τα παράσιτα επίσης δεν γνωρίζουν ότι ο σκύλος πεθαίνει, ούτε ότι έρχεται και η δική τους σειρά.
Ο νεοφιλελευθερισμός είναι από τα πιο παρανοϊκά συστήματα που επινοήθηκαν ποτέ. Ένα φτηνό τρικ που πατάει στα ατομικά δικαιώματα για να ευνοήσει αδίστακτους με ικανότητες ντόμπερμαν, μειωμένη κοινωνική αντίληψη και ένα touch ψυχικής διαστροφής. Όποιος επιχειρεί να τον εντάξει στις ιδεολογίες, έχει απώτερο στόχο να αποκοιμίσει με λάθος όνειρα όσους υπόκεινται στο πλιάτσικο κάθε λογής επιτήδειων. Κάνω μια ευχή: στο άμεσο μέλλον η επιχειρηματική απληστία θα βραβεύεται με παράσημα αριστείας. Όμως, λίγο πριν τη λήξη της τελετής, οι επιχειρηματίες θα αναγκάζονται να παραδώσουν τα κέρδη τους στην κοινωνία, πατώντας enter στην αντίστοιχη τραπεζική εντολή. Μ‘ ένα πατ πατ στην πλάτη, το λαγωνικό οφείλει να εγκαταλείψει στο χέρι του κυνηγού, τον λαγό που κρατάει ανάμεσα στα δόντια.
Οι φυσικοί νόμοι στηρίζονται σε παραδοχές. Για να χτίσεις μια οικοδομή, κάνεις την παραδοχή ότι η γη είναι επίπεδη. Για να στήσεις μια βιομηχανία, ότι η ύλη διαφέρει από την ενέργεια. Άλλοι νόμοι διέπουν το μοριακό, άλλοι το ορατό και άλλοι το σύμπαν. Η παγκοσμιοποίηση προϋποθέτει την αναζήτηση και τη σύνθεση διαφορετικών συστημάτων, από τις αναρχικές συλλογικότητες μέχρι και τις επιστημονικές δικτατορίες. Θα πρέπει να μάθουμε να ανεβοκατεβαίνουμε την κλίμακα από το τοπικό στο παγκόσμιο, αλλάζοντας το κριτικό μας όργανο, όπως θα αλλάζαμε όργανο παρατήρησης: από το μικροσκόπιο στο τηλεσκόπιο και αντιστρόφως.
Αφού η ευημερία της βιόσφαιρας δεν καταφέρνει να συνενώσει τις ανθρώπινες μπίλιες, ίσως τελικά μας ενώσει ο κοινός εχθρός. Πάντα στερνή έρχεται η γνώση, το ποτήρι της μπίρας παρουσιάζεται σαν όραμα στον Προυστ ενώ τελεί ήδη υπό την ομηρία μιας κρίσης βήχα.
Από την αρχή της πανδημίας φάνηκε ότι το σώμα μετατρέπεται σε πρόβλημα. Αφενός γιατί ξεπέφτει στην αφάνεια – λόγω περιορισμού της κινητικότητας παύει και η περιφορά του ως εμπόρευμα ή τρόπαιο – και αφετέρου γιατί η φροντίδα του διαπιστώνεται ασύμφορη. Η άσκηση μετατρέπεται σε βασανιστική υποχρέωση, η διατροφή και η υγεία γίνονται πηγές άγχους. Νέες ασθένειες εμφανίζονται ως συνέπεια του τρόπου ζωής. Η βιοϊατρική τεχνολογία και η βιοτεχνολογία θα κληθούν να δημιουργήσουν τις νέες ισορροπίες. Όλα θα κριθούν από την ανάδειξη της σημασίας του απειροελάχιστου. Κάτι που θα μπορούσε να γυρίσει τον τροχό και να αλλάξει την τύχη ακόμα και φτωχών χωρών.
Προκειμένου να εργάζονται κάποιοι απερίσπαστοι στα δίκτυα των άστρων, κάποιοι άλλοι πρέπει να κάνουν τη βρωμοδουλειά. Από τον ντελιβερά και τον νοσοκόμο μέχρι τον ανακυκλωτή και τον παραγωγό εργαστηριακού χάμπουργκερ, και από την αγελάδα μέχρι τον αστακό και το φίδι, κανένα επάγγελμα και καμιά ζωή δεν είναι παρακατιανή, κανένας δεν πρέπει να δυστυχεί εξαιτίας της θέσης του στην διανοητική ή την τροφική πυραμίδα. Όποιος αδικεί, αργά ή γρήγορα θα φάει τα σκατά των αδικημένων.
Στον ελεύθερο χρόνο είμαστε καλλιτέχνες. Ονειρευόμαστε, βιώνουμε τις δημιουργίες των άλλων και οι περισσότεροι, μετά από ενθάρρυνση, δημιουργούμε. Μπορώ να δημιουργήσω το επάγγελμά μου, μόνο και μόνο επειδή το φαντάστηκα. Ένας ονειραγωγός δεν έχει ανάγκη τις διαπιστεύσεις…
* Η Ευγενία Βάγια έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Ενδυμίων και Μελάνι.
