Η σύσταση της (κοινοβουλευτικής) επιτροπής για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης στην υπόθεση Novartis στηρίχθηκε κυρίως στις μαρτυρικές καταθέσεις των τριών «ανώνυμων μαρτύρων» ενώπιον της εισαγγελέως Διαφθοράς (καθώς και ενώπιον των επίκουρων εισαγγελέων Διαφθοράς).
Ωστόσο, κατά την εξέταση αυτών των μαρτύρων από τους ανωτέρω εισαγγελικούς λειτουργούς διαπράχθηκαν, κατά τη γνώμη μου, χονδροειδείς δικονομικές παραβάσεις. Ποιες είναι αυτές;
«Ο τρόπος εξετάσεως των μαρτύρων». Ο προστατευόμενος μάρτυρας Μ. Σαράφης καταθέτει: «Θεωρώ αντίθετο στη λογική των πραγμάτων και στα μεγέθη τόσο της εταιρείας όσο και της συγκεκριμένης παραγγελίας ο υπουργός Υγείας Δ. Αβραμόπουλος να έλαβε ως δώρο ποσό κάτω των 200.000 ευρώ».
Ο ίδιος μάρτυρας για άλλο πολιτικό πρόσωπο καταθέτει: «Γνωρίζω ότι ο Λοβέρδος δωροδοκήθηκε και πιθανολογώ ότι η δωροδοκία μεθοδεύθηκε ως εξής…».
Κατόπιν των ανωτέρω τίθεται το εξής σημαντικό ερώτημα: Επιτρέπει άραγε η Ποινική μας Δικονομία τις προσωπικές αξιολογήσεις των μαρτύρων (από τις οποίες ανακύπτει ενδεχόμενα η δωροδοκία ενός πολιτικού προσώπου);
O οδηγός για το περιεχόμενο της κατάθεσης ενός μάρτυρα καθορίζεται σαφέστατα στα άρθρα 223, 224 και 225 του Κώδικα της Ποινικής Δικονομίας.
Σύμφωνα με αυτές τις διατάξεις, ο μάρτυρας κατ’ αρχήν είναι απαραίτητο να καταθέτει πράγματα τα οποία γνωρίζει «εξ ιδίας αντιλήψεως». Υπό αυτήν την έννοια ο προστατευόμενος μάρτυρας Μ. Σαράφης θα έπρεπε να καταθέσει: «Μετέφερα το πακέτο με τα χρήματα (της δωροδοκίας) στον τάδε υπουργό και του το παρέδωσα ιδιοχείρως ή στον Χ συνεργάτη του»!
Αν όμως ένας μάρτυρας καταθέτει πράγματα τα οποία άκουσε από άλλους, τότε είναι υποχρεωμένος να κατονομάζει ταυτόχρονα και εκείνους από τους οποίους τα άκουσε! Διαφορετικά η κατάθεσή του δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν.
Τέλος, υπάρχει η πιθανότητα να εμφανιστεί και το εξής ενδεχόμενο: Δηλαδή ένας μάρτυρας, όπως ο ανωτέρω Μ. Σαράφης, να «συμπεραίνει» απλώς ότι οι υπουργοί Αβραμόπουλος ή Λοβέρδος δωροδοκήθηκαν. Δηλαδή να εκφράζει μια καθαρή προσωπική κρίση.
Σε αυτή την περίπτωση το άρθρο 223 ΚΠΔ απαγορεύει ευθέως τις προσωπικές κρίσεις των μαρτύρων (εκτός αν είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες με τα πραγματικά γεγονότα τα οποία καταθέτουν).
Εν όψει των ανωτέρω είναι σαφές ότι η παραπάνω μαρτυρική κατάθεση του προστατευόμενου μάρτυρα Μ. Σαράφη περί δωροδοκίας των πρώην υπουργών Αβραμόπουλου και Λοβέρδου είναι «δικονομικά ανυπόστατη» και δεν θα έπρεπε καν να συνταχθεί και να αξιολογηθεί (γιατί εκφράζει τις «στενές» προσωπικές αξιολογήσεις ενός μάρτυρα χωρίς να υπάρχουν τα αναγκαία πραγματικά γεγονότα)!
Και επειδή οι τρεις προστατευόμενοι μάρτυρες έδωσαν τέτοιου είδους μαρτυρικές καταθέσεις που οδήγησαν «στις κατηγορίες της Βουλής», πιστεύω βάσιμα ότι οι εισαγγελείς Διαφθοράς έχουν σοβαρές ευθύνες γιατί παραβίασαν τις παραπάνω θεμελιώδεις διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Η υπόθεση Novartis πρέπει να διερευνηθεί! Οχι όμως με την πλήρη κατάλυση του δικονομικού μας πολιτισμού!
Ο κ. Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ.
