Ενας «ασυνήθιστος» και «ανορθόδοξος» υποψήφιος για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε αυτούς τους χαρακτηρισμούς καταλήγουν οι περισσότεροι δημοσιογράφοι, αναλυτές και πολιτικοί, Αμερικανοί και αλλοδαποί, όσον αφορά την προσωπικότητα του Ντόναλντ Τραμπ, του προεδρικού υποψηφίου του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Και μάλιστα ανεξάρτητα από το αν συμμερίζονται ή απορρίπτουν τις απόψεις του.
Από τον περασμένο Ιούνιο, όταν ανακοίνωσε την πρόθεσή του να διεκδικήσει το προεδρικό χρίσμα του «Μεγάλου Παλαιού Κόμματος» του Αβραάμ Λίνκολν, ο γραφικός μεγιστάνας άρχισε σταδιακά να παρουσιάζει τις θέσεις του –για την εξωτερική πολιτική και την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, για τη μετανάστευση, για το εμπόριο και την οικονομία, ακόμη και για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων -, άλλοτε αφήνοντας κυριολεκτικά άφωνους και άλλοτε εξοργίζοντας πολλούς ψηφοφόρους, ακόμη και μεταξύ των υποστηρικτών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος.
Τότε οι περισσότεροι Αμερικανοί θεωρούσαν αδιανόητο το ενδεχόμενο να επικρατήσει επί των κατά πολύ πιο έμπειρων στην πολιτική εσωκομματικών αντιπάλων του και να διεκδικήσει την προεδρία. Το βράδυ της περασμένης Πέμπτης ωστόσο το αδιανόητο έγινε πραγματικότητα. Ο Ντόναλντ Τραμπ αποδέχθηκε και επίσημα και παρά τις εντάσεις που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια του Εθνικού Συνεδρίου των Ρεπουμπλικανών το χρίσμα για την προεδρία. Ταυτόχρονα όμως ήγειρε και ένα εξαιρετικά καίριο ερώτημα: Πώς θα μοιάζει η Αμερική στην περίπτωση που ο πλέον αναπάντεχος προεδρικός υποψήφιος στην αμερικανική ιστορία περάσει το κατώφλι του Λευκού Οίκου;
Μια πρώτη ιδέα πρόσφερε ο ίδιος κατά τη διάρκεια της κύριας ομιλίας του. «Η ασφάλεια θα αποκατασταθεί. (…) Σε αυτή την κούρσα για τον Λευκό Οίκο εγώ είμαι ο υποψήφιος του «νόμου και της τάξης». (…) Οι επιθέσεις κατά της αστυνομίας μας και η τρομοκρατία στις πόλεις μας απειλούν τον (αμερικανικό) τρόπο ζωής. Οποιος πολιτικός δεν κατανοεί αυτόν τον κίνδυνο δεν είναι κατάλληλος να ηγηθεί της χώρας μας» είπε μεταξύ άλλων ο κ. Τραμπ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η δική του Αμερική θα είναι στην καλύτερη περίπτωση μια αστυνομοκρατούμενη χώρα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι μόλις μερικές ημέρες μετά τις δολοφονίες αστυνομικών από Αφροαμερικανούς που ακολούθησαν τις δολοφονίες Αφροαμερικανών από αστυνομικούς, ο κ. Τραμπ δεν δίστασε να δηλώσει πως «μια επίθεση κατά των στελεχών των υπηρεσιών επιβολής του νόμου αποτελεί επίθεση κατά όλων των Αμερικανών», συμπεραίνεται ότι οι φυλετικές εντάσεις που μαστίζουν αδιάλειπτα την αμερικανική κοινωνία θα κλιμακωθούν επικίνδυνα.
Για να απαλλάξει την Αμερική από τους παράνομους μετανάστες, τα ναρκωτικά και τις συμμορίες κακοποιών υποσχέθηκε πως θα προβεί στην ανέγερση ενός «μεγάλου τείχους» κατά μήκος των συνόρων των ΗΠΑ με το Μεξικό. Ενδέχεται επίσης να απαγορέψει την είσοδο στη χώρα μερικών –όσων προέρχονται από χώρες που υποθάλπουν ακούσια ή εκούσια τρομοκράτες –ή και όλων των μουσουλμάνων, ενώ έχει ταχθεί και υπέρ της απέλασης 11 εκατομμυρίων παράνομων μεταναστών που ζουν στην αμερικανική επικράτεια.
«Αμερικανισμός» αντί για παγκοσμιοποίηση


Οσον αφορά την οικονομία και το διεθνές εμπόριο, επισημαίνοντας πως σημείο αναφοράς της οικονομικής του πολιτικής δεν θα είναι η παγκοσμιοποίηση αλλά ο «αμερικανισμός», ο κ. Τραμπ τάσσεται υπέρ της δραστικής μείωσης της φορολογίας (των εύπορων Αμερικανών), ενώ δεσμεύτηκε και για την αποδέσμευση των ΗΠΑ από διεθνείς εμπορικές συμφωνίες που στερούν θέσεις εργασίας από τους Αμερικανούς και αποψιλώνουν τον πλούτο της χώρας.
Οσον αφορά την εξωτερική πολιτική και τον ρόλο των ΗΠΑ στην παγκόσμια σκηνή, ο κ. Τραμπ σκοπεύει, αν εκλεγεί, να εστιάσει περισσότερο στα αμερικανικά συμφέροντα και να περιορίσει την εμπλοκή των ΗΠΑ σε διεθνή ζητήματα. Λογικό αν σκεφθεί κανείς ότι ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος έχει είτε απειλήσει είτε προσβάλει πλήθος χωρών, ενώ έχει επίσης δηλώσει πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν αποκλείεται να μετατραπεί σε στρατηγικό εταίρο του. Κατά τον κ. Τραμπ η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ οφείλει πάνω από όλα να είναι «απρόβλεπτη» ώστε να επικρατεί σύγχυση μεταξύ των αντιπάλων τους. Προς επίρρωση ενδεχομένως του ισχυρισμού του, μία ημέρα προτού λάβει και επίσημα το προεδρικό χρίσμα, δεν δίστασε να θέσει εν αμφιβόλω το αμυντικό δόγμα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας δηλώνοντας ότι ενδέχεται οι ΗΠΑ να αποδεσμευθούν από την εγγύηση του ΝΑΤΟ ότι κάθε μέλος της Συμμαχίας θα σπεύσει να βοηθήσει όποιο μέλος δεχθεί επίθεση από άλλο κράτος.
Ο Τζο Μακ Κάρθι του 21ου αιώνα


Τι πρέπει οπότε να αναμένουν οι Αμερικανοί αν επόμενος πρόεδρός τους και ντε φάκτο ηγέτης του αποκαλούμενου «ελεύθερου κόσμου» αναδειχθεί ο νεοϋορκέζος δισεκατομμυριούχος; «Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο απόλυτος δημαγωγός. Δημιουργεί φόβους για την τρομοκρατία, για τους μετανάστες και για «άλλους» για να προσελκύσει ψηφοφόρους. Εχει μετατραπεί στον Τζο Μακ Κάρθι του 21ου αιώνα. Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο κατ’ εξοχήν διχαστικός πολιτικός» δηλώνει στο «Βήμα» ο Τόμας Γουέιλεν, καθηγητής Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, υποστηρίζοντας ότι στην περίπτωση που κερδίσει την προεδρική κούρσα οι Αμερικανοί θα πρέπει να περιμένουν «χάος όσον αφορά και την εσωτερική και την εξωτερική πολιτική και κλιμάκωση του φυλετικού διχασμού και της βίας».
ΝΟΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑΞΗ
«Οι επιθέσεις κατά της αστυνομίας μας και η τρομοκρατία στις πόλεις μας απειλούν τον (αμερικανικό) τρόπο ζωής. Οποιος πολιτικός δεν κατανοεί αυτόν τον κίνδυνο δεν είναι κατάλληλος να ηγηθεί της χώρας μας» δηλώνει ο κ. Τραμπ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η δική του Αμερική θα είναι στην καλύτερη περίπτωση μια αστυνομοκρατούμενη χώρα.

Τζον Κάρολ, καθηγητής Μαζικής Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης
«Η κατάρρευση της εξωτερικής πολιτικής θα λάβει διαστάσεις Τσερνόμπιλ»
«Αν ο Ντόναλντ Τραμπ κερδίσει την προεδρία, οι Αμερικανοί θα πρέπει να αναμένουν χάος και διχόνοια στο εσωτερικό, ενώ η κατάρρευση της εξωτερικής πολιτικής θα λάβει διαστάσεις Τσερνομπίλ» αναφέρει χαρακτηριστικά μιλώντας στο «Βήμα» ο Τζον Κάρολ, καθηγητής Μαζικής Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, ρισκάροντας μια πρόβλεψη για το τι θα συμβεί στις ΗΠΑ σε περίπτωση που εκλεγεί ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών. Ο κ. Κάρολ υποστηρίζει: «Παρότι το στρατόπεδο του κ. Τραμπ έχει δηλώσει πως σε περίπτωση που εκλεγεί ουσιαστικά θα παραχωρήσει την επίβλεψη της εσωτερικής και της εξωτερικής πολιτικής στον αντιπρόεδρό του, ο κ. Τραμπ είναι ιδιαίτερα ισχυρογνώμων για να μην παρέμβει και μάλιστα στις πιο ακατάλληλες στιγμές. Πρόκειται για έναν άνθρωπο που δεν έχει την παραμικρή εξοικείωση με το Σύνταγμα των ΗΠΑ, ενώ οι αρχές του είναι τόσο ρευστές όσο και οι απόψεις του».

Οσον αφορά τα όποια προτερήματα του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου, ο αμερικανός ακαδημαϊκός θεωρεί πως ο Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί μια «σχεδόν ευλογία» για το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. «Από τη μία πλευρά έφερε σημαντικό αριθμό ψηφοφόρων στο Μεγάλο Παλαιό Κόμμα (GOP), πολλοί από τους οποίους είχαν αποξενωθεί από την πολιτική. Από την άλλη πλευρά, αποξένωσε ο ίδιος πολλούς παραδοσιακούς Ρεπουμπλικανούς που αποτελούν την εκλογική βάση του κόμματος». Σύμφωνα με τον κ. Κάρολ, ο Τραμπ αποτελεί μια «σχεδόν ευλογία» και για το Δημοκρατικό Κόμμα καθώς δίνει πάμπολλες αφορμές για σφοδρή κριτική, τις οποίες ωστόσο οι Δημοκρατικοί δυσκολεύονται να εκμεταλλευτούν. «Παρότι ως υποψήφιος αποτελεί έναν εύκολο στόχο που προσφέρει απεριόριστο υλικό για να του επιτεθεί κανείς, παραμένει, τουλάχιστον ως τώρα, αλώβητος από την αρνητική κριτική και την αρνητική διαφήμιση» προσδιορίζει ο κ. Κάρολ, επισημαίνοντας πως «παρά τα αστρονομικά αρνητικά ποσοστά, ο Ντόναλντ Τραμπ παραμένει ένας βιώσιμος υποψήφιος».


Μαρκ Πέτερσον, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στη Σχολή Δημόσιων Υποθέσεων Luskin του UCLA
«Εμπνέει λιγότερη αισιοδοξία ακόμη και από τον Τζορτζ Μπους»
«Θα ήταν απίστευτα δύσκολο να αποπειραθώ να υποστηρίξω πως ο Ντόναλντ Τραμπ δεν εκμεταλλεύεται τους φόβους και την αγωνία των Αμερικανών για τα φυλετικά ζητήματα και τη μετανάστευση, καθώς και για όλες τις άλλες πολιτισμικές αλλαγές που μεταλλάσσουν τις ΗΠΑ, όπως εκμεταλλεύεται και τις ανασφάλειες που δημιουργεί η τρομοκρατία και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό» δηλώνει μιλώντας στο «Βήμα» ο Μαρκ Πέτερσον, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και πρόεδρος του Τμήματος Δημόσιας Πολιτικής, Πολιτικών Επιστημών και Δικαίου στη Σχολή Δημόσιων Υποθέσεων Luskin του UCLA.

Σχολιάζοντας τη δέσμευση του προεδρικού υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών για μια ασφαλέστερη Αμερική ο κ. Πέτερσον εξηγεί πως «η αποκατάσταση του «Νόμου και της τάξης» κατέληξε να αποτελεί ένα ιδιαίτερο (προεκλογικό) ζήτημα με αφορμή τις δολοφονίες αστυνομικών αλλά και τις ανησυχίες των Αμερικανών σχετικά με τις εντάσεις ανάμεσα σε στελέχη υπηρεσιών επιβολής του νόμου και συγκεκριμένες κοινότητες». Την ίδια ώρα ωστόσο «αποτελεί επίσης μια «κωδική» γλώσσα η οποία εκφράζει μια συγκεκριμένη προσέγγιση με ρατσιστικές προεκτάσεις –η σιδηρά πυγμή είναι προτιμότερη από την όποια απόπειρα επικοινωνίας –που ακολουθεί το πρότυπο του Ρίτσαρντ Νίξον. Πράγματι γνωρίζουμε ότι ο κ. Τραμπ και οι επιτελείς της προεκλογικής εκστρατείας του επιθυμούν να αντιγράψουν σημαντικά στοιχεία της πολιτικής στρατηγικής (του φόβου) του Νίξον» αναφέρει ο αμερικανός ακαδημαϊκός, επισημαίνοντας πως θεωρεί «δίκαιη την κριτική που ασκείται κατά του κ. Τραμπ με αφορμή την επίκληση μιας υπερβολικής εικόνας όσον αφορά την κατάρρευση του έθνους αλλά και την αδυναμία του να προσφέρει ένα όραμα αισιοδοξίας πέρα από το προεκλογικό του σύνθημα «Ας ξανακάνουμε μεγάλη την Αμερική». Είναι πολύ δύσκολο να διακρίνει κανείς την αισιοδοξία και τις προσδοκίες ενός Φραγκλίνου Ρούζβελτ, ενός Τζον Κένεντι, ενός Ρόναλντ Ρίγκαν, ενός Μπιλ Κλίντον. Εμπνέει λιγότερη αισιοδοξία ακόμη και από τον Τζορτζ Μπους» υποστηρίζει ο κ. Πέτερσον.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ