Αλλιώς θα το εννοούσε ο ποιητής αλλά ταιριάζει: Τρεις βράχοι λίγα καμένα πεύκα κι ένα ρημοκλήσι / και παραπάνω / το ίδιο τοπίο αντιγραμμένο ξαναρχίζει. Για την ακρίβεια της αντιγραφής και την ανία της επανάληψης μεριμνούν πολλοί και πολλά. Οι δανειστές που κανοναρχούν την αγωνία μας με το ίδιο και απαράλλακτο νεύμα ανικανοποίησης και τις συνεχώς ανανεούμενες προθεσμίες-αναβολές. Ο Σόιμπλε που επιμένει να μαστιγώνει το ψόφιο άλογό μας με τον βούρδουλα της «απαρέγκλιτης εφαρμογής των συμφωνηθέντων». Η κυβερνώσα Αριστερά που αναπαλαιώνει εντατικά όλα τα διατηρητέα της κοινωνικής και πολιτικής αβελτηρίας μας. Οι μηχανοκίνητες μονάδες της αγροτιάς που προελαύνουν ξανά με το εμβατήριο «Νίκαια – Τέμπη – Μάλγαρα». Ο «εθνικός διάλογος για την Παιδεία» που σε αριθμό παραστάσεων συναγωνίζεται με αξιώσεις τα μιούζικαλ του Αντριου Λόιντ Γουέμπερ. Η Φώφη Γεννηματά που σε ασπρόμαυρο ριμέικ ανακαλύπτει τη δυσθεώρητη «άβυσσο» ανάμεσα στην «Πλειστόκαινο» του ΠαΣοΚ και τη «Γιουράσειο» της Νέας Δημοκρατίας (που, υποτίθεται, προσφάτως δυσκολευόμασταν να διακρίνουμε). Η (για πολλοστή φορά) συνεδρία των «Δρυιδών» της Κεντροαριστεράς που θα ξανασημάνουν Silver Alert μήπως και πραγματοποιήσει τελικώς την επιφάνειάν του το Πνεύμα της σοσιαλδημοκρατίας. Το μνημονιακό και το αντιμνημονιακό ημιχόριο του εθνικού μας δράματος στις λαϊκές απογευματινές και τις βραδινές του μιντιακού ορυμαγδού.
Η επανάληψη είναι και μήτηρ παθήσεως. Η ακινησία μάς κάνει αρκετά υπεραίσθητους για να αντιλαμβανόμαστε το σκίρτημα ως σεισμική δόνηση. Γι’ αυτόν τον λόγο μεγεθύνθηκε και «εορτάστηκε» η νίκη του Κυριάκου Μητσοτάκη την ώρα που ο δημοσκοπικός Μανωλιός έσπευδε να φορέσει τα ρούχα του αλλιώς. Και γι’ αυτόν τον λόγο το φορτίο της ευθύνης που έλαχε στον νέο αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι –αν επιτρέπεται να το θέσουμε με τέτοιους όρους –όχι μόνο πολιτικό αλλά και ψυχολογικό. Και αν, όπως ελπίζουμε, το αντιλαμβάνεται, ακόμη και με τον τωρινό θεσμικό του ρόλο έχει πολύ περισσότερη δουλειά από όση πέφτει στο μερτικό πολιτικού κανονικής χώρας.
Οπου, δηλαδή ακόμη και σε πιο κανονικές χώρες, δεν αποκλείεται η Ιστορία να γράφεται κάποτε και από παρέες, αλλά μόνο στα καθ’ ημάς μια ανέμελη εφηβική εκδρομή «οπουδήποτε, αρκεί να είναι έξω από την πραγματικότητα!» (για να παραφράσουμε τον Μποντλέρ) μπορεί να γίνει πρώτα λαϊκή πλειοψηφία και στη συνέχεια κυβερνητικό σχήμα. Θέλει και μπορεί ο νέος αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας να ιεραρχήσει τον πολιτικό ρεαλισμό και ορθολογισμό πάνω από το δέλεαρ των κλειστών κυκλωμάτων που εξασφαλίζουν μεν εξουσιαστική θαλπωρή στο «αφεντικό» και στους άμεσα παρακοιμωμένους του αλλά αυξάνουν και την εντροπία του κυβερνητικού συστήματος;
Μπορεί ο νέος αρχηγός να αναδείξει πειστικά την επείγουσα ανάγκη για ένα πιο «κοσμοπολίτικο», ευρωπαϊκό φάσμα αναφοράς από τη μεριά του πολιτικού προσωπικού ως αντίδοτο στον κυκλοθυμικό «επαρχιωτισμό» προσώπων που είτε από ελλειμματική παιδεία είτε από ιδεολογικές εμμονές παλινδρομούν ανάμεσα σε κοσμοφοβικές καχυποψίες και ελληνοκεντρικές αυταρέσκειες;
Μπορεί να δώσει, και να συντηρήσει, παράδειγμα συνετού και περιεσκεμμένου πολιτικού λόγου που, χωρίς υπερθετικά, δραματοποιήσεις και σαρωτικές δηλώσεις, να στοιχίζεται με τα μείζονα και να αντιστέκεται στον πειρασμό της επικοινωνιακής μικρολογίας; Και μπορεί, παρεμπιπτόντως, να απαγορεύσει στον εκπρόσωπό του του Τύπου να μεγαλοστομεί με «πρετ α πορτέ» φόρμουλες, όπως «δεν θα τους ακολουθήσουμε στον κατήφορο που επέλεξαν» ή «οι πολίτες όμως γνωρίζουν και θα δώσουν την απάντησή τους»; Μπορεί να αποφύγει να ανταλλάξει πομφόλυγες απλοϊκής ηθικολογίας και ακατέργαστου μανιχαϊσμού με τους φαρισαίους του «ηθικού πλεονεκτήματος»; Μπορεί να προβάλει πρότυπο ευπρέπειας επιτιμώντας δημοσία όσους από τους βουλευτές του θα διολισθήσουν, εντός ή εκτός Βουλής, στον χυδαίο τσαμπουκά και την ανεύθυνη αμετροέπεια;
Οφείλονται χάριτες στον σημερινό πρωθυπουργό γιατί φρόντισε πιο σύντονα και συστηματικά από οποιονδήποτε προκάτοχό του να πάρουν τον δρόμο τους για το αρχείο το φετίχ της νεότητας και ο μεσσιανικός ιδεασμός. Και καθώς εκόντες άκοντες ωριμάζουμε εν αμαρτίαις, κατανοούμε καλύτερα ότι η περιλάλητη «αλλαγή σελίδας» δεν είναι αναγκαστικά συνάρτηση ούτε κυβερνητικής αλλαγής ούτε κομματικής εμβρυουλκίας. Εξάλλου το αυθεντικά «καινούργιο» δεν είναι μελλοντολογική κατηγορία. Υπάρχει. Και ίσως να παραμένει σιωπηλό, διακριτικό και αμήχανο μέσα στη γενικευμένη κακοφωνία, αλλά υπάρχει. Και δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός για να μάθουμε αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί και θέλει να βρει τρόπους για να του δώσει την ευκαιρία να πάρει το πάνω χέρι. Ο ίδιος λέει ότι θέλει να απευθυνθεί στις «δημιουργικές και παραγωγικές δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας, αυτό που ονομάζουμε δημιουργική Ελλάδα». Αλλά πρέπει να ξέρει αυτό που όλοι πλέον ξέρουμε τώρα: ότι η μόνη «άβυσσος» που υπήρξε και προς το παρόν υπάρχει στην πολιτική είναι εκείνη που χωρίζει τα λόγια από την πράξη.
O κ. Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής είναι ακαδημαϊκός, καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
