Ο Πούτιν ποντάρει στο χαρτί του Ντόναλντ Τραμπ

Στην ετήσια συνέντευξη Τύπου για το τέλος του χρόνου, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν ήταν τόσο χαλαρός, κυνικός, τολμηρός και επιθετικός όσο ο αγαπημένος του υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ.

Ισχυρίστηκε επανειλημμένα ότι η ταχέως καταρρέουσα οικονομία της Ρωσίας ακμάζει – κάτι που δεν πιστεύουν ούτε οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του. Μετά από 15 χρόνια παραστάσεων σαν κι αυτήν, έχω συνηθίσει την οργουελική διγλωσσία του Πούτιν – ο πόλεμος είναι ειρήνη, η άγνοια είναι δύναμη κλπ. Αλλά εφέτος προβίβασε τον στόμφο σε ένα ανώτερο επίπεδο.

Επέμεινε ότι η μείωση στο ΑΕΠ της Ρωσίας – περίπου 3,7% το τελευταίο έτος – έχει προκληθεί κυρίως από την κατακόρυφη πτώση των τιμών του πετρελαίου, αναφέροντας πολύ σύντομα τις δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν για την προσάρτηση της Κριμαίας. Και ενώ καυχήθηκε ότι η Ρωσία έχει 364 δισεκατομμύρια δολάρια σε αποθεματικά σε ξένο νόμισμα, δεν είπε τίποτα για τον εξοντωτικό πληθωρισμό στο 12,3% ή ότι μεγάλο μέρος των αποθεματικών αυτών έχουν ήδη δεσμευθεί.

Η ετήσια συνέντευξη Τύπου έδωσε επίσης στον Πούτιν την ευκαιρία να παρουσιάσει τη συμμετοχή της Ρωσίας στη Συρία με τρόπο θετικό, και φρόντισε να το πράξει.

Η αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή είναι τόσο ασυνάρτητη, λέει, ώστε δικαιολογείται η ρωσική επέμβαση. Ο Πούτιν είπε επίσης – παρ ‘όλες τις αποδείξεις για το αντίθετο – ότι η παρουσία της Ρωσίας στη Συρία δεν θα επεκταθεί πέρα από την επίλυση της σύγκρουσης. Αλλά η Ρωσία έχει ήδη ναυτικές και αεροπορικές βάσεις στην Ταρτούς και την Λατάκια – προπύργια που ο Πούτιν έχει δεσμευτεί να υπερασπιστεί.

Η προσάρτηση της Κριμαίας και η εισβολή της Ρωσίας στην Ανατολική Ουκρανία δείχνουν ότι ο Πούτιν συγκεντρώνει εδάφη και δεν τα εγκαταλείπει – τουλάχιστον όχι χωρίς να πάρει κάτι σε αντάλλαγμα.

Κάποτε επαίνεσε την Μεγάλη Αικατερίνη ως την αγαπημένη του ηγέτιδα της Ρωσίας. «Εχυσε λιγότερο αίμα, αλλά συγκέντρωσε περισσότερα εδάφη από ό,τι ο Μέγας Πέτρος», είπε. Το 1772, η Αικατερίνη έστειλε πολεμικό πλοίο στη Συρία για να βοηθήσει τους ντόπιους να αναχαιτίσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Δύο χρόνια αργότερα, η ίδια επέλεξε να εγκαταλείψει την περιοχή, ικανοποιημένη με τις παραχωρήσεις των Οθωμανών στην Κριμαία. Ο Πούτιν φαίνεται να θέλει ένα παρόμοιο αποτέλεσμα.

Οπως η Αικατερίνη, ο Πούτιν ελπίζει σε ανταλλάγματα. Η Ουκρανία παραμένει σαφώς κορυφαία προτεραιότητα της Ρωσίας. Παρεμβαίνοντας στη Συρία – σύγκρουση που αφορά πρωταρχικά την Ευρώπη και τις ΗΠΑ – το Κρεμλίνο θεωρεί ότι έχει αποκτήσει επιρροή στους δυτικούς εταίρους της Ουκρανίας. Οι συνέπειες – συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών απωλειών και την απειλή αντιποίνων από το Ισλαμικό Κράτος – ωχριούν σε σύγκριση με το ενδεχόμενο μιας μεγάλης συμφωνίας που θα του εξασφαλίζει κέρδη πιο κοντά στα σύνορά του.

Ο Πούτιν είναι τόσο σίγουρος ότι κρατάει όλα τα χαρτιά που είπε ότι είναι έτοιμος να «συνεργαστεί με όποιον πρόεδρο ψηφίσει ο αμερικανικός λαός». Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία για το ποιόν Αμερικανό υποψήφιο θα ήθελε να δει ο Πούτιν στον Λευκό Οίκο. Επαινεί τον Τραμπ σαν «ζωηρό, ταλαντούχο άνθρωπο» και «απόλυτο ηγέτη στον προεκλογικό αγώνα».

Οι δύο άνδρες σίγουρα αξίζουν ο ένας τον άλλον. Και οι δύο είναι άψογοι προπαγανδιστές και θεατρίνοι. Και οι δύο είναι έτοιμοι – ακόμα και πρόθυμοι – να εκφοβίσουν, να δημαγωγήσουν, και να πουν ψέματα για να πάνε μπροστά. Ο Τραμπ έχει χτίσει την εκστρατεία του πάνω στην άγνοια που την παρουσιάζει σαν δύναμη. Το απλοϊκό σύνθημά του – «Να κάνουμε την Αμερική και πάλι μεγάλη!» – θα μπορούσε να έχει βγει από τα χείλη του Πούτιν. Οπως και ο τρόπος με τον οποίο εμφανίζει την ανικανότητα και την αδυναμία του χαρακτήρα σαν παντοδυναμία και τολμηρή ηγεσία.

Ο Πούτιν σχεδιάζει να παραμείνει στην εξουσία για τουλάχιστον άλλη μία δεκαετία. Εάν οι ΗΠΑ εκλέξουν πρόεδρο τον Τραμπ, θα έχουν ένα φίλο στη Ρωσία, αν και σχεδόν πουθενά αλλού.