Η δυσωδία του Ασπροπύργου

Σε διάστημα μόλις δύο μηνών, από το τέλος Μαρτίου ως τις αρχές Ιουνίου, η Δυτική Αττική και το Θριάσιο Πεδίο εκπέμπουν απανωτές «κραυγές» για την υποβάθμιση της ζωής των κατοίκων τους. Ελλειψη μέτρων για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, έλλειψη μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος στον τόπο που είχε επιλεγεί για να μπουν οι καμινάδες της ανάπτυξης ή η «απόβλητη» ανακύκλωση… Ακούστηκε δυνατά θρήνος και οργή για τον χαμό εργατών την ώρα της δουλειάς στη βιομηχανική ζώνη, στα ΕΛΛΠΕ, τον Μάιο. Ηρθε και το πνιγηρό νέφος της πυρκαγιάς σε εργοστάσιο ανακύκλωσης στη Νέα Ζωή (σαν λογοπαίγνιο για έναν τόπο όπου φτωχοί άνθρωποι ζουν σε χαμόσπιτα αγκαλιά με την καπνιά εργοστασίων παντός είδους). Η φωτιά που ξέσπασε το περασμένο Σάββατο και τόσες ημέρες μετά καπνίζει ακόμη έδειξε με τον καπνό της από επικίνδυνα μικροσωματίδια ότι ο Ασπρόπυργος είναι μια δρασκελιά από την Αθήνα. Και ό,τι συμβαίνει δραματικά πνιγηρό εκεί, στην Ελευσίνα, στη Μάνδρα, στα Λιόσια, αγγίζει και τους «αμέριμνους» του κέντρου της πρωτεύουσας.

Το κατέστησαν σαφές οι πρώτες μετρήσεις των μικροσωματιδίων με τις κατά πέντε και δέκα φορές υπερβάσεις ορίων κοντά στο σημείο της πυρκαγιάς και το νέφος που ο άνεμος το πέρασε πάνω από την Αττική. Επονται τα αποτελέσματα από τις μετρήσεις για τα φουράνια και τις διοξίνες –ουσίες καρκινογόνες –που προέκυψαν από την καύση των ανακυκλώσιμων υλικών. Και αυτές δεν έχουν πάψει να εκπέμπονται, σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες, μια και η φωτιά θα υποκαίει ενδεχομένως για έναν μήνα.

Νερό ή χώμα;

Φωτιές όμως έχει ανάψει η επιλογή της μεθόδου κατάσβεσης με νερό αντί για χώμα. Για την πυρόσβεση σκουπιδιών είθισται να χρησιμοποιείται η επιχωμάτωση ή αλλιώς ο «πνιγμός» της φωτιάς. Το νερό «ρίχνει» τη θερμοκρασία και αποτρέπει την επέκταση της φωτιάς αλλά δεν σβήνει εγκαίρως την εστία.

Υπήρξε στροφή από τις αρχικές σκέψεις για επιχωμάτωση, που περιελάμβαναν μάλιστα τη δυνατότητα για μεταφορά χώματος από τις εκσκαφές του μετρό. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, παράγοντες από την περιοχή της Δυτικής Αττικής έθεσαν προβληματισμό για το ότι επρόκειτο για ιδιωτική περιουσία και ότι θα μπορούσαν να δημιουργηθούν παρενέργειες –και νομικές –αργότερα.

Η Πυροσβεστική, με τη «γνωστή αυτοθυσία των πυροσβεστών της», όπως έλεγε χαρακτηριστικά στο «Βήμα» στέλεχος του υπουργείου Περιβάλλοντος, «προχώρησε στο επιχειρησιακό της σχέδιο και ρίχτηκε στη μάχη της κατάσβεσης» με νερό προφανώς για να μην υπάρξει χρονοτριβή.

Βέβαια, η περιφερειάρχης Αττικής κυρία Ρένα Δούρου, μιλώντας στο Περιφερειακό Συμβούλιο, υπογράμμισε ότι ουδέποτε ζητήθηκε από την Περιφέρεια Αττικής επισήμως η συνδρομή της για την επιχωμάτωση και ότι «η Πυροσβεστική δεν πρόκρινε τη συγκεκριμένη μέθοδο ως απαραίτητη για την κατάσβεση». Ο αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αττικής κ. Γιάννης Βασιλείου συμπλήρωσε πως «η Περιφέρεια κάνει ό,τι είναι υποχρεωμένη, δηλαδή να συνδράμει στο έργο της Πυροσβεστικής που έχει και την ευθύνη όλων των χειρισμών».

Επιπροσθέτως, ειδικοί θεωρούν κρίσιμο να ελεγχθεί, εφόσον είναι δυνατό, με δεδομένο ότι όλα μπορεί να έχουν γίνει στάχτη, το… ισοζύγιο των απορριμμάτων. Αν δηλαδή τα εισερχόμενα απορρίμματα αντιστοιχούν ως προς τα παραστατικά και τις πιστοποιήσεις με τον εμπορεύσιμο όγκο των σκουπιδιών και τα μη ανακυκλούμενα υπολείμματα.

Δυστυχήματα και πρόστιμα

«Βαρύ» το ιστορικό της εταιρείας, η οποία έχει στο ενεργητικό της εργατικά δυστυχήματα, επιδοτήσεις αδρές, πρόστιμα για ελλείψεις, αλλά και, αφειδώς, αδειοδοτήσεις επέκτασης μονάδων της, με περιβαλλοντικούς μάλιστα όρους που θεωρούνται, όπως και σε άλλες περιπτώσεις εταιρειών ανακύκλωσης, «χαλαροί».

Τον Αύγουστο του 2009 βρέθηκε νεκρός ένας 46χρονος εργάτης από το Μπανγκλαντές κάτω από τόνους πεπιεσμένου ανακυκλώσιμου υλικού στη Γενική Ανακυκλώσεως ΑΕ· τρία χρόνια αργότερα ένας ακόμη μετανάστης έχασε τη ζωή του εκεί. Συνδικάτα, το Σωματείο Ιδιωτικών Υπαλλήλων, το ΠΑΜΕ και αντιρατσιστικές οργανώσεις έδιναν μάχη για καλύτερες συνθήκες εργασίας, για τους προ τετραετίας 150 εργάτες, ενώ αργότερα ήρθαν απολύσεις. Εδώ και καιρό βοά ο επιχειρηματικός κόσμος ότι υπάρχουν χρέη, μιλούσαν κάποιοι για «θαλασσοδάνεια» και για προβληματική λειτουργία…

Αξιοσημείωτο είναι ότι μετά τη διενέργεια ελέγχου οι επιθεωρητές περιβάλλοντος είχαν επιβάλει υψηλά πρόστιμα, με χαρακτηριστικό εκείνο των 132.000 ευρώ από τον γενικό επιθεωρητή Περιβάλλοντος το 2012. Πρόσφατα, τον Φεβρουάριο του 2015, η Περιφέρεια Αττικής επέβαλε πρόστιμο ύψους 2.590 ευρώ επειδή «εξακολουθεί και προβαίνει σε λειτουργία εκσυγχρονισμού χωρίς τις απαιτούμενες άδειες για τον εκσυγχρονισμό από τις υπηρεσίες μας». Ανάλογα πρόστιμα, από 2.500 ως 5.500 ευρώ, είχαν επιβληθεί από την Περιφέρεια και το 2013.