Οι σφαίρες στους δρόμους της Ρώμης πριν τον τελικό του κυπέλλου το Σάββατο έφεραν μπροστά στα μάτια της Ιταλίας το πρόβλημα που δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει: Το παράλληλο κράτος των οργανωμένων οπαδών που έχει εξουσία γύρω από τα γήπεδα και διασυνδέσεις με το οργανωμένο έγκλημα και ακόμη και ακραίες πολιτικές ομάδες. Ο ευρωπαϊκός τύπος χρησιμοποιεί ένα πρόσωπο για να συνοψίσει το πρόβλημα -τον Τζένι τον Τρομερό, που ανέλαβε καθήκοντα διαμεσολαβητή στο στάδιο ενώ ο πρωθυπουργός παρακολουθούσε άπραγος.
Το Σάββατο, οργανωμένος οπαδός της Ρόμα άνοιξε πυρ στο δρόμο εναντίον οπαδών της Νάπολι, τραυματίζοντας τρεις από αυτούς -ο ένας παλεύει ακόμη και τώρα, τέσσερις ημέρες μετά για τη ζωή του.
Οι πυροβολισμοί στην ιταλική πρωτεύουσα σημειώθηκαν πριν τον τελικό Νάπολι-Φιορεντίνα και μονοπωλούν μέχρι και την Τετάρτη το πολιτικό ενδιαφέρον: Ο ιταλός πρόεδρος Τζόρτζιο Ναπολιτάνο επανέλαβε, μετά από σειρά άλλων πολιτικών, πως ο αγώνας για καθαρό αθλητισμό θα είναι αμείλικτος. Όμως δεν είναι ούτε ο Ναπολιτάνο, ούτε οι φωτογραφίες από τα επεισόδια που έχουν βγει από τα σύνορα της Ιταλίας.
Διάσημος έχει γίνει στον ευρωπαϊκό τύπο ο «Τζένι ο Τρομερός», που είναι ήδη διαβόητος στην Ιταλία εξαιτίας της πολύχρονης παρουσίας του στις κερκίδες. Πρόκειται για τον Τζενάρο ντε Τομάσο, αρχηγό των οργανωμένων οπαδών της Νάπολι -σήμερα λέγονται «οι μαστίφ»- που φέρει υπερήφανα το ψευδώνυμο «Τζένι carogna» -κυριολεκτικά «πτώμα», στην αργκό και «κάθαρμα», στις ξένες εφημερίδες μεταφράζεται συνήθως ως «τρομερός».
Ο Τομάσο δεν είχε άμεση εμπλοκή στα βίαια επεισόδια έξω από το γήπεδο, αλλά έχει αναδειχθεί σε πρωταγωνιστή για τα όσα ακολούθησαν.
Εξουσία από τα κάγκελα, με τον πρωθυπουργό απέναντι
Μέσα στο στάδιο, οι οπαδοί της Νάπολι έριχναν φωτοβολίδες στο γρασίδι και για 45 λεπτά δεν μπορούσε να ξεκινήσει το παιχνίδι. Μέχρι που, μετά από «συνομιλίες με τους φιλάθλους», όπως έγραφαν οι ανταποκρίσεις, τα πνεύματα ηρέμησαν και το ματς άρχισε.
Τα περί «συνομιλίες με τους φιλάθλους» είναι ευφημισμός του εσχάτου είδους: Οι συνομιλίες έγιναν ουσιαστικά με τον «Τζένι τον Τρομερό», ο οποίος απαίτησε να ηρεμήσουν πρώτα οι οπαδοί της Φιορεντίνα για να αποχωρήσουν οι οπαδοί της Νάπολι.
Οι φωτογραφίες του ηρεμεί με νεύματα την κερκίδα της Νάπολι έχουν κάνει το γύρο του κόσμου. Στην άλλη άκρη του σταδίου, βρίσκοταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, ο οποίος φιανόταν προβληματισμένος αλλά και άπραγος.
Οι ιρλανδικοί Irish Times μιλούν για «άλλη μία ημέρα ντροπής για το ιταλικό ποδόσφαιρο, παρά τον χαμηλό πήχη». Αργότερα, γράφει ενδεικτικά το γερμανικό Spiegel, «οι αρχές διέψευσαν ότι έγιναν διαπραγματεύσεις με χούλιγκαν, αυτό δηλαδή που είδε όλος ο κόσμος».
Πρέσβης μίας ιδιαίτερης κάστας
Δύσκολα εκπλήσσει ότι ο Τομάσο έχει σχέσεις με τη μαφία της Νάπολι -η οικογένειά του έχει στενές σχέσεις με δύο διαφορετικές εγκληματικές ομάδες, ενώ ο πατέρας του είχε καταδικαστεί σε 24 χρόνια φυλάκισης.
Και ο ίδιος έχει στο ενεργητικό του ολιγόμηνη φυλάκιση, για επεισόδια σε διαμαρτυρία που σχετιζόταν με χωματερή της μαφίας. Φυσικά του έχουν επιβληθεί επίσης όλες οι ποινές που προβλέπονται για φιλάθλους: Η τελευταία, μόλις την Τρίτη, ήταν νέα πενταετής απαγόρευση εισόδου σε στάδια.
Ακόμη και το μπλουζάκι που φορούσε ο Τζένι ο Τρομερός στον τελικό δεν είναι τυχαίο: Το σύνθημα «Ελευθερία στον Σπετσιάλε» ζητούσε την απελευθέρωση του Αντονίνο Σπετσιάλε, που έχει καταδικαστεί σε οκταετή φυλάκιση για ξυλοδαρμό στο περιθώριο παλιότερου ποδοσφαιρικού αγώνα.
Ο Τζένι ο Τρομερός φυσικά δεν είναι ο μόνος. Οι αρχηγοί είναι συνήθως σταθεροί στις ομάδες των οργανωμένων οπαδών, οι οποίες διαλύονται και επανεμφανίζονται με νέα ονόματα αλλά τις ίδιες διασυνδέσεις.
Παραδείγματα, στα οποία αναφέρεται ενδεικτικά το Spiegel, είναι ο Τζιανκάρλο Λομπάρντι (ή αλλιώς «Σάντοκαν») της ομάδας του Μιλάνου που κυκλοφορεί με Φεράρι και μερικές αγωγές για κλοπή, ξυλοδαρμό και απόπειρα δολοφονίας στην πλάτη του, ή ο Λορίς Γκραντσίνι που θεωρείται συνδαιτημόνας «νονών» της μαφίας.
Άλλοι, χαμηλότερων βαθμών «ουλτρά» θεωρείται συχνά ότι έχουν πιο χαλαρές επαφές είτε με το οργανωμένο έγκλημα είτε με ακροδεξιές ομάδες. Παράδειγμα είναι ο Ντανιέλε ντε Σάντις, που θεωρείται δράστης των πυροβολισμών το Σάββατο και για τον οποίο τα ιταλικά ΜΜΕ γράφουν ότι είναι μέλος ακροδεξιών οργανώσεων -δημοσιεύοντας και σχετικές φωτογραφίες.
