Πριν από έναν περίπου μήνα απεσύρθη από τη ζωή, αλλά δεν έφυγε, ο Juan Gelman. Ο ποιητής που ανέδειξε τη θλίψη σε διακριτικό τρόπο σκέψης.
Κατακρεουργημένος από τη χούντα της Αργεντινής –δεν του άφησαν γυναίκα και παιδιά –αντέταξε την ανθρωπιά όπου την έβρισκε απούσα. Και αυτήν θεώρησε ως, από τη φύση της, παγκόσμια ομιλία. Τα ισπανικά γράμματα είδαν στον ποιητή και μουσικό, ακόμα μια φορά, το πότε οι λέξεις έχουν δικαίωμα να διαχρονίζονται, να διαρκούν και να διατοπίζονται, να διαδίδονται. Απευθείας και χωρίς τις περιττές των επιθέτων δυναμώσεις.
Ειπώθηκε από τον Mario Benedetti –κι ευχαριστώ τον Γιάννη Σουλιώτη για τη σημείωση –ότι ο Juan Gelman αποτελεί «το πιο συνεκτικό ρεπερτόριο» της αργεντίνικης ποίησης. Και είναι έτσι. Γιατί μέσα σ’ αυτήν τιμάται η αξία της ανώνυμης κοινωνικής καθημερινότητας. Μιας ποίησης δηλαδή που αφήνει στον ακροατή ανέπαφη την ευχέρεια τη σκέψη της να κρίνει. Με λέξεις εμπράγματες μας απευθύνεται, ώστε να είναι, όσα αυτές διηγούνται, ορατά. Και αναμφισβήτητα; Οχι. Γιατί ο συγκεκριμένος ποιητής δεν επιβάλλει, διερωτάται. Κάθε του λέξη, αλλά και στίξη, έχει, από τη θέση «της» και απ’ τη στιγμή «της», την ένδειξη για την αναίρεσή της. Και είναι τόσο δύσκολο αυτό να το υποφέρεις. Εκτός κι αν ο λόγος σου, ενώ είναι επίγραμμα, φιλοξενεί και δισταγμό συνάμα.
Ο κ. Γιάννης Μεταξάς είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
