Τζένη Βάνου: Η ελληνίδα Ελα Φιτζέραλντ

Η Τζένη Βάνου ήταν μια ιδιαίτερη περίπτωση ερμηνεύτριας του ελαφρού τραγουδιού. Χαρακτηριστική φωνή αλλά και στάση ζωής. «Παλικάρι» στη δοκιμασία της αλλά και στη μάχη της με τον καρκίνο δεν το έβαλε κάτω και το πάλεψε όσο έπαιρνε. Πέθανε την περασμένη Τετάρτη, 5 Φεβρουαρίου. Αν ζούσε, αύριο θα είχε τα γενέθλιά της. Τον καρκίνο τον πάλεψε όσο μπορούσε. Και η τραγική ειρωνεία είναι ότι τη χτύπησε στον λαιμό, εκεί από όπου έβγαινε αυτή η θεϊκή φωνή. Με τη μοναδική βραχνάδα και το τζαζ ηχόχρωμα. Αδικο το χτύπημα. Η Τζένη Βάνου ήταν επίσης παλικάρι και στα οικονομικά της προβλήματα. Είχε ανοίξει μίνι μάρκετ στη Νέα Σμύρνη μαζί με τον γιο της. Αναγκάστηκε να το πουλήσει, όπως και το σπίτι της.

Γεννήθηκε ως Ευγενία Βραχνού στις 10 Ιανουαρίου του 1936 κάπου στην πλατεία Αττικής, αλλά δεν μεγάλωσε εκεί. Μεγάλωσε στον Βύρωνα, δίπλα στη γιαγιά της, αφού ήταν παιδί χωρισμένων γονιών. Το διαζύγιο είχε βγει εις βάρος της μητέρας της. Εξαιτίας αυτού τη μητέρα της δεν μπορούσε να τη δει, και μάλιστα υπήρχαν και στιγμές ακραίες για τα παιδικά της μάτια, όταν η μητέρα της προσπαθούσε να την πλησιάσει και δεν την άφηναν. Στα οκτώ της χρόνια έφυγε από τον Βύρωνα για το Μοσχάτο μαζί με τον πατέρα της, ο οποίος είχε ξαναπαντρευτεί. Κάπου στην προεφηβεία της έκανε και μια απόπειρα αυτοκτονίας. Ηθελε να βλέπει τη μητέρα της περισσότερο από μία φορά τον μήνα. Τελικά τα κατάφερε.

Επεισοδιακή κατά κάποιον τρόπο ήταν και η σχέση της με τη μουσική. Ο πατέρας της δεν ήθελε αλλά η μητέρα της βοήθησε για να τα καταφέρει. Το σπρώξιμο της το έδωσε όταν ήταν ακόμη μαθήτρια ο δημοσιογράφος Γιώργος Κολοκοτρώνης, ο οποίος την πρωτοάκουσε και την πήγε στα «Κυριακάτικα πρωινά» του Γιώργου Οικονομίδη. Κάτι σαν πολύ πρώιμα σημερινά τάλεντ σόου. Παρών σε αυτά ο Μίμης Πλέσσας. Την ξεχώρισε και της πρότεινε να την προσλάβουν ως τραγουδίστρια στην Κρατική Ραδιοφωνία. Εδωσε εξετάσεις. Αν και η επιθυμία της, όπως έχει εκμυστηρευθεί η ίδια, ήταν να μπει στο Πανεπιστήμιο, να σπουδάσει φυσικομαθηματικός.

Ο συνθέτης Γεράσιμος Λαβράνος που και με αυτόν συνεργάστηκε σε αυτά τα πρώτα της βήματα της έδωσε το ψευδώνυμο Τζένη Βάνου και τα υπόλοιπα ανήκουν στην Ιστορία. Ερμήνευσε τραγούδια των Κώστα Γιαννίδη, Γιώργου Μουζάκη, Τάκη Μωράκη, Κώστα Καπνίση και Μίμη Πλέσσα. Χωρίς να έχει ηχογραφήσει ακόμη, τραγουδάει, συνεχώς. Και όλοι αναρωτιούνται ποια είναι αυτή η τραγουδίστρια. Δεν θα αργήσουν να την ανακαλύψουν μαγεμένοι από τη φωνή της. Με το «Τώρα» του Μίμη Πλέσσα κέρδισε το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1964. Ο Δημήτρης Χορν ψήφισε «Τζένη Βάνου» και του ζητήθηκε από τα υπόλοιπα μέλη της Επιτροπής να ψηφίσει τραγούδι και όχι πρόσωπο. «Μα τα επόμενα 50 χρόνια για αυτήν θα μιλάμε» απάντησε.

Και δεν είχε άδικο ο Δημήτρης Χορν. Η φωνή της χαρακτηριστική. Το ελαφρό τραγούδι είχε βρει τη μούσα του. Και όπως η ίδια είχε δηλώσει σε συνεντεύξεις της, δεν ήξερε μουσική αλλά μάθαινε γρήγορα. Οπως και πολλά πράγματα τα έκανε γρήγορα. Η Νάνα Μούσχουρη τραγουδούσε στο «Τζάκι» στη Ρηγίλλης αλλά έπρεπε να φύγει για το εξωτερικό. Την πήρε στη θέση της για κάποιες ημέρες. Εμεινε τελικά δύο μήνες. Μετά ο Μανώλης Χιώτης και η Μαίρη Λίντα τής ζήτησαν να πάει μαζί τους σε ένα άλλο κέντρο, στη «Σπηλιά του Παρασκευά». Πήγε, παρεξηγήθηκε και έφυγε. Ακολούθησε η «Νεράιδα» από το 1961 ως το 1969. Οκτώ χρόνια.

Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’60 ήρθε και το πρώτο της σουξέ. Το «Αν σ’ αρνηθώ αγάπη μου» σε μουσική Μίμη Πλέσσα. Στη συνέχεια ο Γιώργος Μουζάκης τής δίνει τη «Σκλάβα» και το «Θέλω κοντά σου να μείνω». Μεγάλα σουξέ, μεγάλες επιτυχίες, διαχρονικές. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 ο Νίκος Μαμαγκάκης τής ζήτησε να τραγουδήσει το «Σ’ αγαπώ» («Ο ήλιος βγαίνει μες στα μάτια σου») για την ταινία «Λεωφόρος του μίσους». Αλλη μεγάλη επιτυχία. Η Τζένη Βάνου το είχε ξεχάσει όμως. Είχε γίνει χαμός με το τραγούδι και εκείνη ούτε καν το θυμόταν. Για την ηχογράφηση του κομματιού είχε πάρει 350 δραχμές.

Η Τζένη Βάνου μεσουράνησε δίνοντας σε αυτό που ονομάζουμε ελαφρό τραγούδι μιαν άλλη χροιά, μιαν άλλη πνοή. Εφθασε μιαν ανάσα από το να συνεργαστεί με τον Μάνο Χατζιδάκι. Αλλά αυτό δεν έγινε ποτέ. Ο συνθέτης την ήθελε, όπως και εκείνη. Αλλά πώς μπορούσε να γυρίσει την πλάτη στον Μίμη Πλέσσα; Ηταν αυτός που την έβγαλε στο τραγούδι. Δεν το έκανε ποτέ και της έμεινε μια μεγάλη πίκρα.

Η ζωή της και η καριέρα της είχαν πολλά σκαμπανεβάσματα. Παντρεύτηκε το 1964 για να κάνει παιδιά και οικογένεια. Το 1969 πήγε στην Αμερική όπου υπέγραψε πενταετές συμβόλαιο με ελληνοαμερικανική δισκογραφική εταιρεία και εμφανιζόταν σε μαγαζί της Νέας Υόρκης. Είχε φύγει για τις Ηνωμένες Πολιτείες για να γλιτώσει από την κακοποίηση του συζύγου της. Δεν μπόρεσε να μείνει εκεί για πολύ γιατί δεν άντεχε την εκεί ζωή. Γύρισε πίσω, με δύο παιδιά, χώρισε, πλήρωνε και τα χρέη του (πρώην) άντρα της. Είναι άνεργη, χωρίς δισκογραφική εταιρεία, συναντιέται με τον Τόλη Βοσκόπουλο, ο οποίος της έγραψε δύο αθάνατα λαϊκά κομμάτια, τα «Αγόρι μου» και «Σε παρακαλώ σήκω και φύγε». Επιτυχίες. Ο Μίμης Πλέσσας τής δίνει το «Σε βλέπω στο ποτήρι μου». Ακόμη μία μεγάλη επιτυχία. Αλλά κάπου εκεί ο δρόμος στραβώνει. Αρχισε να εμφανίζεται σε δεύτερα μαγαζιά μόνο και μόνο για την επιβίωση. Το άγχος της την έκανε να μη διαπραγματεύεται τα μεροκάματα. Τα λεφτά δεν ήταν πολλά. Και στη συνέχεια το μετάνιωνε. Αλλά ήταν αργά.