Oταν σε μια χώρα δεν πάνε καλά τα πράγματα ψέγουμε την κυβέρνηση και την αλλάζουμε. Δεν αλλάζουμε χώρα. Οταν δεν πάνε καλά τα πράγματα στην Ευρωπαϊκή Ενωση λέμε (μικρόψυχα και αυτοκτονικά) «και σε τι μας χρησιμεύει». Ξεχνάμε, οι περισσότεροι, ότι, έμμεσα και άμεσα, η Ενωση έχει ηγεσία δικής μας επιλογής.
Αμεσα, η Ευρωβουλή. Εμμεσα, η «Ευρωπαϊκή Επιτροπή» και τα διάφορα συμβούλια. Ο πρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής επιλέγονται από τις δημοκρατικά εκλεγμένες ηγεσίες των κρατών-μελών και ελέγχονται (δύσκολα) από την Ευρωβουλή. Τα συμβούλια είναι διακρατικά: μετέχουν σε αυτά, με ίσα και μεγάλα δικαιώματα, οι υπουργοί των κρατών-μελών. Με δημοκρατική νομιμότητα στις χώρες τους. Και συνεπώς στο διακρατικό όργανο.
Υπάρχει στις Βρυξέλλες και μια ισχυρή «γραφειοκρατία». Ελέγχεται από τους Επιτρόπους. Δεν αποφασίζει: προτείνει. Οι προτάσεις της έχουν όμως βάρος.
Το ίδιο συμβαίνει σε όλα τα κράτη-μέλη. Οπως κάθε θεσμός, χωρίς αυτή τη γραφειοκρατία η Ενωση δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει. Υπάρχουν βέβαια καλοί και κακοί γραφειοκράτες. Αυτό δεν είναι αποκλειστικότητα των Βρυξελλών.
Η Ενωση, δημοκρατικά πλουραλιστική, ακολουθεί προοδευτικές ή συντηρητικές πολιτικές που τις διατυπώνουν οι προοδευτικές ή συντηρητικές πλειοψηφίες στα κράτη-μέλη και, ως ένα σημείο, στην Ευρωβουλή.
Και οι πλειοψηφίες αυτές καθορίζονται από ελεύθερες εκλογές σε όλες τις χώρες.
Οσοι όμως διαφωνούν με τις πολιτικές της Ενωσης δεν δίνουν μάχη για άλλες πλειοψηφίες αλλά, συχνά, σε βάρος των θεσμών της.
Και σε βάρος κάθε απόπειρας βελτίωσης των συνθηκών λήψης αποφάσεων και μεγαλύτερου, δηλαδή πιο άμεσου, δημοκρατικού ελέγχου.
Αυτή είναι η πονεμένη ιστορία του «ευρωσυντάγματος» που οι Γάλλοι τίναξαν στον αέρα με το γνωστό σουρεαλιστικό δημοψήφισμα-καμάρι της ευρωπαϊκής ακροαριστεράς και συνάμα όλων των ευρωπαίων εθνικιστών.
Αυτή μπορεί να είναι και η τύχη του συρρικνωμένου συμφώνου της Λισαβόνας που, ύστατη ελπίδα, μένει να ψηφιστεί και από τους Ιρλανδούς.
Πολλοί Ευρωπαίοι προσάπτουν στην «Ευρώπη» την αδυναμία ουσιαστικών παρεμβάσεων ενώ ταυτόχρονα δεν θέλουν τις υπερεθνικές διαδικασίες που θα επέτρεπαν μια κοινή εξωτερική, αμυντική αλλά και οικονομική πολιτική.
Σκοπεύουν τώρα να μην ψηφίσουν γιατί δεν τους εμπνέει η «αδύναμη» Ευρώπη έτσι όπως αυτοί επέτρεψαν, και με πιέσεις, να δημιουργηθεί.
Το αποτέλεσμα είναι η υποτέλεια όλων μας απέναντι στις άλλες μεγάλες δυνάμεις που έχουν πολιτικές και τα μέσα να τις επιβάλλουν.
Θέλουν επιστροφές στην πλασματική παντοδυναμία των κρατών-εθνών στην εποχή που όλα είναι παγκόσμια.
Και αυτό οδηγεί μαθηματικά στην υποτέλεια.