Το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων χορηγεί στεγαστικά δάνεια σε δημοσίους υπαλλήλους, κυρίως για την αγορά πρώτης κατοικίας. Ως το τέλος Νοεμβρίου είχαν εγκριθεί 20.000 στεγαστικά δάνεια συνολικού ύψους περίπου 200 δισ. δραχμών. Οπως εξηγεί ο κ. Παν. Αλεξόπουλος, πρόεδρος του Ταμείου Παρακαταθηκών & Δανείων, ο σημαντικός αυτός αριθμός των εγκεκριμένων δανείων είναι απόλυτα δικαιολογημένος, αφού το Ταμείο Παρακαταθηκών & Δανείων χορηγεί στεγαστικά δάνεια με τα χαμηλότερα επιτόκια στην αγορά.
Δάνειο από το Τ.Π. & Δανείων δικαιούνται όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι πλην των υπαλλήλων του υπουργείου Παιδείας και των υπαλλήλων του υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών. Ακόμη, στεγαστικό δάνειο δικαιούνται οι υπάλληλοι των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου που συνταξιοδοτούνται από το Δημόσιο, οι υπάλληλοι των ασφαλιστικών ταμείων κύριας και επικουρικής ασφάλισης, οι δημοτικοί και κοινοτικοί υπάλληλοι κλπ.
Βασικότερη προϋπόθεση για τη χορήγηση στεγαστικού δανείου από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων είναι να μην έχει χορηγηθεί στον αιτούντα ή στον (στην) σύζυγο στεγαστικό δάνειο από το Τ.Π. & Δανείων ή το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Ο υποψήφιος δανειολήπτης ή ο (η) σύζυγος να μην έχει πλήρες δικαίωμα ιδιοκτησίας ή ισόβιας επικαρπίας ή δικαίωμα οίκησης σε κατοικία ή διαμέρισμα σε πόλη με περισσότερους από 5.000 κατοίκους ή σε τουριστική περιοχή, η οποία να πληροί τις στεγαστικές του ανάγκες.
Και ως τέτοια θεωρείται κατοικία (σε οποιαδήποτε πόλη ή χωριό) τουλάχιστον 35 τ.μ. για τον άγαμο, 70 τ.μ. για το ζευγάρι, προσαυξανόμενα κατά 15 τ.μ. για κάθε προστατευόμενο παιδί με ανώτερο τα 100 τ.μ., υπό τον όρο ότι η κατοικία που θα αποκτηθεί με το δάνειο θα είναι μεγαλύτερη κατά τουλάχιστον 20% από την υπάρχουσα.
Επίσης, ο έγγαμος πρέπει να έχει δύο χρόνια μόνιμης υπηρεσίας και ο άγαμος πέντε χρόνια, ενώ στη περίπτωση που το δάνειο εγκρίθηκε για παραμεθόρια περιοχή, θα πρέπει κατά τη χορήγησή του να κατοικεί ο δανειζόμενος ή οικογένειά του στην περιοχή αυτή.
Το ανώτατο ύψος του δανείου που χορηγεί το Τ.Π. & Δανείων είναι 12,5 εκατ. δραχμές για τον ένα δημόσιο υπάλληλο, 18,75 εκατ. δρχ. αν και οι δύο σύζυγοι είναι δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ για το ζευγάρι των δικαιούχων υπαλλήλων παραμεθόριων περιοχών το ύψος του χορηγούμενου δανείου φθάνει ως τα 25 εκατ. δραχμές.
Η διάρκεια αποπληρωμής των παραπάνω δανείων είναι 30 χρόνια, ενώ η εξόφληση των μηνιαίων δόσεων γίνεται με παρακράτηση από τον μισθό ή τη σύνταξη του δανειολήπτη. Δίνεται η δυνατότητα στον δανειολήπτη, αν το επιθυμεί, να εξοφλήσει το δάνειο πριν από το τέλος των 30 ετών, καταβάλλοντας το υπόλοιπο του κεφαλαίου που έχει απομείνει.
Τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων του Τ.Π. & Δανείων κυμαίνονται από 7% για τα άτομα με ειδικές ανάγκες ως 10% ανάλογα και με την περιοχή για την οποία εγκρίνεται το δάνειο. Από την 1.1.97 εξάλλου το επιτόκιο των άληκτων κεφαλαίων όλων των παλαιών στεγαστικών δανείων μειώθηκε σε 11%, 10%, 9% ανάλογα με την περιοχή και σε 7% για τα άτομα με ειδικές ανάγκες.
Η μηνιαία δόση κυμαίνεται ανάλογα με το ύψος του δανείου και το επιτόκιο που ισχύει κατά περιοχή. Ετσι αν ένας δημόσιος υπάλληλος πάρει στεγαστικό δάνειο ύψους 12,5 εκατ. δρχ. και το επιτόκιο είναι 10%, θα του παρακρατούνται κάθε μήνα από τον μισθό του τα επόμενα 30 χρόνια περίπου 110.000 δραχμές· αν το επιτόκιο είναι 9%, η μηνιαία δόση θα είναι 100.000 δρχ. και αν το επιτόκιο είναι 8,5% η μηνιαία δόση διαμορφώνεται σε περίπου 96.500 δραχμές. Στην περίπτωση που το δάνειο χορηγείται σε ζευγάρι που θα αποκτήσει κατοικία σε παραμεθόρια περιοχή, το επιτόκιο είναι 8% και η μηνιαία δόση είναι περίπου 92.000 δρχ.
Για ζευγάρι δημοσίων υπαλλήλων το οποίο δικαιούται δάνειο 18,75 εκατ. δραχμών και το επιτόκιο είναι 10%, η μηνιαία δόση είναι 165.000 δρχ. Αν το επιτόκιο είναι 9%, για το ποσό αυτού του δανείου η μηνιαία δόση ανέρχεται σε 151.500 δρχ.· για επιτόκιο 8,5%, η δόση είναι 144.700 δρχ. Αν το ζευγάρι των δικαιούχων πρόκειται να αποκτήσει κατοικία σε παραμεθόρια περιοχή, δικαιούται να πάρει δάνειο ύψους 25 εκατ. δραχμών. Η μηνιαία δόση για αυτό το ποσό του δανείου είναι 184.000 δρχ. Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο
Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο χορηγεί στεγαστικά δάνεια για την αγορά ή την ανοικοδόμηση κατοικίας και όχι για επισκευή ή βελτίωση κατοικίας ή για αγορά οικοπέδου. Δικαιούχοι των στεγαστικών δανείων είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι του Δημοσίου, των υπουργείων Δημόσιας Τάξης, Δικαιοσύνης, Εθνικής Αμυνας, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εμπορικής Ναυτιλίας κλπ. Ακόμη, από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο μπορούν να πάρουν στεγαστικό δάνειο και οι εν ενεργεία υπάλληλοι δημόσιων επιχειρήσεων ή οργανισμών κοινής ωφελείας.
Το ανώτατο ποσό στεγαστικών δανείων που χορηγεί το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο ανέρχεται στο ποσό των 15 εκατ. δρχ. για άγαμους δανειολήπτες και το ποσό των 20 εκατ. δρχ. για τους έγγαμους είτε ο ένας από τους συζύγους είναι δημόσιος υπάλληλος είτε και οι δύο.
Το ύψος του δανείου καθορίζεται με βάση το σύνολο όλων των τακτικών μηνιαίων αποδοχών, ενώ η χρονική διάρκειά του είναι 30 χρόνια (360 δόσεις). Μπορεί όμως κάποιος που έχει την οικονομική δυνατότητα να εξοφλήσει το υπόλοιπο του κεφαλαίου που απομένει και πριν από τη λήξη του δανείου.
Το επιτόκιο όπως και στην περίπτωση του Τ.Π. & Δανείων κυμαίνεται ανάλογα με την περιοχή που ο δανειολήπτης προτίθεται να αποκτήσει κατοικία. Ετσι, για τους Νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης είναι 12%, για του Νομούς Αχαΐας, Ηρακλείου, Κορινθίας, Βοιωτίας, Λαρίσης και Μαγνησίας είναι 11% και για τους υπόλοιπους νομούς είναι 10%.
Η μηνιαία δόση για ένα δάνειο 15 εκατ. δραχμών με επιτόκιο 12% ανέρχεται περίπου στις 147.000 δρχ., ενώ για δάνειο 20 εκατ. δρχ. η δόση με το ίδιο επιτόκιο είναι περίπου 196.000 δρχ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από το νέο έτος το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο θα μειώσει τα επιτόκια των παλαιών δανείων και θα τα προσαρμόσει σε αυτά που ισχύουν σήμερα. Ετσι για τα άληκτα ποσά των δανείων οι μηνιαίες τοκοχρεολυτικές δόσεις θα μειωθούν. Με τη μείωση αυτή θα προκύψει άμεσα σημαντική αύξηση του διαθεσίμου εισοδήματος των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων που έχουν πάρει στεγαστικό δάνειο, αφού θα δουν να αυξάνονται οι καθαρές μηνιαίες αποδοχές τους.
Από τις αρχές του 1997 μέχρι τέλους Νοεμβρίου το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο είχε εγκρίνει περίπου 12.000 αιτήσεις χορήγησης στεγαστικών δανείων για απόκτηση πρώτης κατοικίας συνολικού ύψους περίπου 155 δισ. δραχμών. Από φέτος ο χρόνος αναμονής για την έγκριση των αιτήσεων έχει περιοριστεί περίπου στους τρεις μήνες, ενώ όπως μας πληροφόρησε διευθυντικό στέλεχος του ταμιευτηρίου από το νέο έτος ο χρόνος έγκρισης των αιτήσεων θα περιοριστεί στους δύο μήνες. ΕΠΙΛΕΞΤΕ Τα χαμηλής εκκίνησης
Στα δάνεια αυτής της κατηγορίας ο δανειζόμενος αποπληρώνει τα πρώτα χρόνια το δάνειό του με επιτόκιο χαμηλότερο από το βασικό επιτόκιο στεγαστικών δανείων της τράπεζας που του χορήγησε το δάνειο. Η διαφορά στη δόση που προκύπτει ανάμεσα στα δύο επιτόκια κεφαλαιοποιείται, προστίθεται δηλαδή στο οφειλόμενο κεφάλαιο, και αποπληρώνεται μελλοντικά.
Αν λόγου χάρη το βασικό επιτόκιο στεγαστικών δανείων είναι 14,5% και το επιτόκιο χαμηλής εκκίνησης 10%, οι δόσεις που πληρώνει ο δανειολήπτης τα πρώτα τρία χρόνια υπολογίζονται με επιτόκιο 10%. Η διαφορά που προκύπτει ανάμεσα στη δόση 14,5% και αυτή με 10% προστίθεται κάθε φορά στο κεφάλαιο που οφείλεται. Μετά την πάροδο της τριετίας εφαρμόζεται στο υπολειπόμενο κεφάλαιο το τότε ισχύον επιτόκιο, που μπορεί να είναι την περίοδο εκείνη μεγαλύτερο και από το αρχικό.
Τα δάνεια αυτά απευθύνονται κυρίως σε όσους αναμένουν άνοδο των μελλοντικών τους εισοδημάτων. Ετσι, πληρώνουν χαμηλή δόση στην αρχή, μεταφέροντας στο μέλλον μέρος των υποχρεώσεών τους, όταν η οικονομική τους κατάσταση θα έχει βελτιωθεί. Η μικρή δόση τα πρώτα χρόνια δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τα προϊόντα αυτά αποτελούν φθηνή λύση. Αυτό που πρέπει να λάβει κανείς σοβαρά υπόψη του είναι ότι μπορεί να εξοφλεί το δάνειό του τα πρώτα χρόνια με επιτόκιο π.χ. 10%, το δάνειό του όμως στην πραγματικότητα «τρέχει» με 14,5%, όσο δηλαδή είναι το βασικό επιτόκιο των στεγαστικών δανείων. Οσο μικρότερη εξάλλου είναι η διαφορά ανάμεσα στο «χαμηλό» επιτόκιο και στο βασικό τόσο χαμηλότερη είναι και η υποχρέωση που μεταφέρεται στο μέλλον. Δάνεια σε συνάλλαγμα
ο δανεισμός σε συνάλλαγμα για αγορά κατοικίας τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχθεί αρκετά επωφελής σε όσους το αποτόλμησαν. Το όφελος προέρχεται κυρίως από τα χαμηλότερα επιτόκια των διαφόρων ξένων νομισμάτων και ιδιαιτέρως του ιαπωνικού γεν και του ελβετικού φράγκου. Τα επιτόκια των ξένων νομισμάτων είναι ο ένας παράγοντας στην υπόθεση δανεισμού σε συνάλλαγμα. Ο άλλος είναι η μεταβολή στις συναλλαγματικές ισοτιμίες της δραχμής, που είναι αστάθμητος. Γι’ αυτόν τον λόγο οι τράπεζες εμφανίζονται διστακτικές στο να χορηγούν αφειδώς δάνεια σε συνάλλαγμα.
Τα δάνεια σε συνάλλαγμα απευθύνονται κατά κύριο λόγο, όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, σε όσους κατανοούν τον κίνδυνο που αναλαμβάνουν και είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στο κόστος, σε περίπτωση που οι συγκυρίες εξελιχθούν δυσμενώς. Μια σημαντική ανατίμηση του νομίσματος στο οποίο έχει συναφθεί το δάνειο έναντι της δραχμής, όπως π.χ. η κατά περίπου 15% ανατίμηση του δολαρίου έναντι της δραχμής το τελευταίο δωδεκάμηνο, θα εκτινάξει στα ύψη το κόστος εξυπηρέτησης του δανείου, αφού η δόση υπολογίζεται σε ξένο νόμισμα και πληρώνεται σε δραχμές.
Οι τράπεζες που χορηγούν τέτοιου είδους δάνεια δίνουν πάντως τη δυνατότητα στους πελάτες τους να προφυλαχθούν από τις αρνητικές μεταβολές των ισοτιμιών, περιλαμβάνοντας στα προϊόντα τους κάποια χαρακτηριστικά που μπορεί να χρησιμοποιηθούν προς την κατεύθυνση αυτή, όπως π.χ. η δυνατότητα αλλαγής νομίσματος κάθε τρίμηνο ή η δυνατότητα αποπληρωμής μεγαλύτερου ποσού από την προκαθορισμένη δόση σε κάποια στιγμή κατά την οποία η ισοτιμία της δραχμής έναντι του νομίσματος που έχει δανειστεί κάποιος έχει μεταβληθεί θετικά για τον δανειζόμενο.
Οσον αφορά την επιλογή του νομίσματος, θεωρείται προτιμότερο να επιλέγονται νομίσματα με χαμηλό επιτόκιο ώστε σε περίπτωση ανατίμησης του ξένου νομίσματος έναντι της δραχμής να μην εξανεμίζεται το όφελος από τη διαφορά των επιτοκίων.