ΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ μπορεί να λύνει ένα γάμο, τις περισσότερες φορές όμως δεν σταματά τις οικονομικές διεκδικήσεις ανάμεσα στους διαζευγμένους συζύγους, αλλά αντίθετα τις δημιουργεί και τις επαυξάνει. Οι υποχρεώσεις για διατροφή του ενός προς τον άλλον, που προκύπτουν μετά το διαζύγιο, ήταν το αντικείμενο μιας ενδιαφέρουσας δίκης που διεξήχθη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Το θέμα ήταν πρωτότυπο και εξαιρετικά σημαντικό. Πότε και πώς εκτελούνται οι δικαστικές αποφάσεις που έχουν επιδικάσει διατροφή στον ή στη σύζυγο.


Τα ερωτήματα που είχαν τεθεί στους δικαστές του Δικαστηρίου διατυπώθηκαν από την ολλανδική δικαιοσύνη, η οποία είχε να κρίνει μια υπόθεση μεταξύ δύο πρώην συζύγων που είχαν χωρίσει στην Αγγλία, αλλά ο υπόχρεος προς διατροφή διέμενε στην Ολλανδία. Οι αξιώσεις της πρώην συζύγου για διατροφή θα μπορούσαν να εκτελεστούν (να εισπραχθούν) και στην Ολλανδία; Ή μήπως ό,τι είχε αποφασίσει το αγγλικό δικαστήριο ήταν άνευ σημασίας για την ολλανδική δικαιοσύνη;


Οι ευρωπαίοι δικαστές, στη δίκη που έγινε στις 12 Δεκεμβρίου του 1996, για να απαντήσουν πώς και πότε εκτελούνται οι αποφάσεις για διατροφή από διαζύγιο ανάμεσα στις χώρες – μέλη της Ενωσης, όφειλαν να ερμηνεύσουν συγκεκριμένη διάταξη της Σύμβασης των Βρυξελλών. Ειδικότερα, να αποφανθούν αν οι αξιώσεις για διατροφή του ενός συζύγου, που έχουν επιδικαστεί με δικαστική απόφαση, εκτελούνται σε οποιαδήποτε χώρα κατοικεί ή διαμένει ο υπόχρεος, ανεξαρτήτως τι προβλέπει η εθνική νομοθεσία της.


Το Δικαστήριο, λοιπόν, όφειλε να αποφασίσει αν και οι αποφάσεις για τη διατροφή των πρώην συζύγων καλύπτονται από τη Σύμβαση των Βρυξελλών, που ορίζει ότι οι δικαστικές αποφάσεις εκτελούνται σε κάθε χώρα της Ενωσης, παρά τις διαφορές μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών.


Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης του Ευρωδικαστηρίου, μια διατροφή τού (ή της) πρώην συζύγου καλύπτεται από τη Σύμβαση των Βρυξελλών και έτσι όποιος είναι δικαιούχος διατροφής μπορεί να εκτελέσει τη δικαστική απόφαση, έστω και αν ο ή η σύζυγος διαμένει σε άλλο κράτος – μέλος από εκείνο στο οποίο εκδόθηκε το διαζύγιο και ρυθμίστηκαν οι οικονομικές υποχρεώσεις μεταξύ των συζύγων.


Με άλλα λόγια, όποιος είναι υποχρεωμένος να πληρώνει διατροφή μετά το διαζύγιο, θα την πληρώνει όπου και αν μένει. Αυτά, όπως αποφάσισε το ΔΕΚ, ισχύουν μόνο για τη διατροφή των πρώην συζύγων. Αντίθετα, άλλες δικαστικές αποφάσεις, που ρυθμίζουν άλλες οικονομικές διεκδικήσεις ή περιουσιακές διαφορές, δεν υπάγονται στις διατάξεις της Σύμβασης των Βρυξελλών, παρά μόνον αν εξυπηρετούν ουσιαστικά τις ανάγκες διατροφής του ενός συζύγου. Για παράδειγμα, η καταβολή εφάπαξ ενός χρηματικού ποσού (όπως επιδικάζεται πολλές φορές από τα αγγλικά δικαστήρια).


Υπόθεση C 220/95. Προδικαστική. Σύμβαση των Βρυξελλών. Εννοια των περιουσιακών σχέσεων των συζύγων. Εννοια της υποχρεώσεως διατροφής.