Το American Bureau of Shipping (ABS), η Capital Clean Energy Carriers Corp. και η HD Korea Shipbuilding & Offshore Engineering, ως ιδρυτικά μέλη, μαζί με τις Foresight Group, Navios Maritime Partners LP, Singapore Maritime Institute και Dorian LPG, ως μέλη καινοτομίας, συμμετέχουν στο νέο Ναυτιλιακό Consortium του Massachusetts Institute of Technology (MIT), μια πρωτοποριακή συνεργασία της ακαδημαϊκής κοινότητας με κορυφαίους παράγοντες του ναυτιλιακού κλάδου διεθνώς, με στόχο την ανάπτυξη προηγμένων λύσεων που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητά του, μειώνοντας παράλληλα το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα.
Αυτό το νέο διεθνές Consortium φιλοδοξεί να αναπτύξει νέες τεχνολογίες στους τομείς της πυρηνικής πρόωσης και των εναλλακτικών καυσίμων, τις στρατηγικές ναυτιλιακής διαχείρισης, βασισμένες στα δεδομένα για βελτιστοποιημένη απόδοση και λήψη αποφάσεων, τα αυτόνομα συστήματα και την κυβερνοασφάλεια, καθώς και την κατασκευή ανταλλακτικών επί του πλοίου.
Το BHMAgazino πραγματοποίησε μια ενδιαφέρουσα συνομιλία με τον καθηγητή Μιχαήλ Τριανταφύλλου, ο οποίος συμμετέχει στην Επιτροπή Καθοδήγησης του Ναυτιλιακού Consortium του MIT. Κάτοχος της Έδρας Henry L. και Grace Doherty στην Επιστήμη και Μηχανική των Ωκεανών στο MIT, είναι διευθυντής του προγράμματος «MIT Sea Grant», καθώς και διευθυντής των «Testing Tank and Propeller Tunnel Facilities». Η έρευνά του επικεντρώνεται στους τομείς της βιομιμητικής ρομποτικής, της αλληλεπίδρασης ρευστού – δομής, της δυναμικής και του ελέγχου πλωτών σκαφών και κατασκευών.
Μιλήσαμε με τον καθηγητή Τριανταφύλλου σχετικά με το έργο του και το όραμά του για βιώσιμες ναυτιλιακές λύσεις.
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η μελέτη της «φύσης» αποτέλεσε την απαρχή της φιλοσοφίας. Οι λέξεις «φυσική» και «φύση» έχουν την ίδια ελληνική ρίζα. Καταλαβαίνω ότι και η δική σας έρευνα βασίζεται στην παρατήρηση της φύσης.
«Μα φυσικά! Η βιομιμητική».
Πιστεύετε ότι η μίμηση της φύσης στην τεχνολογία είναι ο σωστός δρόμος ή θα έπρεπε να αναπτύξουμε τεχνολογίες που δεν σχετίζονται με τον φυσικό κόσμο;
«O φυσικός κόσμος έχει αναπτύξει ορισμένες βελτιστοποιημένες λειτουργίες, μέσω της εξέλιξης, για εκατομμύρια χρόνια, οπότε, όπου το αντικείμενο είναι σχετικό, μπορούμε να βρούμε τις λύσεις εκεί. Δε θα εισάγουμε πάντοτε βιομιμητικές λύσεις, αλλά έχουμε πολλά να μάθουμε.
Μάλιστα, αναφέρατε τον Αριστοτέλη. Ο Αριστοτέλης λέει ότι η μίμηση είναι το πρώτο βήμα για τη μάθηση, οπότε αυτό ακριβώς κάνουμε, επειδή δε θέλουμε να μιμηθούμε, θέλουμε εν τέλει να προσομοιώσουμε αυτό που συμβαίνει. Μελέτησα πολύ τις λειτουργίες των ψαριών για αυτόν τον λόγο, επειδή κάτω από το νερό είναι τόσο δύσκολο να υπάρχει ευελιξία. Και αυτό έχει μεταφραστεί και σε άλλες εφαρμογές. Για παράδειγμα, μπορούμε να εξοπλίσουμε πλοία με μεγάλα ελεγχόμενα πτερύγια για να ελέγχεται η ροή».
Θα μπορούσαν οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται σήμερα στα πλοία, να βελτιωθούν μέσω της μελέτης του φυσικού κόσμου;
«Σωστά, τα παραδείγματα αφθονούν, οι καρχαρίες, για παράδειγμα, καλύπτονται από μικρά πλακίδια, χαλαρά συνδεδεμένα στο δέρμα τους και αυτό βοηθά στη διευκόλυνση της ροής, οπότε μπορούμε να φανταστούμε ότι, καθώς προοδεύει η επιστήμη των υλικών, θα δημιουργήσουμε νέα υλικά και μετα-υλικά, που θα μας επιτρέψουν να κάνουμε πολλά πράγματα με τις γάστρες των πλοίων, τα οποία είναι αδύνατoν να συμβούν τώρα. Αυτή τη στιγμή χρησιμοποιούμε μια άκαμπτη κατασκευή της γάστρας του πλοίου, αλλά τελικά θα μπορούμε να κάνουμε αυτές τις γάστρες πιο ευαίσθητες στο περιβάλλον. Θα έχουν τη δυνατότητα να αισθάνονται τη ροή και να αντιδρούν.
Για παράδειγμα, τα στρείδια έχουν έναν τρόπο να ανιχνεύουν πού βρίσκονται ρωγμές στο κέλυφός τους και στη συνέχεια, φτιάχνουν και στέλνουν υλικό για να επιδιορθώσουν αυτές τις ρωγμές. Μπορούμε λοιπόν να φανταστούμε μια αυτο-επουλωτική γάστρα ή μια γάστρα που ανιχνεύει, εάν υπάρχει μεγάλη βιο-επικάθιση και την αφαιρεί, καθώς προκαλεί αυξημένη αντίσταση. Eτσι, δίνουμε στο πλοίο μεγαλύτερη αντίληψη του εαυτού του.
Προσώρας, δεν υπάρχουν όσοι αισθητήρες χρειάζονται, αλλά τελικά οι αισθητήρες θα γίνουν πολύ οικονομικοί. Για παράδειγμα, το κινητό μας τηλέφωνο αυτή τη στιγμή έχει περίπου 50 αισθητήρες κάθε είδους, επειδή είναι τόσο φθηνοί – κοστίζουν λίγα σεντ ο καθένας. Eτσι, τελικά, θα έχουμε μια αφθονία αισθητήρων και θα πρέπει να κάνουμε κάτι με αυτούς».
Στο πλαίσιο της συζήτησης για τη βιωσιμότητα, θεωρείτε ότι η λύση βρίσκεται αποκλειστικά στην τεχνολογία; Ή μήπως είναι εξίσου σημαντικό να αναδιαμορφωθεί η αντίληψη του κοινού σχετικά με την καταναλωτική κοινωνία;
«Ναι, πρέπει να αποκτήσουμε επίγνωση του πού ζούμε. Πολλοί έχουν πιθανώς πει ότι η πιο πολύτιμη εικόνα που προέκυψε από το διαστημικό πρόγραμμα των ΗΠΑ ήταν η φωτογραφία της Γης, που τραβήχτηκε από τη Σελήνη, την ώρα που ανέτελλε και βλέπουμε έναν μικρό γαλάζιο πλανήτη μέσα σε αυτό το χάος αστεριών, έναν πολύ εύθραυστο κόσμο στον οποίο ζούμε και αυτό μας δίνει την αίσθηση ότι πρέπει να τον φροντίσουμε.
Και μεγάλο μέρος του είναι γαλάζιο, που σημαίνει ότι υπάρχει ένας ωκεανός, οπότε πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τον ωκεανό, που τείνουμε πάντα να τον θεωρούμε υπερβολικά μεγάλο και ανθεκτικό, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι. Εξαντλείται, ρυπαίνεται. Το κλίμα εξαρτάται από αυτόν. Γι’ αυτό, οποιαδήποτε προσπάθεια βελτίωσης της διαχείρισης των πλοίων, για παράδειγμα, συμβάλλει σε ένα υγιές όζον».
Ποιες συγκεκριμένες τεχνολογικές εξελίξεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πιστεύετε ότι έχουν τη δυνατότητα να αναδιαμορφώσουν τον ναυτιλιακό κλάδο μέσα στην επόμενη δεκαετία; Και πώς μπορούν οι εμπλεκόμενοι φορείς να διαχειριστούν αποτελεσματικά τις πολιτικές και κανονιστικές προκλήσεις, ώστε να προωθήσουν την υιοθέτησή τους;
«Η γενική συναίνεση είναι ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να βελτιώσουν την απόδοση των πλοίων, είτε καθιστώντας τα πιο φιλικά προς το περιβάλλον είτε πιο οικονομικά στη διαχείρισή τους. Κάποιες τεχνολογίες θα προτιμηθούν περισσότερο από άλλες, για παράδειγμα, υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν τη χρήση ιστίων σε πλοία.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Τώρα έχει αποκτήσει σημασία η εξέταση της επιλογής πυρηνικών πλοίων, κάτι το οποίο στο παρελθόν ήταν αδιανόητο. Αλλά με τη νέα τεχνολογία στους συμπαγείς αντιδραστήρες, μπορούμε πλέον να το οραματιστούμε, ως μια επιλογή για ένα συγκεκριμένο είδος πλοίων. Δεν είναι ένα πρόβλημα που έχει λυθεί σε κάθε περίπτωση, γι’ αυτό πρέπει να το μελετήσουμε. Αλλά αυτό είναι ένα από τα πράγματα, για παράδειγμα, που θα εξετάσει το Consortium στο MIT».
Και τι είδους εφαρμογές της πυρηνικής τεχνολογίας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε εμπορικά πλοία;
«Ορισμένα πλοία μπoρούμε να τα σχεδιάσουμε και να τα διαχειριστούμε με έναν πυρηνικό αντιδραστήρα. Επομένως, ο σχεδιασμός του ίδιου του πλοίου αποτελεί ένα ζήτημα. Υπάρχουν επίσης και τα ρυθμιστικά θέματα, όπως ποιος θα είναι ο ιδιοκτήτης αυτών των πλοίων. Πιθανότατα, τα κυρίαρχα κράτη θα πρέπει να τα κατέχουν, διότι οι μεμονωμένες εταιρείες δεν έχουν την ικανότητα να επιβλέπουν την πυρηνική ενέργεια. Και πιθανώς, θα πρέπει να ορίσουμε «διαδρόμους διέλευσης» στη θάλασσα, όπου θα επιτρέπεται μόνο η κίνηση πυρηνικών πλοίων. Υπάρχουν λοιπόν εμπόδια. Αλλά, κοιτάζοντας προς το μέλλον, ίσως είναι μια τεχνολογία που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε».
Στο πλαίσιο της πρόσφατης εκτελεστικής εντολής που στοχεύει στην αναζωογόνηση της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας, πώς βλέπετε ότι οι αρχές της λιτής παραγωγής (lean manufacturing), σε συνδυασμό με την ψηφιοποίηση και τις προηγμένες τεχνολογίες, μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας; Ποιες συγκεκριμένες καινοτομίες πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να βελτιστοποιήσουν τις διαδικασίες παραγωγής και να αυξήσουν την αποδοτικότητα στον ναυπηγικό τομέα;
«Ο ναυπηγικός τομέας είναι τόσο εργασιακά εντατικός, που χώρες με χαμηλά εργατικά κόστη έχουν πλεονέκτημα, αλλά η βιομηχανική κατασκευή τώρα μεταβάλλεται ραγδαία. Πλέον, μπορούμε να εκτυπώσουμε εξαιρετικά πολύπλοκες δομές, μέσω τρισδιάστατης εκτύπωσης. Νέα υλικά θα μας επιτρέψουν να κάνουμε πράγματα που θα αυτοματοποιήσουν πολλές διαδικασίες και επίσης θα είναι περισσότερο λειτουργικές.
Επομένως, νέα μετα-υλικά και δομές, που αποτελούνται από μικρά τμήματα, τα οποία, όταν συνδυάζονται, διαθέτουν ενσωματωμένους αισθητήρες, θα έχουν μικρούς ενεργοποιητές. Αυτές οι δομές, τώρα, αλλάζουν ριζικά το περιβάλλον τού πώς κατασκευάζουμε πράγματα. Επομένως, πρόκειται για μια μεγάλη προσπάθεια, που δε θα είναι εύκολη. Ωστόσο, η εκτελεστική εντολή δείχνει ότι υπάρχει δέσμευση».
Αναφορικά με τη συμβολή της Capital ως ιδρυτικού μέλους του MIT Consortium, πώς θεωρείτε ότι η πρόσβαση στα τεράστια σύνολα δεδομένων από διάφορους τύπους πλοίων της θα μπορούσε να ωφελήσει την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών;
«Είναι απαραίτητο να συμμετέχει μια εταιρεία που έχει τη φήμη ότι υιοθετεί καινοτόμες τεχνολογίες. Επομένως, η Capital έχει δείξει ότι πολλά από τα πλοία της χρησιμοποιούν τρόπους για να βελτιώσουν την απόδοσή τους και αυτό ακριβώς θέλουμε να κάνουμε και να ενισχύσουμε.
Εν τέλει, θα θέλαμε να δοκιμάσουμε κάποιες από αυτές τις νέες τεχνολογίες, σε συνεργασία με ναυπηγεία. ‘Eχουμε ένα από τα μεγαλύτερα, το ναυπηγείο Hyundai Heavy Industries, στο Consortium».
Στο πλαίσιο του Consortium, θα μπορούσαν οι αισθητήρες να αποτελέσουν μια υποσχόμενη ερευνητική κατεύθυνση;
«Ναι. Οι αισθητήρες θα αποτελέσουν ένα σημαντικό ζήτημα, ενσωματώνοντας και χρησιμοποιώντας τα δεδομένα διαχείρισης των πλοίων, συμπεριλαμβανομένης της πρόβλεψης καιρού, της δρομολόγησης, ώστε να μειωθεί η κατανάλωση καυσίμων. Πιστεύω ότι αυτό θα είναι ένα σημαντικό και πολύ επιτυχημένο έργο, ειδικά ως προς τη συνεργασία πολλών πλοίων. Μπορείτε να φανταστείτε ένα περιβάλλον, όπου υπάρχουν πολλά πλοία και ανταλλάσσουν δεδομένα, κάτι που απαιτεί κυβερνοασφάλεια, επεξεργασία των δεδομένων και άλλα. Τελικά, θα έχει ένα τεράστιο όφελος για όλα τα πλοία, το να γνωρίζουν πού βρίσκονται τα άλλα πλοία, ποιες είναι οι καιρικές συνθήκες.
Για παράδειγμα, έχουμε GPS στο αυτοκίνητό μας, γνωρίζουμε ότι ο αυτοκινητόδρομος είναι μπλοκαρισμένος, επειδή πολλά άλλα αυτοκίνητα είναι εκεί και το GPS μάς ενημερώνει ώστε να μπορούμε να πάμε από κάπου αλλού. Οπότε, αυτός είναι ένας σημαντικός τομέας. Επιπρόσθετα, υπάρχουν οι νέες τεχνολογίες, νέες μέθοδοι κατασκευής, μέθοδοι βελτιστοποίησης με τεχνητή νοημοσύνη, για τα πλοία, την υδροδυναμική, τις απλές μηχανές και άλλα, τα οποία θα βρουν εφαρμογή στα πλοία».
Είναι ίσως η πρώτη φορά που πραγματοποιείται παρόμοια έρευνα, εστιασμένη στις ναυτιλιακές τεχνολογίες, με διεθνή συμμετοχή από την Ασία, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες;
«Σίγουρα είναι η πρώτη παρόμοια έρευνα στο MIT, και δε γνωρίζω πολλές περιπτώσεις όπου μια ναυτιλιακή κοινοπραξία έχει πραγματοποιηθεί σε αυτόν τον βαθμό. Επομένως, μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για νέες ανακαλύψεις. Είναι ένα συναρπαστικό έργο και θα συνεργαστούμε ώστε να γίνει πραγματικότητα».
