Νέες Εποχές

Η Ελλάδα συνεχίζει να υπολείπεται των δυνατοτήτων της αλλά και των προσδοκιών των βαλκάνιων γειτόνων της. Οι ελληνικές κυβερνήσεις, συστηματικά τα τελευταία 30 χρόνια, υπερεκτιμούν τον ρόλο της Ελλάδας, μεταφράζοντας αυτόματα τη συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς, την παράδοση δημοκρατικών θεσμών και την οικονομική ισχύ σε πραγματική επιρροή. Πρόκειται βέβαια για κεφαλαιώδες σφάλμα γιατί τα συγκεκριμένα […]

Ηγαλλο-γερμανική πρόταση χρηματοδότησης των κρατών της ΕΕ ώστε να αντιμετωπίσουν την ύφεση της πανδημίας και να ισχυροποιήσουν τις οικονομίες τους αποτελεί σταθμό στην ιστορία της Ενωσης, τόσο για το μεγάλο ύψος των κονδυλίων όσο και επειδή θα διατεθούν στις χώρες κυρίως ως χορηγίες αντί για δάνεια. Προφανώς η αντιμετώπιση της ύφεσης – προς το παρόν απροσδιόριστου […]

Η κρίση της τελευταίας δεκαετίας μάς κληροδότησε μια σειρά από σημαντικά προβλήματα. Σε συνδυασμό με το αντιπαραγωγικό, καταναλωτικό κρατικό-κεντρικό πρότυπο ανάπτυξης, διαμόρφωσαν σοβαρές διαρθρωτικές αδυναμίες και στρεβλώσεις στην ελληνική οικονομία, που ακόμα και σήμερα κρατούν τη χώρα δέσμια σε χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, παραγωγικότητας και ευημερίας. Σημαντικά εμπόδια για την αναπτυξιακή ανάταξη αποτελούν: l Το υψηλότερο […]

Μία από τις αρνητικές παρακαταθήκες της οικονομικής κρίσης που διανύσαμε την τελευταία δεκαετία είναι σίγουρα η αυτόματη καχυποψία με την οποία αντιμετωπίζουμε πλέον λέξεις όπως «θεσμοί», «μέτρα», «ανάκαμψη» και «μεταρρυθμίσεις», πολλώ δε μάλλον όταν τυχαίνει να συνδυάζονται στην ίδια πρόταση. Κι αυτό γιατί οι λέξεις αυτές υπήρξαν άρρηκτα – και αναπόφευκτα – συνδεδεμένες στο μυαλό μας με […]

Στις αρχές της πανδημίας παγώσαμε από τις αντιδράσεις στην Ευρώπη. Κάθε χώρα ακολουθούσε το δικό της πρωτόκολλο και στο ζήτημα των οικονομικών επιπτώσεων απερρίφθη η αμοιβαιότητα ανάληψης του κόστους. Προϊούσης της κρίσης, όμως, οι ευρωπαϊκές ηγεσίες, και η ισχυρότερη γερμανική, αντιλήφθηκαν ότι η αλληλεγγύη δεν είναι ηθικό αίτημα των αδυνάμων, των διανοουμένων ή της Αριστεράς, […]

Στον «κοινό δεσμό» θεμελιώνεται, εν είδει «προσφοράς», η πολιτική ως ένταξη στον βίο των άλλων, άρα στον κοινό, η πολιτεία ως αρχιτεκτονική κοινών μελημάτων – συμβίωσης, φιλαλληλίας, κοινωφέλειας – και η ένωση ως συνεγγραφή επιμέρους βουλήσεων σε πλέγμα κοινών, προεχόντως αμοιβαίως επωφελών, επιδιώξεων. Μια τέτοια συνθήκη ενεργού ένταξης συμβιούντων μελών σε πολιτεία, διατρέχει την ιστορία (και θεωρία) […]

Η προταθείσα γενναία χρηματοδότηση (και) της Ελλάδας από μια Ευρωπαϊκή Ενωση που, επιτέλους, ύστερα από καιρό αρχίζει να κάνει σημαντικά βήματα προς το να γίνει Ενωση Πολιτειών αποτελεί πραγματική ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα. Προφανώς έχουν παίξει ρόλο η πανδημία και η ύφεση για αυτό το «ξύπνημα». Και βέβαια παίζει ρόλο η απομάκρυνση της Αμερικής. […]

Αυτό θα πει Αγιον Πνεύμα! Επειδή γιόρταζε τη Δευτέρα, δεν κυκλοφόρησαν εφημερίδες ούτε το Σάββατο (απογευματινές) ούτε την Κυριακή (πρωινές) ούτε τη Δευτέρα (απογευματινές) ούτε την Τρίτη (πρωινές). Πολύ πνεύμα χάθηκε αυτές τις μέρες… Αναρωτιέμαι γιατί ερίζουν τόσα κράτη (κι εμείς) για τους υδρογονάνθρακες (κατά Καμμένον: υδατάνθρακες) της Μεσογείου. Τουρκία, Ελλάδα, Κύπρος, Αλβανία, Ιταλία, Λιβύη […]

Στενοχώριες Πού είχαμε μείνει; Α, ναι: ότι τα κηπευτικά «περισσότερο και από λιπάσματα, ποτίσματα, φουσκιά και σκαλίσματα, παρέα και χάδια θέλουν για να ευδοκιμήσουν». Ε, λάθος είχα: οι ντομάτες μου δεν ευδοκιμούν με τίποτα, ημερολόγιό μου. Τις προσέχω, τις νταντεύω, τις περιποιούμαι, τους τραγουδάω καραοκέ άριες από Βέρντι και Βάγκνερ – τίποτα. Τα καλά μου αγγουράκια […]

Παρά τα αναπόφευκτα επιμέρους προβλήματα, διαχρονικά, η σταδιακή οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση της ΕΕ έχει πετύχει εξαιρετικά αποτελέσματα. Ποτέ η ήπειρός μας δεν γνώρισε τόσο μεγάλο διάστημα χωρίς σημαντικές πολεμικές συρράξεις, ενώ η ΕΕ αναδείχθηκε σε φάρο δημοκρατίας και, τουλάχιστον μέχρι την κρίση χρέους, η ευημερία των πολιτών της βελτιωνόταν διαρκώς, ενώ το ευρωπαϊκό κράτος […]

Εδώ και αιώνες οι χώροι εργασίας σήμαιναν κάτι σταθερό: ένα σύνολο ανθρώπων οι οποίοι δούλευαν συγχρόνως ως φυσικές παρουσίες. Από τα εργαστήρια της Αναγέννησης μέχρι τα γραφεία του 19ου αιώνα όπου εργαζόταν ο Μπομπ Κράτσι, ο κακοπληρωμένος κλητήρας του Εμπενίζερ Σκρουτζ στο «Χριστουγεννιάτικο παραμύθι» του Καρόλου Ντίκενς, αλλά και ο Μπάρτλεμπι, ο απείθαρχος γραφιάς της […]

Ησυναστρία μοιάζει μοναδική και ιδιαίτερα κρίσιμη. Μέσα σε λιγότερους από πέντε μήνες ο πλανήτης έχει ανοίξει μέτωπα με το μέλλον του. Ο συνδυασμός της πανδημίας με την ανάγκη αλλαγής των διατροφικών μας συστημάτων και της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής έχει κάνει ιδιαίτερα ορατούς τους βιολογικούς κινδύνους, σε έναν αιώνα που οι ιοί θα δείξουν τα […]

Καθώς οι ευρωπαίοι πολίτες αρχίζουν να κάνουν βήματα προς μια περισσότερο κοινωνική και ανοιχτή ζωή, η ΕΕ δεν μπορεί απλά να επιστρέψει στην κανονικότητα. Η πανδημία και η σοβαρή οικονομική κρίση που αντιμετωπίζουμε έριξαν φως στην κατάσταση της ΕΕ και των κρατών-μελών της. Υπάρχουν τέσσερις παρατηρήσεις που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας αν επιθυμούμε μία […]

Η έλευση της πανδημίας χαρακτηρίστηκε ως ένα συμμετρικό εξωτερικό σοκ. Ωστόσο, ένα κοινό σοκ σε μια ένωση που χαρακτηρίζεται από έντονη οικονομική ασυμμετρία και δεν διαθέτει κοινά δημοσιονομικά εργαλεία θα έχει πάντα ασύμμετρα αποτελέσματα. Τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών οικονομιών κατέστησαν ορισμένες από αυτές περισσότερο ευάλωτες στην κρίση του κορωνοϊού. Δυστυχώς πρόκειται κατά κύριο λόγο […]

Η διάλεξη στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα πεθαίνει; Οι πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες, τα πολύτομα επιστημονικά συγγράμματα; Οι βοηθοί καθηγητών, που φαίνεται ότι κι αυτοί γίνονται με τη σειρά τους «ψηφιακοί»; Η πανδημία φαίνεται ότι έδωσε ένα ακόμα χτύπημα στη «διά ζώσης» πανεπιστημιακή εκπαίδευση, η οποία ήδη σε πολλά ιδρύματα του εξωτερικού υποχωρούσε και μεταφερόταν στο… Διαδίκτυο. Το Κέιμπριτζ […]

Μια διατύπωση γνώμης για την ψηφιακή εκπαίδευση πρέπει φυσικά να ξεκινήσει από την ιδέα που έχουμε για την εκπαίδευση και μετά να δει ποια χαρακτηριστικά της ενισχύονται και ποια κινδυνεύουν στην ψηφιακή της έκδοση. Πιστεύω λοιπόν ότι ο πρώτος σκοπός της εκπαίδευσης, το ξέρουμε από τον Σωκράτη, δεν είναι τόσο η μετάδοση σταθερών γνώσεων όσο […]

Ηιδέα της κρίσης που μεταμορφώνεται σε ευκαιρία είναι παλιά, έχει αποδειχθεί διαχρονικά αποτελεσματική και μέρες όπως αυτές που βιώνει ο πλανήτης, με τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού, προωθείται περίπου ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία από τα χείλη ακαδημαϊκών, πολιτικών, επιχειρηματιών. Μια απλή ερμηνεία βρίσκεται στην εσωτερική ανάγκη των ανθρώπων να πιστέψουν πως όλα θα πάνε καλά […]

Ενα παράπλευρο αποτέλεσμα της επιδημίας είναι ότι έδωσε την ευκαιρία σε άτομα και κοινωνίες να πειραματιστούν και να επανεξετάσουν παγιωμένες πρακτικές. Από τα πιο χτυπητά παραδείγματα ήταν τα πανεπιστήμια, που μετέφεραν τη λειτουργία τους στον ψηφιακό χώρο μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος, στην Ελλάδα και διεθνώς, ήταν εντυπωσιακή. Τίθεται λοιπόν […]

Υστερα από δυόμισι περίπου μήνες εξ αποστάσεως διδασκαλίας στο πανεπιστήμιο μπορούμε πλέον να κάνουμε έναν πρώτο απολογισμό· να δούμε με ψυχραιμία τα υπέρ και τα κατά της τηλεκπαίδευσης, και μάλιστα ανοίγοντας το βλέμμα μας και πέραν των ορίων της πανεπιστημιακής κοινότητας. Ας ξεκινήσουμε πρώτα από τις αδυναμίες, που είναι μάλλον προφανείς: Οπως ορθά έχουν επισημάνει […]

Εχουμε συνηθίσει να γιορτάζουμε κάθε εθνική επέτειο εθνικιστικά. Από τον καιρό του σχολείου και του στρατού, εθνική εορτή σημαίνει και εθνικιστική έξαρση. Το πρόβλημα είναι πως έχουμε έτσι ανατραφεί. Από τις έρευνες και τις δημοσκοπήσεις συνάγεται ότι είμαστε ο πιο εθνικιστικός λαός της Ευρώπης (άνω του 90% των Ελλήνων είναι υπερήφανοι που είναι Ελληνες – ενώ […]